Xạ hình thận: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả

Xạ hình thận là một thủ thuật quét hạt nhân được thực hiện để kiểm tra chức năng hoặc hình ảnh của thận.

Trong quá trình thủ thuật để xem xét chức năng thận, một chất đánh dấu phóng xạ được tiêm vào tĩnh mạch ở cánh tay và sau đó đi qua dòng máu đến thận. Chất đánh dấu chảy qua các mạch máu trong thận và sau đó được bài tiết vào nước tiểu. Một máy ảnh đặc biệt (gamma) chụp ảnh chúng theo dõi ở thận. Điều này giúp hiển thị hoạt động của tế bào và chức năng trong thận.

Nhiều loại xạ hình thận khác nhau có thể được thực hiện. Các loại xạ hình thận bao gồm xạ hình xem cách máu chảy và qua thận, xạ hình xem hình dạng và kích thước của thận, và xạ hình xem nước tiểu được tạo ra và chảy ra khỏi thận. Đôi khi bác sĩ sẽ thực hiện nhiều lần xạ hình cùng một lúc (ví dụ, nghiên cứu ba thận). Các bộ theo dõi phóng xạ khác nhau được sử dụng tùy thuộc vào loại xạ hình đang được thực hiện.

Các khu vực của thận nơi chất theo dõi xuất hiện với số lượng cao hơn bình thường, chẳng hạn như trong một số loại ung thư, dẫn đến các điểm sáng hoặc "nóng" trong ảnh. Các khu vực nơi chất theo dõi không xuất hiện dưới dạng các điểm tối hoặc "lạnh". Điểm lạnh có thể có nghĩa là thu hẹp hoặc tắc nghẽn mạch máu, u nang, một số bệnh ung thư, sẹo hoặc áp xe.

Lượng thời gian cần thiết để chất theo dõi di chuyển qua thận, thu thập trong nước tiểu và chảy vào bàng quang cũng có thể được nhìn thấy khi xạ hình thận. Điều này có thể được thực hiện để xem thận hoạt động như thế nào.

Xạ hình thận có thể được thực hiện thay vì X-quang thận gọi là chụp thận tĩnh mạch (IVP) cho những người bị dị ứng với thuốc nhuộm đặc biệt (chất tương phản) được sử dụng trong IVP.

Xạ hình thận được thực hiện để:

Kiểm tra lưu lượng máu qua thận. Dòng chảy bất thường có thể có nghĩa là các động mạch thận bị thu hẹp có thể gây ra một loại huyết áp cao được gọi là tăng huyết áp.

Kiểm tra thận ghép hoạt động.

Kiểm tra mức độ tổn thương thận do chấn thương hoặc nhiễm trùng.

Tìm tắc nghẽn trong thận hoặc niệu quản, chẳng hạn như từ sỏi thận.

Tìm sự tăng trưởng ở thận (hiếm).

Trước khi xạ hình thận, hãy cho bác sĩ biết nếu:

Đang hoặc có thể mang thai.

Đang cho con bú. Chất đánh dấu phóng xạ được sử dụng trong xạ hình này có thể vào sữa mẹ. Không cho con bú trong 2 ngày sau khi xạ hình. Trong thời gian này, có thể cho bé uống sữa mẹ đã lưu trữ trước khi xạ hình, hoặc có thể cho sữa công thức. Vứt bỏ sữa mẹ bơm trong 2 ngày sau khi xạ hình.

Trong 4 ngày qua, đã được kiểm tra tia X bằng vật liệu tương phản bari (như thuốc xổ bari) hoặc đã dùng một loại thuốc (như Pepto-Bismol) có chứa bismuth. Barium và bismuth có thể can thiệp vào kết quả xạ hình.

Đã có thủ thuật tia X bằng vật liệu tương phản trong 48 giờ qua. Các thủ thuật X-quang với vật liệu tương phản có thể bao gồm chụp cắt lớp tĩnh mạch (IVP) hoặc chụp cắt lớp vi tính bụng (CT).

Có thể được yêu cầu uống 2 đến 3 ly nước ngay trước khi xạ hình.

Có thể được yêu cầu ký vào mẫu đồng ý.

Nói chuyện với bác sĩ về bất kỳ mối quan tâm nào về nhu cầu xạ hình, rủi ro của nó, cách thực hiện hoặc kết quả sẽ có ý nghĩa gì.

Xạ hình thận thường được thực hiện bởi một kỹ thuật viên y học hạt nhân. Các hình ảnh quét thường được giải thích bởi một bác sĩ X quang hoặc chuyên gia y học hạt nhân.

Trước khi xạ hình thận

Sẽ cần phải loại bỏ bất kỳ đồ trang sức có thể can thiệp vào quá trình quét. Có thể cần phải cởi tất cả hoặc hầu hết quần áo của mình, tùy thuộc vào khu vực nào đang được kiểm tra (có thể được phép giữ đồ lót nếu nó không can thiệp vào xạ hình). Sẽ được cung cấp một miếng vải hoặc giấy để sử dụng trong quá trình xạ hình.

Trong quá trình xạ hình thận

Kỹ thuật viên làm sạch nơi trên cánh tay, nơi chất đánh dấu phóng xạ sẽ được tiêm. Một lượng nhỏ chất đánh dấu phóng xạ sau đó được tiêm. Thuốc lợi tiểu cũng có thể được tiêm. Có thể nằm ngửa trên bàn, đứng hoặc ngồi thẳng. Một camera quét lớn sẽ được đặt sát phía trên bụng.

Máy ảnh sẽ quét bức xạ ngay sau khi chất đánh dấu phóng xạ được tiêm. Quét có thể được thực hiện vài phút một lần trong khoảng 30 phút. Nhiều hình ảnh có thể được chụp từ 1 đến 2 giờ sau khi chất đánh dấu được tiêm. Các bản quét tạo ra hình ảnh khi người theo dõi di chuyển qua thận. Cũng có thể được cung cấp thuốc để giúp quét kiểm tra các chức năng thận nhất định.

Một biểu đồ có thể được thực hiện bằng cách sử dụng thông tin từ quét thận bằng cách vẽ chuyển động của chất đánh dấu qua thận và ghi lại trên biểu đồ. Một loạt các bản ghi biểu đồ sau đó được thực hiện dựa trên lượng hấp thu chất đánh dấu ở thận trong một khoảng thời gian. Những bản ghi này cung cấp thông tin về các giai đoạn khác nhau của lưu lượng máu và chức năng thận.

Xạ hình thận thường mất khoảng 30 phút đến 1 giờ.

Cần giữ yên trong mỗi lần quét để tránh làm mờ ảnh. Máy ảnh không tạo ra bất kỳ bức xạ nào, vì vậy không tiếp xúc với bất kỳ bức xạ nào nữa trong khi quá trình quét đang được thực hiện.

Có thể không cảm thấy gì cả từ vết đâm kim khi chất đánh dấu được tiêm, hoặc có thể cảm thấy một vết chích hoặc nhúm ngắn khi kim đâm xuyên qua da. Nếu không, quét thận thường không đau. Có thể thấy khó giữ yên trong quá trình quét. Yêu cầu gối hoặc chăn để khiến bản thân thoải mái nhất có thể trước khi quá trình quét bắt đầu.

Xét nghiệm có thể không thoải mái nếu bị đau thận. Cố gắng thư giãn bằng cách thở chậm và sâu.

Phản ứng dị ứng với chất đánh dấu phóng xạ là rất hiếm. Hầu hết các chất đánh dấu sẽ được loại bỏ khỏi cơ thể (thông qua nước tiểu hoặc phân) trong vòng một ngày, vì vậy hãy nhớ rửa ngay bồn cầu và rửa tay kỹ bằng xà phòng và nước. Lượng phóng xạ nhỏ đến mức không có nguy cơ cho mọi người tiếp xúc bệnh nhân sau khi thử nghiệm.

Đôi khi, một số đau nhức hoặc sưng có thể phát triển tại vị trí tiêm. Những triệu chứng này thường có thể thuyên giảm bằng cách áp miếng gạc ẩm, ấm lên cánh tay.

Luôn có một rủi ro nhỏ đối với các tế bào hoặc mô khi tiếp xúc với bất kỳ bức xạ nào, bao gồm cả mức độ phóng xạ thấp do chất đánh dấu phóng xạ được sử dụng cho xạ hình này.

Xạ hình thận là một thủ thuật quét hạt nhân được thực hiện để kiểm tra chức năng hoặc cấu trúc của thận. Kết quả xạ hình thận thường có sẵn trong 2 ngày.

Bình thường

Chất đánh dấu phóng xạ chảy đều đến và qua từng quả thận cùng một lúc. Thận đang hoạt động bình thường.

Chất đánh dấu chảy từ thận vào nước tiểu, sau đó chảy vào niệu quản và bàng quang. Quá trình này xảy ra trong một phạm vi thời gian bình thường.

Thận chiếm chất đánh dấu phóng xạ đồng đều. Không nhìn thấy các điểm "nóng" hoặc "lạnh".

Bất thường

Thận không bình thường về hình dạng, kích thước hoặc vị trí.

Chất đánh dấu không chảy đều qua thận, nghĩa là hẹp, tắc nghẽn hoặc tổn thương mạch máu hoặc mô trong thận. Điều này cũng có nghĩa là chức năng thận kém.

Chất đánh dấu thu thập trong một khu vực (điểm "nóng") của thận. Điều này có thể có nghĩa là một khối u chứa số lượng mạch máu cao hơn bình thường.

Một khu vực của thận không chiếm lấy chất đánh dấu (điểm "lạnh"). Điều này có thể có nghĩa là áp xe, u nang hoặc sẹo.

Chất đánh dấu không đi từ thận vào nước tiểu và sau đó qua niệu quản đến bàng quang. Điều này có thể có nghĩa là sự di chuyển của nước tiểu từ thận bị chặn.

Những lý do có thể không thể làm xạ hình thận hoặc tại sao kết quả có thể không hữu ích bao gồm:

Mang thai. xạ hình thận thường không được thực hiện trong thai kỳ vì bức xạ có thể làm hỏng em bé đang phát triển (thai nhi).

Bị mất nước.

Barium và bismuth. Nếu cần xạ hình thận, cần thực hiện trước khi có bất kỳ xét nghiệm nào sử dụng bari (như thuốc xổ bari).

Bệnh thận mãn tính.

Chụp thận tĩnh mạch (IVP) hoặc chụp cắt lớp (CT) bụng thực hiện trong vòng 24 giờ sau khi xạ hình thận. Các vật liệu tương phản được sử dụng trong xạ hình này có thể ảnh hưởng đến chức năng thận.

Không có khả năng nằm yên trong suốt quá trình xạ hình.

Kết quả bất thường từ xạ hình thận có thể được nghiên cứu thêm bằng các thủ thuật như sinh thiết thận, siêu âm, chụp bể thận tĩnh mạch (IVP) hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT).

Một kiểu xạ hình khác có thể được thực hiện để xác định xem nước tiểu có chảy ngược từ bàng quang vào niệu quản hay không.

Trên đây là một số thông tin liên quan đến Xạ hình thận: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả, hy vọng bài viết sẽ hữu ích cho các bạn trong quá trình chẩn đoán và điều trị bệnh!