Chụp cắt lớp vi tính (CT) đầu và mặt: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả

Chụp cắt lớp vi tính (CT) sử dụng tia X để tạo ra hình ảnh của đầu và mặt.

Trong quá trình thủ thuật, sẽ nằm trên một chiếc bàn được gắn vào máy quét CT, đó là một chiếc máy hình bánh rán lớn. Đầu sẽ được định vị bên trong máy quét. Máy quét CT gửi tia X qua đầu. Mỗi vòng quay của máy quét cung cấp một hình ảnh của một lát mỏng của đầu và mặt. Một phần của máy quét có thể nghiêng để chụp ảnh từ các vị trí khác nhau. Tất cả các hình ảnh được lưu dưới dạng một nhóm trên máy tính.

Trong một số trường hợp, một loại thuốc nhuộm được gọi là chất tương phản có thể được đưa vào tĩnh mạch (IV) trong cánh tay hoặc vào ống sống. Thuốc nhuộm làm cho cấu trúc và các cơ quan dễ nhìn thấy hơn trên hình ảnh CT. Thuốc nhuộm có thể được sử dụng để kiểm tra lưu lượng máu và tìm kiếm các khối u, khu vực viêm hoặc tổn thương thần kinh.

Chụp CT đầu có thể cung cấp một số thông tin về mắt, xương mặt, xoang trong xương quanh mũi và tai trong. Nếu những khu vực này là mối quan tâm, CT scan cụ thể của khu vực thường được thực hiện.

Chụp CT đầu có thể được sử dụng để đánh giá đau đầu.

Chụp CT đầu được thực hiện để:

Tìm nguyên nhân của các triệu chứng, chẳng hạn như nhầm lẫn, tê liệt, các vấn đề về thị lực, chóng mặt hoặc đau đầu, có thể có nghĩa là chấn thương não, khối u não, phình động mạch vỡ hoặc chảy máu bên trong đầu.

Tìm kiếm các vấn đề của xương tai giữa và dây thần kinh thính giác.

Kế hoạch giúp đỡ cho phẫu thuật.

Tìm tổn thương do đột quỵ và để giúp tìm ra phương pháp điều trị tốt nhất cho nguyên nhân gây đột quỵ.

Tìm nguyên nhân của sự mất ý thức hoặc mức độ thay đổi của ý thức.

Kiểm tra sự thành công của điều trị hoặc phẫu thuật cho một khối u não.

Cung cấp hướng dẫn cho sinh thiết não.

CT scan mắt, vùng mặt và xoang có thể được thực hiện để:

Tìm kiếm các vấn đề về mắt và thần kinh thị giác. Thủ thuật có thể tìm thấy gãy xương quanh mắt hoặc dị vật trong mắt.

Tìm kiếm các vấn đề hoặc bệnh của các xoang quanh mũi.

Tìm kiếm các vấn đề với xương và khớp hàm, mặt và hộp sọ, chẳng hạn như rối loạn khớp thái dương hàm hoặc bệnh Paget.

Tìm xương gãy, chẳng hạn như gãy xương gò má.

Tìm kiếm vật lạ ở đầu và mặt.

Kế hoạch phẫu thuật để xây dựng lại các bộ phận của khuôn mặt bị hư hại.

Trước khi chụp CT, hãy cho bác sĩ biết nếu:

Đang hoặc có thể mang thai.

Dị ứng với bất kỳ loại thuốc nào, kể cả thuốc nhuộm iốt.

Có bệnh tim, chẳng hạn như suy tim.

Bị tiểu đường.

Dùng metformin. Có thể phải điều chỉnh thuốc trong một ngày trước và sau khi thủ thuật.

Đã có vấn đề về thận.

Bị hen suyễn.

Đã bị đa u tủy.

Lo lắng trong không gian nhỏ. Cần nằm yên bên trong máy chụp CT, vì vậy có thể cần một loại thuốc an thần để giúp thư giãn.

Sắp xếp cho ai đó đưa về nhà trong trường hợp sử dụng thuốc an thần cho thủ thuật.

Nói chuyện với bác sĩ về bất kỳ mối quan tâm nào về nhu cầu xét nghiệm, rủi ro của nó hoặc cách thực hiện.

Chụp CT thường được thực hiện bởi một kỹ thuật viên X quang. Những bức ảnh thường được đọc bởi một bác sĩ X quang. Các bác sĩ khác cũng có thể xem xét lại kết quả CT scan.

Có thể cần phải tháo bất kỳ đồ trang sức, kính và máy trợ thính. Mặc quần áo thoải mái, rộng rãi.

Trong quá trình thủ thuật, sẽ nằm trên một chiếc bàn được gắn vào máy quét CT. Dây đeo sẽ giữ đầu đứng yên, nhưng khuôn mặt sẽ không được che chắn.

Bảng trượt vào lỗ mở tròn của máy quét và máy quét di chuyển xung quanh cơ thể. Bảng sẽ di chuyển trong khi máy quét chụp ảnh. Có thể nghe thấy tiếng click hoặc buzz khi bảng và máy quét di chuyển. Điều rất quan trọng là nằm yên trong quá trình thủ thuật.

Trong quá trình thủ thuật, có thể ở một mình trong phòng quét. Nhưng kỹ thuật viên sẽ theo dõi qua một cửa sổ. Sẽ có thể nói chuyện với kỹ thuật viên thông qua một hệ thống liên lạc hai chiều.

Thủ thuật sẽ mất khoảng 30 đến 60 phút. Hầu hết thời gian này được dành để sẵn sàng cho việc quét. Quá trình quét thực tế chỉ mất vài giây.

Thủ thuật sẽ không gây đau. Chiếc bàn nằm có thể cảm thấy cứng và căn phòng có thể mát. Có thể khó nằm yên trong quá trình thủ thuật.

Một số người cảm thấy lo lắng bên trong máy quét CT.

Nếu thuốc an thần hoặc chất tương phản được sử dụng, đường tĩnh mạch thường được đặt trong tay hoặc cánh tay. Có thể cảm thấy đau nhói hoặc véo nhanh khi bắt đầu tiêm tĩnh mạch. Thuốc nhuộm có thể làm cho cảm thấy ấm và đỏ ửng và cho một hương vị kim loại trong miệng. Một số người cảm thấy đau bụng hoặc đau đầu. Nói với kỹ thuật viên hoặc bác sĩ đang cảm thấy thế nào.

Nguy cơ chụp CT gây ra vấn đề là nhỏ.

Có khả năng xảy ra phản ứng dị ứng với thuốc nhuộm (chất tương phản).

Nếu cho con bú và lo lắng về việc thuốc nhuộm được sử dụng trong thủ thuật này có an toàn hay không, hãy nói chuyện với bác sĩ. Hầu hết các chuyên gia tin rằng rất ít thuốc nhuộm truyền vào sữa mẹ và thậm chí ít hơn được truyền cho em bé. Nhưng nếu thích, có thể lưu trữ một số sữa mẹ trước thời hạn và sử dụng nó trong một hoặc hai ngày sau khi thủ thuật.

Nếu bị tiểu đường hoặc dùng metformin (Glucophage), thuốc nhuộm có thể gây ra vấn đề. Bác sĩ sẽ cho biết khi nào nên ngừng dùng metformin và khi nào nên bắt đầu dùng lại sau khi thủ thuật để không gặp vấn đề gì.

Có một khả năng nhỏ bị ung thư do có một số loại CT scan. Nguy cơ cao hơn ở trẻ em, thanh niên và những người có nhiều xét nghiệm phóng xạ. Nếu lo lắng về nguy cơ này, hãy nói chuyện với bác sĩ về lượng phóng xạ mà thủ thuật này, và xác nhận rằng thủ thuật là cần thiết.

Chụp cắt lớp vi tính (CT scan) sử dụng tia X để làm cho hình ảnh chi tiết về cấu trúc bên trong cơ thể.

Kết quả hoàn thành thường sẵn sàng cho bác sĩ sau 1 đến 2 ngày.

Bình thường

Não, mạch máu, xương của hộp sọ và khuôn mặt có kích thước, hình dạng và vị trí bình thường.

Không có dị vật hoặc tăng trưởng có mặt.

Không có chảy máu hoặc tích tụ dịch có mặt.

Bất thường

Sự tăng trưởng, chẳng hạn như một khối u, hoặc chảy máu có trong hoặc xung quanh não. Các vật thể lạ, như mảnh thủy tinh hoặc kim loại, có mặt. Xương sọ hoặc mặt bị gãy hoặc trông bất thường. Thần kinh dẫn đến hoặc từ não bị tổn thương hoặc bị chèn ép.

Tích tụ dịch được tìm thấy, có thể có nghĩa là chảy máu trong hoặc xung quanh não.

Chứng phình động mạch có mặt.

Các lỗ hổng trong não (não thất) thông qua đó dịch não tủy chảy vào cột sống mở rộng. Một khu vực của não cho thấy sưng phù hoặc những thay đổi khác có thể có nghĩa là đột quỵ .

Các xoang chứa đầy dịch hoặc có một lớp lót dày.

Những điều sau đây có thể ngăn làm thủ thuật hoặc có thể thay đổi kết quả kiểm tra:

Mang thai. Quét CT thường không được thực hiện trong khi mang thai.

Vật kim loại trong đầu. Những vật này, chẳng hạn như clip phẫu thuật, clip phình động mạch hoặc dị vật, có thể ngăn tầm nhìn rõ ràng khu vực cơ thể.

Không thể nằm yên trong quá trình kiểm tra.

Đôi khi kết quả thủ thuật CT có thể khác so với các loại thủ thuật X-quang khác, chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc quét siêu âm vì quét CT cung cấp một cái nhìn khác.

Trẻ em cần chụp CT có thể cần hướng dẫn đặc biệt cho xét nghiệm. Nếu trẻ còn quá nhỏ để giữ yên hoặc sợ hãi, bác sĩ có thể cho trẻ uống thuốc (thuốc an thần) để giúp trẻ thư giãn.

Nếu trẻ được lên lịch chụp CT, hãy nói chuyện với bác sĩ về sự cần thiết phải quét và nguy cơ phơi nhiễm phóng xạ.

Máy quét CT đặc biệt được gọi là máy quét CT xoắn ốc và máy quét CT đa lát (hoặc đa máy dò) đôi khi được sử dụng cho thủ thuật này. Có thể tìm thấy phình động mạch hoặc xơ vữa động mạch. Những máy quét CT đặc biệt này có thể:

Chụp ảnh tốt hơn các mạch máu và các cơ quan.

Quét trong thời gian ít hơn.

Perfusion CT là một phương pháp để xem xét lưu lượng máu trong não. Đối với thủ thuật này, thuốc nhuộm (vật liệu tương phản) được tiêm tĩnh mạch (IV) và quét CT sau đó theo dòng chảy của thuốc nhuộm qua não. Loại CT scan này có thể cho thấy các khu vực bị tổn thương của não. Các bản quét cũng có thể cho thấy các khu vực của não không nhận được bất kỳ lưu lượng máu.

Kết quả CT thường được so sánh với kết quả chụp cắt lớp phát xạ positron (PET) để giúp phát hiện ung thư. Một số máy quét mới thực hiện cả hai lần quét cùng một lúc.

Chụp CT mạch có thể hiển thị hai và hình ảnh ba chiều của các mạch máu.

MRI có thể cung cấp thêm thông tin sau khi chụp CT đầu và mặt.

Trên đây là một số thông tin liên quan đến Chụp cắt lớp vi tính (CT) đầu và mặt: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả, hy vọng bài viết sẽ hữu ích cho các bạn trong quá trình tìm hiểu và chẩn đoán!