Xét nghiệm Helicobacter Pylori (HP): ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Xét nghiệm Helicobacter pylori được sử dụng để phát hiện nhiễm Helicobacter pylori (H. pylori) trong dạ dày và phần trên của ruột non (tá tràng). H. pylori có thể gây loét dạ dày. Nhưng hầu hết những người bị H. pylori trong hệ thống tiêu hóa của họ không bị loét.

Bốn xét nghiệm được sử dụng để phát hiện H. pylori:

Xét nghiệm kháng thể trong máu. Xét nghiệm máu kiểm tra xem cơ thể đã tạo kháng thể với vi khuẩn H. pylori hay chưa. Nếu có kháng thể với H. pylori trong máu, điều đó có nghĩa là hiện đang bị nhiễm bệnh hoặc đã bị nhiễm bệnh trong quá khứ.

Xét nghiệm urê hơi thở. Xét nghiệm urê hơi thở kiểm tra xem có vi khuẩn H. pylori trong dạ dày không. Xét nghiệm này có thể cho thấy bị nhiễm H. pylori. Nó cũng có thể được sử dụng để xem liệu điều trị có hiệu quả để loại bỏ H. pylori hay không.

Xét nghiệm kháng nguyên phân. Kiểm tra bằng xét nghiệm kháng nguyên phân để xem nếu chất kích hoạt các hệ thống miễn dịch để chống lại vi khuẩn H. pylori nhiễm trùng (H. pylori kháng nguyên) có mặt trong phân. Xét nghiệm kháng nguyên phân có thể được thực hiện để giúp hỗ trợ chẩn đoán nhiễm H. pylori hoặc để tìm hiểu xem liệu điều trị nhiễm H. pylori có thành công hay không.

Sinh thiết dạ dày. Một mẫu nhỏ (sinh thiết) được lấy từ niêm mạc dạ dày và ruột non trong khi nội soi. Một số xét nghiệm khác nhau có thể được thực hiện trên mẫu sinh thiết.

Xét nghiệm Helicobacter pylori (H. pylori) được thực hiện để:

Tìm hiểu xem nhiễm trùng với vi khuẩn H. pylori có thể gây loét hoặc kích thích niêm mạc dạ dày (viêm dạ dày).

Tìm hiểu xem điều trị nhiễm trùng H. pylori có thành công hay không.

Xét nghiệm kháng thể máu

Không cần phải làm gì trước khi xét nghiệm kháng thể máu.

Xét nghiệm kháng nguyên phân

Thuốc có thể thay đổi kết quả của xét nghiệm này. Hãy chắc chắn nói với bác sĩ về tất cả các loại thuốc theo toa và không kê đơn dùng. Bác sĩ có thể khuyên nên ngừng dùng một số loại thuốc.

Không dùng thuốc kháng sinh hoặc thuốc có chứa bismuth (như Pepto-Bismol) trong 1 tháng trước khi xét nghiệm.

Không dùng thuốc ức chế bơm proton (như Nexium hoặc Losec) trong 2 tuần trước khi xét nghiệm.

Sinh thiết dạ dày hoặc xét nghiệm urê hơi thở

Sẽ được yêu cầu không ăn hoặc uống bất cứ thứ gì trong một khoảng thời gian nhất định trước khi kiểm tra hơi thở hoặc sinh thiết dạ dày. Làm theo hướng dẫn của bác sĩ về thời gian cần tránh ăn và uống trước khi xét nghiệm.

Nhiều loại thuốc có thể thay đổi kết quả của xét nghiệm này. Hãy chắc chắn nói với bác sĩ về tất cả các loại thuốc theo toa và không kê đơn dùng. Bác sĩ có thể khuyên nên ngừng dùng một số loại thuốc.

Không dùng thuốc kháng sinh hoặc thuốc có chứa bismuth (như Pepto-Bismol) trong 1 tháng trước khi xét nghiệm.

Không dùng thuốc ức chế bơm proton trong 2 tuần trước khi xét nghiệm.

Không dùng thuốc chẹn H2, như Pepcid, Zantac, Axid hoặc cimetidine, trong 24 giờ trước khi xét nghiệm.

Nói chuyện với bác sĩ về bất kỳ mối quan tâm nào về nhu cầu xét nghiệm, rủi ro của nó, cách thức thực hiện hoặc kết quả có thể có ý nghĩa gì.

Xét nghiệm kháng thể máu

Chuyên gia y tế lấy mẫu máu sẽ:

Quấn một dải thun quanh cánh tay trên để ngăn dòng máu chảy. Điều này làm cho các tĩnh mạch bên dưới dải lớn hơn nên dễ dàng đưa kim vào tĩnh mạch.

Làm sạch vị trí kim bằng cồn.

Đặt kim vào tĩnh mạch. Có thể cần nhiều hơn một thanh kim.

Gắn một ống vào kim để làm đầy máu.

Tháo băng ra khỏi cánh tay khi thu thập đủ máu.

Đặt một miếng gạc hoặc bông gòn lên vị trí kim khi kim được lấy ra.

Tạo áp lực lên nơi lấy máu và sau đó băng lại.

Kiểm tra urê hơi thở

Mẫu hơi thở được thu thập khi thổi vào một quả bóng hoặc thổi bong bóng vào một chai chất lỏng. Các chuyên gia y tế lấy một mẫu hơi thở sẽ:

Thu thập một mẫu hơi thở trước khi xét nghiệm bắt đầu.

Cung cấp một viên nang hoặc một ít nước để nuốt có chứa chất được gắn thẻ hoặc chất phóng xạ.

Thu thập các mẫu hơi thở tại các thời điểm khác nhau. Các mẫu hơi thở sẽ được kiểm tra để xem liệu chúng có chứa vật liệu được hình thành khi H. pylori tiếp xúc với vật liệu phóng xạ hoặc được gắn thẻ hay không.

Kiểm tra urê hơi thở thường mất khoảng 30 phút.

Xét nghiệm kháng nguyên phân

Mẫu phân cho xét nghiệm này có thể được thu thập tại nhà. Nếu đang ở trong bệnh viện, một chuyên gia y tế sẽ giúp lấy mẫu.

Để thu thập mẫu, cần:

Truyền phân vào thùng chứa khô. Có thể thu thập phân rắn hoặc lỏng. Cẩn thận không lấy nước tiểu hoặc khăn giấy vệ sinh trong mẫu phân.

Thay thế nắp hộp và dán nhãn thùng chứa bằng tên, tên bác sĩ và ngày lấy mẫu.

Rửa tay kỹ sau khi lấy mẫu để tránh vi khuẩn lây lan.

Cung cấp hộp kín càng sớm càng tốt đến phòng bác sĩ hoặc trực tiếp đến phòng xét nghiệm.

Bác sĩ cũng có thể sử dụng tăm bông chèn vào trực tràng để lấy mẫu phân trong khi khám.

Sinh thiết dạ dày

Nội soi được sử dụng để thu thập các mẫu mô từ dạ dày và tá tràng. Bác sĩ có thể thu thập tới 10 mẫu mô.

Các mẫu mô được xét nghiệm trong phòng xét nghiệm để xem chúng có chứa H. pylori hay không.

Trong những trường hợp hiếm, một mẫu sinh thiết có thể được đặt trong một thùng chứa với một chất thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn H. pylori. Đây được gọi là nuôi cấu H. pylori. Nếu không có vi khuẩn phát triển, nuôi cấy là âm tính. Nếu vi khuẩn H. pylori phát triển, nuôi cấy dương tính. Đôi khi các xét nghiệm khác được thực hiện để tìm ra loại thuốc phù hợp để điều trị nhiễm trùng.

Xét nghiệm kháng thể máu

Mẫu máu được lấy từ tĩnh mạch trên cánh tay. Một dây thun được quấn quanh cánh tay trên. Nó có thể cảm thấy chặt. Có thể không cảm thấy gì cả từ kim, hoặc có thể cảm thấy đau nhói hoặc véo nhanh.

Kiểm tra urê hơi thở

Xét nghiệm urê hơi thở thường không gây khó chịu.

Xét nghiệm kháng nguyên phân

Thu thập mẫu phân thường không gây khó chịu.

Nếu bác sĩ thu thập mẫu trong khi kiểm tra trực tràng, có thể cảm thấy một số áp lực hoặc khó chịu khi tăm bông được đưa vào trực tràng.

Sinh thiết dạ dày

Có thể nhận thấy một cơn đau ngắn, sắc nét khi kim tiêm tĩnh mạch (IV) được đặt trong tĩnh mạch ở cánh tay. Gây tê cục bộ phun vào cổ họng thường có vị hơi đắng và sẽ làm cho lưỡi và cổ họng cảm thấy tê và sưng. Một số người báo cáo rằng họ cảm thấy như không thể thở vào những lúc vì ống trong cổ họng, nhưng đây là một cảm giác sai lầm gây ra bởi thuốc gây mê. Luôn có nhiều không gian thở xung quanh ống trong miệng và cổ họng. Nhớ thư giãn và hít thở sâu, chậm.

Có thể gặp như bịt miệng, buồn nôn, đầy hơi hoặc đau quặn bụng nhẹ khi ống di chuyển. Mặc dù sẽ không thể nói chuyện trong suốt quá trình vì có một ống trong cổ họng, vẫn có thể giao tiếp. Nếu sự khó chịu là nghiêm trọng, hãy báo cho bác sĩ bằng tín hiệu đã được thỏa thuận hoặc gõ nhẹ vào cánh tay.

Các loại thuốc tĩnh mạch sẽ làm cảm thấy buồn ngủ. Các tác dụng phụ khác như mí mắt nặng, khó nói, khô miệng hoặc mờ mắt có thể kéo dài trong vài giờ sau khi xét nghiệm. Các loại thuốc cũng có thể khiến không nhớ nhiều về những gì xảy ra trong quá trình xét nghiệm.

Xét nghiệm kháng thể máu

Có rất ít khả năng xảy ra vấn đề khi lấy mẫu máu lấy từ tĩnh mạch.

Có thể có một vết bầm nhỏ tại nơi chọc kim. Có thể hạ thấp nguy cơ bầm tím bằng cách giữ áp lực trên nơi lấy máu trong vài phút.

Trong một số ít trường hợp, tĩnh mạch có thể bị sưng sau khi lấy mẫu máu. Vấn đề này được gọi là viêm tĩnh mạch. Nén ấm có thể được sử dụng nhiều lần trong ngày để điều trị.

Kiểm tra urê hơi thở

Không có rủi ro hoặc biến chứng được biết đến với xét nghiệm urê hơi thở. Nếu carbon phóng xạ được sử dụng, lượng tiếp xúc phóng xạ cực kỳ nhỏ, ít hơn so với bình thường có được từ bên ngoài vào ban ngày.

Xét nghiệm kháng nguyên phân

Không có rủi ro hoặc biến chứng với mẫu phân. Nhưng nếu không rửa tay kỹ sau khi lấy mẫu, có thể lây truyền vi trùng.

Sinh thiết dạ dày

Có một rủi ro nhỏ (1 trên 10.000) làm thủng thành thực quản, dạ dày hoặc tá tràng trong khi nội soi để lấy mẫu sinh thiết dạ dày. Sinh thiết cũng có thể gây chảy máu tại nơi lấy mẫu. Nhưng chảy máu thường dừng lại mà không cần điều trị.

Xét nghiệm Helicobacter pylori được sử dụng để phát hiện nhiễm trùng Helicobacter pylori (H. pylori) trong dạ dày và phần trên của ruột non (tá tràng).

Kết quả từ xét nghiệm hơi thở urê hoặc xét nghiệm kháng nguyên phân thường có sẵn trong vòng vài giờ. Kết quả từ xét nghiệm kháng thể máu thường có sẵn trong vòng 24 giờ. Kết quả từ các mẫu sinh thiết thu được bằng nội soi thường có sẵn trong vòng 48 giờ. Kết quả từ một mẫu sinh thiết được nuôi cấy có thể mất đến 10 ngày.

Xét nghiệm kháng thể máu

Bình thường: Mẫu máu không chứa kháng thể H. pylori.

Bất thường: Mẫu máu chứa kháng thể H. pylori.

Kiểm tra urê hơi thở

Bình thường:   Mẫu hơi thở không chứa carbon dioxide được gắn thẻ.

Bất thường: Mẫu hơi thở chứa carbon dioxide được gắn thẻ.

Xét nghiệm kháng nguyên phân

Bình thường: Mẫu phân không chứa kháng nguyên H. pylori .

Bất thường: Mẫu phân chứa kháng nguyên H. pylori .

Sinh thiết dạ dày

Bình thường: Mẫu sinh thiết không chứa vi khuẩn H. pylori.

Vi khuẩn H. pylori không phát triển trong môi trường nuôi cấy mẫu sinh thiết mô.

Bất thường: Mẫu sinh thiết chứa vi khuẩn H. pylori.

Vi khuẩn H. pylori phát triển trong môi trường nuôi cấy mẫu sinh thiết mô.

Những lý do có thể không thể làm kiểm tra hoặc tại sao kết quả có thể không hữu ích bao gồm những điều sau đây:

Hầu hết các xét nghiệm urê hơi thở hiện nay đều sử dụng carbon được gắn thẻ thay vì carbon phóng xạ. Nếu đang mang thai, xét nghiệm urê hơi thở phóng xạ đối với H. pylori thường không được thực hiện, vì bức xạ có thể gây hại cho em bé.

Sử dụng kháng sinh có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm urê hơi thở, xét nghiệm kháng nguyên phân và sinh thiết dạ dày bằng cách giảm số lượng vi khuẩn H. pylori trong dạ dày và tá tràng.

Việc sử dụng cimetidine, famotidine (Pepcid), lansoprazole (Prevacid), nizatidine (Axid), omeprazole (Losec), rabeprazole (Pariet), ranitidine (Zantac), sucralfate ) cũng có thể can thiệp vào kết quả xét nghiệm urê hơi thở, xét nghiệm kháng nguyên phân và sinh thiết dạ dày.

Sinh thiết dạ dày có thể không phát hiện ra nhiễm trùng H. pylori nếu mẫu sinh thiết được lấy từ các khu vực không bị nhiễm vi khuẩn H. pylori.

Xử lý thô, nhiễm bẩn hoặc làm lạnh mẫu máu không đủ có thể gây ra kết quả xét nghiệm kháng thể máu không chính xác.

Khi xét nghiệm kháng thể trong máu được thực hiện sớm trong trường hợp nhiễm H. pylori, kết quả có thể âm tính giả vì mức độ kháng thể quá thấp để đo.

Khả năng nhiễm H. pylori tăng theo tuổi. Người lớn tuổi có nhiều khả năng phát hiện ra lượng vi khuẩn trong cơ thể.

Hầu hết các xét nghiệm urê hơi thở hiện nay đều sử dụng carbon được gắn thẻ thay vì carbon phóng xạ. Nếu đang mang thai, xét nghiệm urê hơi thở phóng xạ đối với H. pylori thường không được thực hiện, vì bức xạ có thể gây hại cho em bé.

Xét nghiệm kháng nguyên phân có thể không chính xác như các xét nghiệm khác về Helicobacter pylori. Sinh thiết dạ dày là rất chính xác, nhưng nó là rủi ro nhất trong bốn xét nghiệm.

Xét nghiệm kháng nguyên phân âm tính không phải lúc nào cũng có nghĩa là không có nhiễm H. pylori (âm tính giả).

Mặc dù nhiều người bị nhiễm vi khuẩn H.pylori, nhưng chỉ một vài trong số sẽ bị bệnh loét dạ dày tá tràng. Vì lý do này, các yếu tố khác (như triệu chứng) nên được xem xét khi diễn giải kết quả xét nghiệm H. pylori.

Xét nghiệm máu cho H. pylori có thể dương tính trong vài năm sau khi bị nhiễm trùng, vì vậy xét nghiệm urê hơi thở, xét nghiệm kháng nguyên phân hoặc sinh thiết có thể được sử dụng để tìm hiểu xem điều trị có hiệu quả hay không.

Nếu các triệu chứng không biến mất, có thể cần phải nội soi.

Bị nhiễm H. pylori làm tăng khả năng bị ung thư dạ dày. Nhưng rủi ro là rất thấp.

Đối với một số người đã dùng thuốc để điều trị nhiễm trùng Helicobacter pylori (H. pylori), có thể cần phải làm xét nghiệm theo dõi để đảm bảo nhiễm trùng được chữa khỏi. Một số chuyên gia khuyên nên làm xét nghiệm theo dõi để kiểm tra nhiễm H. pylori bất cứ khi:

Loét dạ dày là do nhiễm H.pylori.

U lympho mô dạ dày liên quan đến niêm mạc (MALT) là do nhiễm H. pylori.

Các triệu chứng khó chịu ở dạ dày (chứng khó tiêu) xuất hiện ngay cả sau khi nhiễm H. pyloriđã được xét nghiệm và điều trị.

Cắt bỏ ung thư dạ dày sớm đã được thực hiện.

Trên đây là một số thông tin liên quan đến Xét nghiệm Helicobacter Pylori (HP): ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm, hy vọng bài viết sẽ hữu ích cho các bạn trong quá trình chẩn đoán và điều trị bệnh!