Nội soi đường mật ngược dòng (ERCP): ý nghĩa lâm sàng chỉ số kết quả

Nội soi đường mật ngược dòng (ERCP) kiểm tra các ống dẫn lưu gan, túi mật và tuyến tụy. Hình ảnh nội soi và hình ảnh X-quang được sử dụng.

Ống nội soi được đưa qua miệng và nhẹ nhàng di chuyển xuống cổ họng. Nó đi vào thực quản, dạ dày và tá tràng cho đến khi nó đến điểm mà các ống dẫn từ tuyến tụy và túi mật chảy vào tá tràng. X-quang sau đó sẽ được thực hiện.

Nội soi đường mật ngược dòng có thể điều trị một số vấn đề được tìm thấy trong quá trình thủ thuật. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chèn các ống thông nhỏ để:

Lấy một mẫu mô (sinh thiết) từ một sự tăng trưởng bất thường. Sau đó, nó có thể được kiểm tra các vấn đề.

Loại bỏ sỏi mật trong ống mật chung.

Mở một ống mật hẹp. Một ống mật bị hẹp có thể được mở bằng cách chèn một ống lưới nhỏ hoặc ống nhựa (gọi là stent).

Nội soi đường mật ngược dòng được thực hiện để:

Kiểm tra đau bụng kéo dài hoặc vàng da.

Tìm sỏi mật hoặc các bệnh về gan, ống mật hoặc tuyến tụy.

Loại bỏ sỏi mật từ ống mật nếu chúng gây ra vấn đề. Chúng có thể bao gồm tắc nghẽn, viêm hoặc nhiễm trùng ống mật (viêm đường mật) hoặc viêm tụy.

Mở một ống mật bị hẹp hoặc đặt ống dẫn lưu.

Lấy một mẫu mô để thử nghiệm thêm (sinh thiết).

Đo áp suất bên trong các ống dẫn mật (manometry).

Thực hiện theo các hướng dẫn chính xác về thời điểm ngừng ăn và uống, hoặc thủ thuật có thể bị hủy. Nếu bác sĩ bảo uống thuốc vào ngày thủ thuật, hãy làm như vậy chỉ bằng một ngụm nước.

Nếu bác sĩ kê đơn thuốc kháng sinh trước khi thủ thuật, hãy dùng chúng theo chỉ dẫn. Cần uống đủ liệu trình kháng sinh.

Hãy cho bác sĩ biết nếu:

Bị sốt cỏ khô, nổi mề đay, dị ứng thực phẩm hoặc thuốc, hoặc hen suyễn.

Bị dị ứng với động vật có vỏ (tôm, sò, tôm hùm). Cũng nói với bác sĩ nếu bị dị ứng với iốt, chẳng hạn như được sử dụng trong X-quang cản quang.

Đã có một thủ thuật về đường tiêu hóa sử dụng bari, chẳng hạn như thuốc xổ bari, trong tuần trước.

Sử dụng chất làm loãng máu, hoặc nếu có vấn đề chảy máu. Có thể cần phải dừng các loại thuốc này trong một thời gian trước khi thủ thuật.

Nói chuyện với bác sĩ về bất kỳ mối quan tâm nào về nhu cầu thủ thuật, rủi ro của nó, cách thức thực hiện hoặc kết quả sẽ có ý nghĩa gì.

Sẽ được yêu cầu làm trống bàng quang. Cũng sẽ cần phải loại bỏ bất kỳ răng giả, đồ trang sức hoặc kính áp tròng trước khi thủ thuật.

Nội soi đường mật ngược dòng (ERCP) thường được thực hiện bởi bác sĩ tiêu hóa. Đây là một bác sĩ được đào tạo đặc biệt về các bệnh của hệ thống tiêu hóa. Bác sĩ phải được đào tạo về nội soi.

Thủ thuật này được thực hiện trong bệnh viện. Có thể phải ở lại qua đêm nếu bác sĩ lấy sỏi mật hoặc đặt stent trong khi thủ thuật. Nếu không, có thể về nhà sau khi nội soi.

Nội soi đường mật ngược dòng thường mất 30 đến 60 phút. Sẽ ở trong phòng hồi sức 1 đến 2 giờ.

Cổ họng có thể bị tê liệt bằng thuốc xịt gây tê, súc miệng hoặc viên ngậm để thư giãn phản xạ bịt miệng. Điều này làm dễ dàng hơn để chèn ống soi. Ngay trước khi thủ thuật bắt đầu, một đường truyền tĩnh mạch (IV) sẽ được đặt trong tĩnh mạch ở cánh tay. Sẽ được chỉ định thuốc giảm đau và thuốc an thần thông qua IV trong khi thủ thuật. Cũng có thể được chỉ định kháng sinh thông qua IV.

Sẽ cần nằm nghiêng về bên trái. Đầu sẽ hơi nghiêng về phía trước. Một tấm bảo vệ miệng có thể được đưa vào để bảo vệ răng khỏi ống soi. Đầu của ống soi sẽ được bôi trơn. Bác sĩ sẽ hướng nó vào miệng trong khi nhẹ nhàng ấn lưỡi ra khỏi đường đi. Có thể được yêu cầu nuốt để giúp di chuyển ống theo. Ống soi không cứng hơn nhiều loại thực phẩm bạn nuốt.

Khi ống soi nằm trong thực quản, đầu sẽ nghiêng thẳng để giúp ống trượt xuống. Sau đó, bác sĩ sẽ từ từ di chuyển ống soi vào dạ dày và tá tràng. Bác sĩ xem xét cả ba lĩnh vực này khi ống soi di chuyển về phía trước. Khi nó đến tá tràng, sẽ được lật lại để nằm thẳng úp.

Một lượng nhỏ không khí sẽ được bơm qua ống soi. Điều này làm cho bác sĩ dễ dàng nhìn thấy hơn. Bác sĩ sẽ di chuyển ống soi về phía trước cho đến khi nó đến điểm mà các ống dẫn từ tuyến tụy và túi mật chảy vào tá tràng. Một ống thông sau đó được đưa qua ống soi vào khu vực đó. Sau đó chất tương phản được tiêm vào ống mật hoặc ống tụy. Tia X được chụp. Sẽ nằm sấp cho đến khi tia X sẵn sàng. Nếu cần, bác sĩ có thể chụp thêm tia X.

Bác sĩ có thể chèn các công cụ nhỏ thông qua ống soi. Điều này cho phép bác sĩ lấy một mẫu mô, loại bỏ sỏi mật, mở ống mật bị hẹp hoặc đặt stent.

Khi kiểm tra xong, ống soi được rút từ từ.

Sau khi kiểm tra, sẽ được quan sát trong phòng hồi sức. Nếu cổ họng bị tê trước khi thủ thuật, sẽ không được phép ăn hoặc uống cho đến khi cổ họng không còn tê nữa. Sẽ cần phải có thể nuốt mà không bị nghẹn. Sau đó có thể ăn và uống bình thường.

Nếu bác sĩ loại bỏ sỏi mật hoặc đặt stent trong khi kiểm tra, có thể cần phải ở lại một đêm trong bệnh viện. Không thể lái xe hoặc trở lại làm việc trong 24 giờ. Nếu có thể về nhà vào ngày, sẽ cần phải có người lái xe.

Bác sĩ sẽ kiểm tra các dấu hiệu của vấn đề trước khi về nhà.

Sau khi kiểm tra, có thể cảm thấy đầy hơi và nhận thấy sự thay đổi tạm thời trong thói quen đại tiện. Điều này là do không khí được sử dụng để mở ống mật và ống tụy. Gọi cho bác sĩ hoặc y tá nếu bị chảy máu từ trực tràng hoặc nếu phân trông có màu đen hoặc có máu.

Có thể nhận thấy một vết bỏng ngắn hoặc đau nhói khi kim tiêm tĩnh mạch bắt đầu trong cánh tay. Gây tê cục bộ phun vào cổ họng thường có vị hơi đắng. Nó sẽ làm cho lưỡi và cổ họng cảm thấy tê và sưng. Một số người báo cáo cảm giác như đôi khi họ không thể thở được vì ống trong cổ họng. Đây là một cảm giác sai lầm gây ra bởi thuốc gây mê. Luôn có nhiều không gian thở xung quanh ống trong miệng và cổ họng. Nhớ thư giãn và hít thở sâu, chậm.

Có thể bịt miệng, cảm thấy buồn nôn hoặc đầy hơi, hoặc bị đau bụng nhẹ khi ống soi di chuyển. Nếu sự khó chịu là nghiêm trọng, hãy báo cho bác sĩ bằng tín hiệu đã được thỏa thuận hoặc chạm vào cánh tay. Mặc dù sẽ không thể nói chuyện trong khi kiểm tra, vẫn có thể giao tiếp.

Các loại thuốc sẽ làm cảm thấy buồn ngủ. Có thể không nhớ được những gì xảy ra trong hoặc trong vài giờ sau khi thủ thuật. Có thể có mí mắt nặng, khó nói, khô miệng hoặc mờ mắt trong vài giờ sau khi thủ thuật.

Có thể cảm thấy đỏ ửng khi tiêm chất tương phản.

Sau khi thủ thuật, có thể có khí và cảm thấy đầy hơi trong một thời gian. Cũng có thể bị khô họng và cù họng, khàn giọng nhẹ hoặc đau họng nhẹ trong vài ngày. Sử dụng viên ngậm Bảo Thanh trị đau họng và súc miệng bằng nước muối ấm có thể giúp giảm triệu chứng cổ họng.

Do các thuốc được sử dụng trong thủ thuật này, không uống rượu, lái xe hoặc ký bất kỳ tài liệu pháp lý nào trong 24 giờ sau khi thủ thuật.

Biến chứng không phổ biến. Nhưng có thủ thuật này có thể gây ra vấn đề nghiêm trọng, chẳng hạn như:

Viêm tuyến tụy (điều này được gọi là viêm tụy).

Chảy máu. Điều này có thể xảy ra nếu ống tụy hoặc ống mật được mở rộng, nếu đặt stent hoặc nếu sinh thiết được thực hiện.

Nhiễm trùng ống dẫn mật, có thể xảy ra nếu sỏi mật được loại bỏ.

Nhiễm trùng máu (điều này được gọi là nhiễm trùng huyết).

Nhịp tim bất thường.

Một vết thủng thực quản, dạ dày, tá tràng, ống mật hoặc ống tụy. Nếu điều này xảy ra, sẽ cần phải phẫu thuật để sửa chữa vết thủng.

Vấn đề gây ra bởi gây mê.

Sau khi kiểm tra, hãy gọi cho bác sĩ hoặc y tá ngay lập tức nếu:

Buồn nôn hoặc nôn.

Có đau bụng mới hoặc tăng.

Bị sốt hoặc ớn lạnh.

Cảm thấy khó thở.

Chóng mặt hoặc cảm thấy như có thể ngất xỉu.

Những người mắc bệnh tim nghiêm trọng và người lớn tuổi mắc các bệnh mãn tính khác có nhiều khả năng gặp vấn đề hơn từ thủ thuật này. Nói chuyện với bác sĩ về những rủi ro cụ thể.

Nội soi đường mật ngược dòng kiểm tra các ống dẫn gan, túi mật và tuyến tụy.

Bác sĩ có thể cho biết về một số phát hiện ngay sau khi thủ thuật. Nhưng các loại thuốc dùng để thư giãn cho thủ thuật có thể làm suy giảm trí nhớ. Vì vậy, bác sĩ có thể yêu cầu gọi vào ngày hôm sau để biết kết quả.

Bình thường

Chất tương phản cho thấy cấu trúc và kích thước bình thường của các ống mật và các ống dẫn gan, túi mật và tuyến tụy.

Thực quản, dạ dày và tá tràng trông bình thường.

Áp suất trong ống dẫn là bình thường.

Bất thường

Các ống dẫn bị thu hẹp hoặc bị chặn. Điều này có thể được gây ra bởi sỏi mật, mô sẹo, viêm hoặc ung thư.

Viêm, loét, nhiễm trùng, hoặc giả được nhìn thấy.

Ung thư thực quản, dạ dày, tá tràng, túi mật hoặc tuyến tụy được tìm thấy.

Áp lực trong ống dẫn là không bình thường.

Có thể không thể làm thủ thuật hoặc kết quả có thể không hữu ích, nếu:

Có chất tương phản bari trong ruột. Điều này có thể là từ thủ thuật thuốc xổ bari.

Bị nhiễm trùng như viêm tụy hoặc viêm túi thừa.

Có thai.

Không thể yên trong khi kiểm tra.

Tùy thuộc vào kết quả nội soi, có thể cần các thủ thuật khác để xác nhận chẩn đoán. Chúng có thể bao gồm chụp động mạch hoặc nội soi.

Nếu bị đau bụng hoặc vàng da, bác sĩ có thể đề nghị làm thủ thuật khác trước khi nội soi. Điều này có thể bao gồm chụp CT, quét MRI hoặc siêu âm bụng.

Chẩn đoán hình ảnh được gọi là chụp đường mật cộng hưởng từ (MRCP) có thể cho thấy các ống dẫn mật và giúp chẩn đoán các vấn đề y tế. Nhưng các bác sĩ không thể làm sinh thiết hoặc điều trị trong khi chụp MRCP.

Siêu âm nội soi (EUS) có một đầu dò siêu âm nhỏ ở cuối ống soi. Nó có thể cung cấp một cái nhìn chi tiết hơn về các bộ phận của đường tiêu hóa so với ERCP. EUS cũng cho phép bác sĩ nhìn thấy một số cơ quan của cơ thể gần đường tiêu hóa. Chúng bao gồm tuyến tụy và ống mật. EUS có thể giúp chẩn đoán khối u không ung thư (lành tính) hoặc ung thư (ác tính) của thực quản, dạ dày, tuyến tụy và ống mật.

Trên đây là một số thông tin liên quan đến Nội soi đường mật ngược dòng (ERCP): ý nghĩa lâm sàng chỉ số kết quả, hy vọng bài viết sẽ hữu ích cho các bạn trong quá trình chẩn đoán và điều trị bệnh!