Chụp cắt lớp vi tính (CT) cột sống: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả

Chụp CT sử dụng tia X để tạo ra hình ảnh chi tiết về cột sống và đốt sống.

Trong quá trình thủ thuật, sẽ nằm trên một chiếc bàn được gắn vào máy quét CT, đó là một chiếc máy hình bánh rán lớn. Máy quét CT gửi tia X qua cơ thể. Mỗi vòng quay của máy quét mất một giây và cung cấp hình ảnh về một lát mỏng của cơ quan hoặc khu vực đang được nghiên cứu. Một phần của máy quét có thể nghiêng để theo đường cong của cột sống. Tất cả các hình ảnh được lưu dưới dạng một nhóm trên máy tính.

Trong một số trường hợp, một loại thuốc nhuộm được gọi là chất tương phản có thể được tiêm vào tĩnh mạch (IV) trong cánh tay hoặc vào ống sống. Thuốc nhuộm làm cho cấu trúc và các cơ quan dễ nhìn thấy hơn trên hình ảnh CT. Thuốc nhuộm có thể được sử dụng để kiểm tra lưu lượng máu và tìm kiếm các khối u, khu vực viêm hoặc tổn thương thần kinh.

Chụp CT cột sống được thực hiện để:

Nhìn vào xương cột sống.

Tìm các vấn đề của cột sống, chẳng hạn như khối u, gãy xương, dị dạng, nhiễm trùng hoặc hẹp ống sống (hẹp cột sống).

Tìm đĩa đệm cột sống thoát vị.

Kiểm tra xem liệu loãng xương đã gây ra nén xẹp xương.

Kiểm tra các vấn đề của cột sống đã có từ khi sinh ra (bẩm sinh).

Nhìn vào các vấn đề được nhìn thấy trong thủ thuật X-quang tiêu chuẩn.

Kiểm tra xem phẫu thuật cột sống hoặc trị liệu có hiệu quả đối với vấn đề cột sống.

Trước khi chụp CT, hãy cho bác sĩ biết nếu:

Đang hoặc có thể mang thai.

Dị ứng với bất kỳ loại thuốc nào, kể cả thuốc nhuộm iốt.

Có bệnh tim, chẳng hạn như suy tim.

Bị tiểu đường.

Dùng metformin. Có thể phải điều chỉnh thuốc trong một ngày trước và sau khi thủ thuật.

Đã có vấn đề về thận.

Bị hen suyễn.

Đã bị đa u tủy.

Đã có một thủ thuật tia X bằng vật liệu tương phản bari (như thuốc xổ bari) trong 4 ngày qua. Barium xuất hiện trên phim X-quang và làm cho khó nhìn rõ hình ảnh.

Trở nên rất lo lắng trong không gian nhỏ. Cần nằm yên bên trong máy quét CT, vì vậy có thể cần thuốc an thần để giúp thư giãn.

Sắp xếp cho ai đó đưa về nhà trong trường hợp dùng thuốc an thần cho xét nghiệm.

Nói chuyện với bác sĩ về bất kỳ mối quan tâm nào về nhu cầu xét nghiệm, rủi ro của nó hoặc cách thực hiện.

Chụp CT thường được thực hiện bởi một kỹ thuật viên X quang. Những hình ảnh thường được đọc bởi một bác sĩ (bác sĩ X quang). Các bác sĩ khác cũng có thể xem xét lại kết quả chụp CT.

Có thể cần phải tháo bất kỳ đồ trang sức. Sẽ cần phải cởi tất cả hoặc hầu hết quần áo, tùy thuộc vào khu vực được nghiên cứu. Có thể mặc đồ lót cho một số lần quét. Sẽ được cung cấp một chiếc áo choàng để sử dụng trong quá trình thủ thuật.

Trong quá trình thủ thuật, sẽ nằm trên một chiếc bàn được gắn vào máy quét CT.

Bảng trượt vào lỗ mở tròn của máy quét và máy quét di chuyển xung quanh cơ thể. Bảng sẽ di chuyển trong khi máy quét chụp ảnh. Có thể nghe thấy tiếng click hoặc buzz khi bảng và máy quét di chuyển. Điều rất quan trọng là nằm yên trong quá trình thủ thuật.

Trong quá trình thủ thuật, có thể ở một mình trong phòng quét. Nhưng kỹ thuật viên sẽ theo dõi qua một cửa sổ. Sẽ có thể nói chuyện với kỹ thuật viên thông qua một hệ thống liên lạc hai chiều.

Thủ thuật sẽ mất khoảng 30 đến 60 phút. Hầu hết thời gian này được dành để sẵn sàng cho việc quét. Quá trình quét thực tế chỉ mất vài giây.

Chụp CT tiêu chuẩn có thể được thực hiện trước khi sử dụng vật liệu tương phản cho chụp cắt lớp CT. Thuốc nhuộm thường được đưa vào trong không gian xung quanh tủy sống. Một mẫu dịch não tủy có thể được lấy ra để các xét nghiệm khác có thể được thực hiện trên đó.

Nếu thuốc nhuộm được đưa vào từ lưng, sẽ nằm sấp hoặc nằm nghiêng trên bàn. Thuốc nhuộm thường được đặt ở lưng dưới nhưng có thể được đặt ở đáy hộp sọ. Da trên nơi chọc kim có thể được cạo. Nó sẽ được làm sạch. Khu vực xung quanh có thể bị tê bằng thuốc.

Bảng có thể bị nghiêng hoặc có thể được di chuyển vào các vị trí khác nhau để thuốc nhuộm di chuyển đến các khu vực khác nhau của cột sống.

Cần nằm rất yên để thuốc nhuộm ở đúng vị trí để có hình ảnh rõ ràng. Mạch, nhịp thở và huyết áp có thể được kiểm tra trong quá trình thủ thuật.

Trong một số trường hợp, thuốc nhuộm cũng có thể được đưa vào tĩnh mạch (IV) trong cánh tay.

Chụp CT với vật liệu tương phản thường mất 15 đến 30 phút. Uống nhiều dịch trong 24 giờ sau khi quét để giúp loại bỏ thuốc nhuộm ra khỏi cơ thể.

Thủ thuật sẽ không gây đau. Chiếc bàn nằm có thể cảm thấy cứng và căn phòng có thể mát. Có thể khó nằm yên trong quá trình thủ thuật.

Một số người cảm thấy lo lắng bên trong máy quét CT.

Nếu nhận được thuốc để giúp thư giãn hoặc nếu sử dụng vật liệu tương phản, có thể đặt IV trong tay hoặc cánh tay. Có thể cảm thấy đau nhói hoặc véo nhanh khi IV bắt đầu. Thuốc nhuộm có thể làm cho cảm thấy ấm và đỏ ửng và có hương vị kim loại trong miệng. Một số người cảm thấy đau bụng hoặc đau đầu. Nói với kỹ thuật viên hoặc bác sĩ đang cảm thấy thế nào.

Nếu thuốc nhuộm đưa từ lưng, có thể cảm thấy đau nhói hoặc véo khi kim được đưa vào.

Sau thủ thuật trong đó thuốc nhuộm được đưa vào lưng, sẽ được yêu cầu giữ đầu lên và không cúi xuống hoặc nằm thẳng. Điều này sẽ giúp ngăn ngừa đau đầu và co giật.

Nguy cơ chụp CT gây ra vấn đề là nhỏ.

Có khả năng phản ứng dị ứng với vật liệu tương phản.

Nếu cho con bú và lo lắng về việc thuốc nhuộm được sử dụng trong thủ thuật này có an toàn hay không, hãy nói chuyện với bác sĩ. Hầu hết các chuyên gia tin rằng rất ít thuốc nhuộm truyền vào sữa mẹ và thậm chí ít hơn được truyền cho em bé. Nhưng nếu thích, có thể lưu trữ một số sữa mẹ trước thời hạn và sử dụng nó trong một hoặc hai ngày sau khi thủ thuật.

Nếu bị tiểu đường hoặc dùng metformin (Glucophage), thuốc nhuộm có thể gây ra vấn đề. Bác sĩ sẽ cho biết khi nào nên ngừng dùng metformin và khi nào nên bắt đầu dùng lại sau khi thủ thuật để không gặp vấn đề gì.

Có thể bị buồn nôn hoặc nôn sau khi thủ thuật.

Có một nguy cơ nhỏ bị nhiễm trùng tại vị trí kim trên cột sống hoặc chảy máu vào không gian xung quanh tủy sống.

Mũi tiêm vào không gian xung quanh tủy sống có thể gây đau đầu. Trong một số ít trường hợp, co giật có thể xảy ra sau khi tiêm chất cản quang.

Có nguy cơ nhỏ bị ung thư do có một số loại chụp CT. Nguy cơ cao hơn ở trẻ em, thanh niên và những người có nhiều thủ thuật phóng xạ. Nếu lo lắng về nguy cơ này, hãy nói chuyện với bác sĩ về lợi ích và rủi ro của chụp CT và xác nhận rằng thủ thuật là cần thiết.

Chụp cắt lớp (CT scan) sử dụng tia X để làm cho hình ảnh chi tiết của cột sống và đốt sống ở cổ, lưng, hoặc lưng dưới (cột sống thắt lưng cùng).

Kết quả hoàn thành thường sẵn sàng cho bác sĩ sau 1 đến 2 ngày.

Bình thường

Xương cột sống (đốt sống) bình thường về hình dạng, số lượng và liên kết.

Các đĩa đệm và khớp hỗ trợ cột sống bình thường.

Các ống sống có kích thước và hình dạng bình thường.

Nếu vật liệu tương phản được sử dụng, nó chảy đều qua ống sống. Không thu hẹp hoặc tắc nghẽn ống tủy sống.

Không có dây thần kinh nào từ tủy sống bị nén hoặc bị chèn ép. Không có sự tăng trưởng hoặc phình ra.

Bất thường

Xương cột sống (đốt sống) bị thiếu, tổn thương hoặc mất liên kết.

Một hoặc nhiều đĩa đệm có thể bị tổn thương. Một hoặc nhiều đĩa đệm thoát vị được tìm thấy.

Dòng chảy của vật liệu tương phản qua ống sống bị hạn chế hoặc bị chặn, cho thấy hẹp ống tủy (hẹp ống sống).

Các đốt sống có dấu hiệu viêm khớp hoặc các vấn đề về xương do loãng xương .

Một tình trạng đã có từ khi sinh ra (tình trạng bẩm sinh) có ở cột sống hoặc đốt sống.

Áp xe hoặc khối u cột sống được tìm thấy.

Những điều sau đây có thể ngăn làm thủ thuật hoặc có thể thay đổi kết quả thủ thuật:

Mang thai. Quét CT thường không được thực hiện trong khi mang thai.

Barium được sử dụng cho một thủ thuật khác. Barium xuất hiện trên CT scan. Nếu cần chụp CT vùng lưng dưới, cần thực hiện trước bất kỳ thủ thuật nào sử dụng bari, chẳng hạn như thuốc xổ bari.

Các vật kim loại trong cơ thể. Những vật này, chẳng hạn như clip phẫu thuật hoặc kim loại trong thay thế khớp, có thể ngăn tầm nhìn rõ ràng.

Không thể nằm yên trong quá trình kiểm tra.

Đôi khi kết quả chụp CT có thể khác so với các loại thủ thuật X-quang khác, chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc siêu âm, vì quét CT cung cấp một cái nhìn khác.

Trẻ em cần chụp CT có thể cần hướng dẫn đặc biệt cho thủ thuật. Nếu trẻ còn quá nhỏ để giữ yên hoặc sợ hãi, bác sĩ có thể cho trẻ uống thuốc an thần để giúp trẻ thư giãn.

Nếu trẻ được lên lịch chụp CT, hãy nói chuyện với bác sĩ về sự cần thiết phải thủ thuật và nguy cơ phơi nhiễm phóng xạ.

Kết quả CT thường được so sánh với kết quả chụp cắt lớp phát xạ positron (PET) để giúp phát hiện ung thư. Một số máy quét mới thực hiện cả hai lần quét cùng một lúc.

MRI có thể cung cấp nhiều thông tin hơn so với chụp CT về đĩa đệm cột sống và tủy sống.

Khi chụp CT cột sống được thực hiện với một bản đồ tủy, nó được gọi là CT myelogram. Chụp MRI cột sống thường được thực hiện thay cho CT tủy.

Trên đây là một số thông tin liên quan đến Chụp cắt lớp vi tính (CT) cột sống: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả, hy vọng bài viết sẽ hữu ích cho các bạn trong quá trình chẩn đoán và điều trị bệnh!