Chụp x quang khớp có cản quang: ý nghĩa lâm sàng chỉ số kết quả
Chụp x quang khớp có cản quang là sử dụng tia X để thu được một loạt hình ảnh của khớp sau khi vật liệu cản quang (như thuốc nhuộm, nước, không khí hoặc kết hợp cả hai) đã được tiêm vào khớp. Điều này cho phép bác sĩ nhìn thấy các cấu trúc mô mềm của khớp, chẳng hạn như gân, dây chằng, cơ, sụn và nang khớp. Để hiểu rõ hơn về phương pháp chẩn đoán này, mời các bạn tham khảo bài viết dưới đây!
Mục lục nội dung
1. Nhận định chung
Chụp x quang khớp có cản quang là sử dụng tia X để thu được một loạt hình ảnh của khớp sau khi vật liệu cản quang (như thuốc nhuộm, nước, không khí hoặc kết hợp cả hai) đã được tiêm vào khớp. Điều này cho phép bác sĩ nhìn thấy các cấu trúc mô mềm của khớp, chẳng hạn như gân, dây chằng, cơ, sụn và nang khớp. Những cấu trúc này không được nhìn thấy trên tia X đơn giản mà không có vật liệu tương phản. Một loại tia X đặc biệt, được gọi là fluoroscopy, được sử dụng để chụp ảnh khớp.
Chụp x quang khớp có cản quang được sử dụng để kiểm tra khớp để tìm hiểu nguyên nhân gây ra các triệu chứng hoặc vấn đề với khớp. Chụp x quang khớp có cản quang có thể hữu ích hơn so với X-quang thông thường vì nó cho thấy bề mặt của các mô mềm lót khớp cũng như xương khớp. X-quang thông thường chỉ cho thấy xương khớp. Thủ thuật này có thể được thực hiện ở hông, đầu gối, mắt cá chân, vai, khuỷu tay, cổ tay hoặc hàm (khớp thái dương hàm).
Các thủ thuật khác, chẳng hạn như chụp cộng hưởng từ (MRI) và chụp cắt lớp điện toán (CT), cung cấp thông tin khác nhau về khớp. Chúng có thể được sử dụng với một chất cản quang.
2. Chỉ định chụp x quang khớp cản quang
Chụp x quang khớp có cản quang được sử dụng để tìm ra nguyên nhân gây đau khớp liên tục, không giải thích được, sưng hoặc cử động bất thường của khớp. Nó có thể được thực hiện một mình, trước đó, hoặc là một phần của các xét nghiệm khác, chẳng hạn như MRI, CT hoặc nội soi khớp.
Chụp x quang khớp có cản quang được sử dụng để:
Tìm các vấn đề trong viên nang khớp, dây chằng, sụn (bao gồm vết rách, thoái hóa hoặc bệnh) và xương trong khớp. Trong vai, nó có thể được sử dụng để giúp tìm tổn thương rách hoặc vai bị cứng khớp.
Tìm sự tăng trưởng bất thường hoặc u nang.
Xác nhận rằng kim đã được đặt chính xác trong khớp trước khi phân tích dịch khớp, một xét nghiệm trong đó một mẫu dịch khớp được lấy ra bằng kim mỏng.
Kiểm tra vị trí kim trước khi tiêm thuốc giảm đau, chẳng hạn như tiêm corticosteroid.
3. Cách chuẩn bị chụp x quang khớp có cản quang
Hãy cho bác sĩ biết trước khi chụp x quang khớp có cản quang nếu:
Đang hoặc có thể mang thai.
Dị ứng với bất kỳ loại vật liệu cản quang.
Bị dị ứng với iốt. Thuốc nhuộm được sử dụng cho chụp khớp có thể chứa iốt.
Bị dị ứng với bất kỳ loại thuốc nào, kể cả thuốc gây mê.
Đã từng có một phản ứng dị ứng nghiêm trọng (sốc phản vệ) từ bất kỳ chất nào, chẳng hạn như ong đốt hoặc ăn động vật có vỏ.
Bị hen suyễn.
Có vấn đề chảy máu hoặc đang dùng thuốc làm loãng máu.
Bị viêm khớp cấp tại thời điểm thử nghiệm.
Có một nhiễm trùng được biết đến trong hoặc xung quanh khớp. Thuốc nhuộm có thể làm cho nhiễm trùng tồi tệ hơn.
Bị tiểu đường hoặc dùng metformin (Glucophage) cho bệnh tiểu đường.
Sẽ được yêu cầu ký vào một mẫu đơn đồng ý cho biết hiểu các rủi ro của thủ thuật và đồng ý thực hiện.
Nói chuyện với bác sĩ về bất kỳ mối quan tâm nào c về nhu cầu xét nghiệm, rủi ro của nó, cách thực hiện hoặc kết quả sẽ có ý nghĩa gì.
4. Thực hiện chụp x quang khớp có cản quang
Chụp x quang khớp có cản quang thường được thực hiện bởi một bác sĩ X quang).
Sẽ được yêu cầu loại bỏ bất kỳ đồ trang sức hoặc đồ vật kim loại khỏi khu vực khớp. Sau đó, sẽ ngồi hoặc nằm xuống với khớp dưới tia X ( huỳnh quang) được nối với màn hình video có thể hiển thị hình ảnh X quang. Da trên khớp được làm sạch bằng xà phòng đặc biệt và lau khô bằng khăn vô trùng. Gây tê cục bộ được sử dụng để làm tê da và các mô trong khớp.
Một kim được đưa vào khu vực khớp. Chất dịch khớp có thể được loại bỏ để có thể đưa thêm chất cản quang (như thuốc nhuộm hoặc không khí) vào khớp. Một mẫu dịch khớp có thể được gửi đến phòng xét nghiệm để được nhìn dưới kính hiển vi. Kính hiển vi cho thấy kim được đặt chính xác trong khớp. Thuốc nhuộm hoặc không khí sau đó được đưa qua kim vào khớp. Khớp có thể được tiêm cả thuốc nhuộm và không khí (chụp khớp tương phản kép). Các kim sau đó được gỡ bỏ.
Có thể được yêu cầu di chuyển khớp xung quanh để giúp thuốc nhuộm hoặc không khí lan rộng bên trong khớp. Hình ảnh từ huỳnh quang cho thấy nếu thuốc nhuộm đã lấp đầy toàn bộ khớp. Giữ yên nhất có thể trong khi chụp X-quang trừ khi bác sĩ yêu cầu di chuyển khớp qua toàn bộ phạm vi chuyển động của nó. Tia X cần được thực hiện nhanh chóng, trước khi thuốc nhuộm lan sang các mô khác xung quanh khớp.
Nếu chụp CT hoặc MRI sau khi dùng cản quang, một lượng nhỏ thuốc gọi là epinephrine có thể được trộn với thuốc nhuộm để ngăn thuốc nhuộm lan vào các mô khác.
Chụp x quang khớp có cản quang thường mất khoảng 30 đến 60 phút.
Sau khi lập trình khớp, hãy nghỉ ngơi trong khoảng 12 giờ. Không thực hiện bất kỳ hoạt động gắng sức nào trong 1 đến 2 ngày. Sử dụng nước đá cho bất kỳ sưng và sử dụng thuốc giảm đau cho bất kỳ cơn đau. Nếu băng hoặc quấn được đặt vào khớp, sẽ được cho biết sử dụng nó trong bao lâu.
5. Cảm thấy khi chụp x quang khớp
Sẽ cảm thấy châm và chích khi thuốc tê được đưa vào. Có thể cảm thấy ngứa ran, áp lực, đau đớn hoặc đầy trong khớp khi thuốc nhuộm được đưa vào.
Bàn X-quang có thể cảm thấy cứng và căn phòng có thể mát mẻ.
Có thể bị đau nhẹ, đau và sưng khớp sau khi thủ thuật. Túi nước đá và thuốc giảm đau không kê đơn, được sử dụng như chỉ dẫn gói, có thể giúp cảm thấy thoải mái hơn. Cũng có thể nghe thấy tiếng rít, nhấp hoặc nứt khi di chuyển khớp. Điều này là bình thường và biến mất trong khoảng 24 giờ. Nếu bị đau liên tục, đau hoặc sưng khớp, hãy nói với bác sĩ.
6. Rủi ro của chụp x quang khớp
Có thể có một vài vấn đề từ chụp x quang khớp có cản quang, chẳng hạn như:
Đau khớp trong hơn 1 hoặc 2 ngày.
Phản ứng dị ứng với thuốc nhuộm.
Tổn thương các cấu trúc bên trong khớp hoặc chảy máu trong khớp. Nhưng điều này rất hiếm vì kim được sử dụng là nhỏ.
Nhiễm trùng ở khớp.
Luôn có rủi ro nhỏ về thiệt hại cho các tế bào hoặc mô khi tiếp xúc với bất kỳ bức xạ nào, bao gồm cả mức độ phóng xạ thấp được sử dụng cho thủ thuật này. Nhưng nguy cơ thiệt hại từ tia X thường rất thấp so với lợi ích tiềm năng của thủ thuật.
7. Ý nghĩa lâm sàng chỉ số kết quả
Chụp x quang khớp có cản quang là sử dụng tia X để thu được một loạt hình ảnh của khớp sau khi vật liệu tương phản (như thuốc nhuộm, nước, không khí hoặc kết hợp cả hai) đã được tiêm vào khớp. Bác sĩ X quang có thể thảo luận về kết quả ban đầu sau khi xem xét tất cả các hình ảnh. Một báo cáo chi tiết sẽ có sẵn cho bác sĩ trong một vài ngày.
Chụp x quang khớp có cản quang |
|
Bình thường: |
Các nang khớp, túi chứa chất dịch khớp là bình thường. Sụn và các cấu trúc khác của khớp là bình thường. |
Khác thường: |
Sụn bị mòn (thoái hóa) hoặc có vết rách ở đệm sụn khớp. Có một vết rách ở dây chằng hoặc gân của khớp. Vết rách có thể là một phần hoặc toàn bộ. Nếu có vết rách vòng quay ở vai, thuốc nhuộm bị rò rỉ từ vết rách. Các nang khớp giãn rộng hoặc đã vỡ. U nang khớp có mặt. Vật chất bất thường có mặt trong khớp. Đây có thể là một khối u, sự phát triển thêm của các mô khớp hoặc các mảnh xương hoặc sụn. |
Sau khi bác sĩ đã nhìn thấy tình trạng của khu vực khớp, điều trị thêm bằng thuốc, vật lý trị liệu hoặc phẫu thuật có thể được đề nghị.
8. Yếu tố ảnh hưởng đến chụp x quang khớp
Những lý do có thể không thể chụp x quang khớp có cản quang hoặc tại sao kết quả có thể không hữu ích bao gồm:
Không thể giữ yên trong khi kiểm tra. Những hình ảnh có thể không rõ ràng.
Nếu có một lượng lớn dịch trong khớp. Điều này có thể ảnh hưởng đến sự lây lan của thuốc nhuộm và hình ảnh.
9. Điều cần biết thêm
Hình ảnh cộng hưởng từ (MRI) và chụp cắt lớp điện toán (CT) cung cấp thông tin khác nhau về khớp. Các xét nghiệm này có thể được sử dụng với chụp x quang khớp có cản quang hoặc khi chụp x quang khớp có cản quang không đưa ra một hình ảnh rõ ràng. Ngoài ra, MRI hoặc nội soi khớp có thể được sử dụng trước hoặc ngoài chụp x quang khớp có cản quang để kiểm tra vấn đề khớp.
Chụp x quang khớp có cản quang có thể được thực hiện nếu các xét nghiệm khác, chẳng hạn như MRI không có sẵn. Nó cũng có thể được thực hiện để giúp bác sĩ quyết định xem có cần phẫu thuật nội soi hay không .
Chụp x quang khớp có cản quang thường không được thực hiện trong khi mang thai.
Trên đây là một số thông tin liên quan đến Chụp x quang khớp có cản quang: ý nghĩa lâm sàng chỉ số kết quả, hy vọng bài viết sẽ hữu ích cho các bạn trong quá trình chẩn đoán và điều trị bệnh!