Xét nghiệm định lượng kháng thể kháng tâm động - Quy trình thực hiện và những lưu ý cần biết

Tên kĩ thuật y tế: Xét nghiệm định lượng kháng thể kháng tâm động (centromere) (ACA)

Bộ phận cơ thể/Mẫu thử: Máu

Xét nghiệm định lượng kháng thể kháng tâm động là gì?

Xét nghiệm định lượng kháng thể kháng tâm động là xét nghiệm dùng để chẩn đoán hội chứng CREST.

Tâm động là chỗ thắt chính trên nhiễm sắc thể chia nhiễm sắc thể ra các cánh. Trong quá trình phân chia tế bào, tâm động gắn trên thoi phân bào của trung thể.

Kháng thể kháng tâm động là một dạng kháng thể kháng nhân. Kháng thể này thường được tìm thấy ở phần lớn bệnh nhân mắc phải hội chứng CREST, một loại biến thể của bệnh xơ cứng bì. Hội chứng CREST đặc trưng bởi hội chứng ngấm vôi, hiện tượng Raynaud, liệt thực quản, cứng bì ngón và giãn mao mạch. Ngược lại kháng thể kháng tâm động lại được tìm thấy chỉ ở một lượng nhỏ bệnh nhân mắc bệnh xơ cứng cơ bì, một bệnh khó để phân biệt với hội chứng CREST.

Kháng thể kháng tâm động dương tính trong khoảng 50-90% bệnh nhân trong một số thể của bệnh xơ cứng bì; ACA hiện diện trong khoảng 82-96% bệnh nhân có hội chứng CREST. Độ nhạy của xét nghiệm này là 95%.

Khi nào bạn nên thực hiện xét nghiệm định lượng kháng thể kháng tâm động?

Xét nghiệm định lượng kháng thể kháng tâm động có thể được chỉ định khi bệnh nhân có kết quả dương tính với xét nghiệm kháng thể kháng nhân (ANA) và có một hoặc nhiều hơn các triệu chứng liên quan tới hội chứng CREST.

Những triệu chứng này bao gồm:

Sự vôi hóa: lắng đọng canxi bên dưới da; Hiện tượng Raynauld: những đợt giảm lưu lượng máu đến đầu ngón tay và ngón chân, khiến đầu ngón nhợt nhạt và tím; Rối loạn chức năng thực quản: gây khó nuốt, trào ngược axit và ợ nóng; Xơ bì ngón: da vùng ngón tay, bàn tay căng, dày và bóng; Giãn mạch: các nốt đỏ trên da do phù mao mạch.

Bạn nên biết những gì trước khi thực hiện xét nghiệm định lượng kháng thể kháng tâm động?

Không có sự liên quan giữa lượng kháng thể với mức độ nghiêm trọng của hội chứng CREST.

ACA có thể dương tính trong một số bệnh lý tự miễn khác, chẳng hạn như lupus ban đỏ hệ thống, viêm khớp dạng thấp, hoặc xơ hóa đường mật nguyên phát.

Một cách điển hình, chỉ có những người có các triệu chứng của hội chứng CREST được xét nghiệm ACA. Tuy nhiên, một số người có thể dương tính với ACA trước khi phát triển những triệu chứng này và ACA có thể được xét nghiệm phối hợp với những xét nghiệm các bệnh lý tự miễn khác.

Trước khi tiến hành kỹ thuật y tế này, bạn nên hiểu rõ các cảnh báo và lưu ý. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có thêm thông tin và hướng dẫn cụ thể.

Bạn nên chuẩn bị gì trước khi thực hiện xét nghiệm định lượng kháng thể kháng tâm động?

Trước khi thực hiện xét nghiệm bạn nên:

Lắng nghe bác sĩ hướng dẫn và giải thích qui trình tiến hành xét nghiệm.

Thường không yêu cầu phải nhịn ăn để thực hiện xét nghiệm.

Quy trình thực hiện xét nghiệm định lượng kháng thể kháng tâm động như thế nào?

Bác sĩ sẽ thu thập mẫu máu tĩnh mạch vào một ống nghiệm nắp đỏ.

Chuyên viên y tế lấy máu sẽ:

Quấn một dải băng quanh tay để ngưng máu lưu thông; Sát trùng chỗ tiêm bằng cồn; Tiêm kim vào tĩnh mạch. Có thể tiêm nhiều hơn 1 lần nếu cần thiết; Gắn một cái ống để máu chảy ra; Tháo dải băng quanh tay sau khi lấy đủ máu; Thoa miếng gạc băng hay bông gòn lên chỗ vừa tiêm; Dán băng cá nhân lên chỗ vừa tiêm.

Bạn nên làm gì sau khi thực hiện xét nghiệm định lượng kháng thể kháng tâm động?

Bạn có thể không cảm thấy đau khi bị kim đâm vào, ở một số người có thể có cảm giác đau như bị kim chích khi kim đâm qua da. Nhưng khi kim đã nằm trong tĩnh mạch và bắt đầu hút máu thì đa số mọi người không cảm thấy đau nữa. Nói chung, mức độ đau của bạn phụ thuộc vào kỹ năng lấy máu của điều dưỡng, tình trạng tĩnh mạch của bạn và mức độ nhạy cảm của bạn với cơn đau.

Sau khi lấy máu cần băng và ép lên vùng chọc tĩnh mạch lấy máu để giúp cầm máu.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về quy trình thực hiện, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và giải đáp.

Kết quả của bạn có ý nghĩa gì?

Kết quả bình thường

Âm tính (Nếu phát hiện dương tính sẽ tiến hành định lượng trong huyết thanh).

Kết quả bất thường

Dương tính yếu: Dương tính được đối chiếu theo độ chuẩn (1:40 với tế bào biểu mô người loại 2 [HEp-2], 1:20 ở tế bào thận).

Dương tính trung bình: tìm thấy khi pha loãng một lần so với độ chuẩn.

Dương tính mạnh: tìm thấy khi loãng hai lần so với độ chuẩn.

Khi kết quả dương tính: mắc hội chứng CREST.

Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu bạn có bất cứ câu hỏi nào về kết quả xét nghiệm.

Trên đây là một số thông tin liên quan đến xét nghiệm định lượng kháng thể kháng tâm động, hy vọng bài viết sẽ hữu ích cho các bạn trong quá trình tìm hiểu và điều trị bệnh. Chúc các bạn sức khỏe!