Soạn bài Tổng kết phần văn Ngữ văn 8 đầy đủ

Thống kê các văn bản văn học Việt Nam đã học từ bài 15 ở lớp 8 như sau:

(1) Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác - Phan Bội Châu: Thể hiện lòng yêu nước tha thiết của nhân vật trữ tình. Phong thái ung dung, khí phách hiên ngang kiên cường của người chí sĩ yêu nước trước cảnh tù đày.

(2) Đập đá ở Côn Lôn - Phan Châu Trinh: Ngợi ca người anh hùng với tư thế hiên ngang, tấm lòng trung hiếu với đất nước, với sự nghiệp cách mạng của dân tộc.

(3) Muốn làm thằng Cuội - Tản Đà: Thể hiện tâm trạng buồn chán, ngao ngán trước thực tại u tối.

(4) Hai chữ nước nhà - Trần Tuấn Khải: Thể hiện tình yêu nước sâu sắc và nỗi buồn khi đất nước bị giặc xâm lấn.

(5) Ông đồ - Vũ Đình Liên: Thể hiện sâu sắc tình cảnh đáng thương của “ông đồ” qua đó toát lên niềm thương cảm chân thành trước một lớp người đang tàn tạ và nỗi nhớ những giá trị xưa cũ.

(6) Quê hương - Tế Hanh: Hình ảnh thiên nhiên và sự sống tràn đầy sức sống, một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp và nổi bật lên hình ảnh khỏe khoắn, đầy sức sống của người dân. Qua đó ta thấy được tình cảm yêu quê hương của nhà thơ.

(7) Khi con tu hú - Tố Hữu: Thể hiện sâu sắc lòng yêu cuộc sống và niềm khao khát tự do đến cháy bỏng của người chiến sĩ trong cảnh tù đày.

(8) Tức cảnh Pác Bó - Hồ Chí Minh: Phong thái ung dung và tình yêu thiên nhiên vô bờ của Bác Hồ trong cuộc sống cách mạng đầy gian khổ ở Pác Bó.

(9) Đi đường - Hồ Chí Minh: Từ việc đi đường núi gợi ra chân lí: vượt qua gian lao chồng chất sẽ đi tới thắng lợi vẻ vang.

(10) Chiếu dời đô - Lí Công Uẩn: Phản ánh khát vọng của nhân dân về một đất nước độc lập.

(11) Hịch tướng sĩ - Trần Quốc Tuấn: Phản ánh tinh thần yêu nước nồng nàn của dân tộc ta trong cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, thể hiện qua lòng căm thù xâm lược.

(12) Nước Đại Việt ta - Nguyễn Trãi: Mang ý nghĩa như bản tuyên ngôn độc lập: nước ta là đất nước có nền văn hóa lâu đời, có lãnh thổ riêng, phong tục tập quán riêng, phong tục riêng… kẻ xâm lược là phản nhân nghĩa, nhất định thất bại.

(13) Bàn luận về phép học - Nguyễn Thiếp: Bàn về những cách học hiệu quả để giúp cho bản thân, cho đất nước và nhân dân. Giúp ta hiểu mục đích của việc học để làm người có đạo đức, có tri thức, góp phần làm hưng thịnh đất nước, chứ không phải để cầu danh lợi.

(14) Thuế máu - Nguyễn Ái Quốc: Văn bản mang đến cho người đọc hiểu hơn về sự xảo trá, bịa đặt và tàn độc của bọn thực dân, chúng đã biến những người nghèo khổ ở các xứ thuộc địa thành vật hi sinh để phục vụ cho lợi ích của mình trong các cuộc chiến tranh tàn khốc.

Sự khác biệt về hình thức nghệ thuật giữa các văn bản thơ cũ và thơ mới:

- Thơ cũ:

+ Thơ Đường luật hướng đến giải bày một cách chân thực những tâm tư tình cảm của tác giả. Người đọc sẽ nhận thấy được điều đó qua từ ngữ. Đồng thời, cái độc đáo của thơ Đường luật là dồn nén biểu cảm, đạt tới độ cô đọng và trở thành tính khái quát, triết lí. Thơ Đường gợi chứ không tả, và thường tạo ra những khoảng trống, khoảng lặng trong kết cấu.

+ Các văn bản thơ cũ hay còn gọi là thơ trung đại đều thuộc thể thất ngôn bát cú Đường luật. Đây là thể thơ điển hình về niêm luật, đối ý, vần, tính quy phạm, các quy tắc về cách gieo vần rất chặt chẽ.

+ Các tác phẩm trong bài 18, 19 đều là thơ hiện đại với những cây bút đầu tiên mở đường khai phóng cho "Thơ Mới".

- Thơ Mới: Thơ Mới hướng đến những nội dung mới mẻ hơn và thể thơ này đã phá vỡ những quy luật của thơ trung đại một cách mạnh mẽ, đây được xem là trào lưu sáng tác phá vỡ tính cổ điển, giải phóng thơ triệt để khỏi quy tắc các phép tu từ, thanh vận chặt chẽ truyền thống, thậm chí có sự xuất hiện và phát triển mạnh của thể loại thơ tự do, thơ không vần… Nội dung đa diện, phức tạp, thường không bị gò ép. Thơ mới chịu ảnh hưởng của các trào lưu, khuynh hướng trong thơ ca phương Tây như chủ nghĩa tượng trưng, chủ nghĩa lãng mạn, chủ nghĩa duy mĩ, chủ nghĩa ấn tượng…