Soạn bài Phương pháp thuyết minh Ngữ văn 8 đầy đủ

Quan sát học tập tích lũy đã học để làm bài văn thuyết minh:

a. Đọc lại các văn bản thuyết minh Cây dừa Bình Định, Tại sao lá cây có màu xanh lụ, Huế, Khởi nghĩa Nông Văn Vân, Con giun đất, ta thấy các văn bản ấy sử dụng các loại tri thức khoa học, thực dụng.

b. Muốn có tri thức ấy cần phải có sự nghiên cứu, quan sát học tập và tích lũy kiến thức về đối tượng và nội dung cần thuyết minh. Từ việc quan sát và học tập, tích lũy sẽ giúp con người có được hiểu biết về sự vật một cách đúng đắn và đầy đủ.

c. Bằng tưởng tượng suy luận thì không thể có tri thức để làm bài văn thuyết minh. Để viết được các vă bản thuyết minh cần phải đọc sách, quan sát để có được những tri thức về sự vật, con người nêu trong bài thuyết minh.

a. Phương pháp nêu định nghãi giải thích: Phương pháp này là xác định đói tượng thuộc loại sự vật, hiện tượng gì và chỉ ra đặc điểm nỏi bật của đối tượng. Với phương pháp nêu định nghĩa, giải thích, trong câu văn ta thường gặp từ "là". Sau từ là người ta chỉ ra đặc điểm, công dụng riêng nhất của sự vật, hiện tượng.

- Trong câu "Huế là .... của Việt Nam" sau từ Huế là, người ta cúng cấp kiến thức về Huế - một trung tâm văn hóa nghệ thuật của Việt Nam.

- Trong câu: "Nông Văn Vân là ... tri Châu Bảo Lạc (Cao Bằng)", sau từ Nông Văn Vân là; Người ta giải thích Nông Văn Vân là ai.

b. Phương pháp liệt kê: là nêu các con số, sự việc có nét tương đồng để miêu tả cho sự vật, hiện tượng về đặc điểm, tính chất nổi bật của nó.

- Đoạn trích "Cây dừa Bình Định" người ta đã liệt kê những tác dụng của cây dừa từ thân, lá , gốc cho dến nước dừa đối với cuộc sống con người.

- Đoạn trích "Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000", người ta liệt kê tác hại của bao bì ni lông đối với môi trường, sinh vật và con người.

c. Phương pháp nêu ví dụ: phương pháp này được sử dụng rất phổ biến. Ví đụ được lựa chọn phải khách quan, trình bày có thứ tựu mới có sức thuyết phục.

Trong đoạn trích "Ôn dịch thuốc lá", người ta nêu lên ở các nước phát triển, đâu đâu cũng nổi lên chiến dịch chống hút thuốc lá và phạt rất nặng những người vi phạm hoặc tái phạm - Vi phạm phạt 40 Đô la, tái phạm phạt 500 Đô la.

d. Phương pháp dùng số liệu: Thường áp dụng vào các sự vật, hiện tượng có đặc trưng biểu hiện ở số lượng.

Đoạn trích "Nói về cỏ" đã sử dụng phương pháp này để làm nổi bật vai trò của cỏ, qua đó nói lên tầm quan trọng của việc trồng cây xanh.

e. Phương pháp so sánh: là phương pháp thông qua việc so sánh để làm nổi bật sự khác biệt về đặc điểm, tính chất của sự vật và hiện tượng.

Câu văn trong SGK đã sử dụng phương pháp này đẻ cho ta thấy sự to lớn của Thái Bình Dương bằng cách so sánh với các đại dương khác.

g. Phương pháp phân loại, phân tích thường dùng đối với sự vật, hiện tượng đa dạng, nhiều cá thể để phân loại và và trình bày cho rõ ràng.

Văn bản "Huế" trình bày các đặc điểm của thành phố Huế theo các mặt:

là trung tâm văn hóa, nghệ thuật lớn, sự kết hợp hài hòa của núi, sông và biển, những công trình kiến trúc, những sản phẩm đặc biệt, nổi tiếng với những món ăn, là thành phố đấu tranh kiên cường.

- Bài viết thể hiện kiến thức của một bác sĩ ( khói thuốc lá vào phổi tác hại như thế nào, hại đến hồng cầu và động mạch ra sao).

- Kiến thức của người quan sát đời sống xã hội (hiểu một nét tâm lí: cho rằng hút thuốc lá văn minh, sang trọng, hút thuốc lá là ảnh hưởng tới mọi người xung quanh, ảnh hưởng đến bữa ăn, gia đình.

- Kiến thức của một người tâm huyết với điều bức xúc của xã hội.

→ Muốn thuyết minh một vấn đề phải phát huy tối đa vốn kiến thức về vấn đề đó.

 Bài thuyết minh đáng tin cậy bởi những thông tin được đưa ra đều dựa trên cơ sở khoa học và hiểu biết thực tế khách quan của người viết

⇒ Muốn thuyết minh về vấn đề nào đòi hỏi người viết phải huy động tối đa vốn hiểu biết về vấn đề đó.

Bài :Ôn dịch, thuốc lá sử dụng phương pháp thuyết minh: phương pháp so sánh, đối chiếu; phân tích, nêu vấn đề để làm nổi bật tác hại của thuốc lá.

- Thuyết minh đòi hỏi kiến thức phải cụ thể, chính xác dựa trên những số liệu có thực, những sự thật có liên quan đến lịch sử.

- Bài “Ngã ba Đồng Lộc” sử dụng phương pháp : dùng số liệu, sự kiện cụ thể.

- Cách phân loại đó hợp lí vì ba loại đó không trùng lặp, không có trường hợp học sinh vừa ở loại này vừa ở loại khác.

- Sự phân loại của bạn lớp trưởng đối với những bạn học yếu trong lớp là hợp lí. Bạn lớp trưởng đã chỉ ra ba loại học lực yếu do những nguyên nhân khác nhau: có điều kiện học tốt nhưng ham chơi, gia đình khó khăn, thường bỏ học, đến lớp muộn, kiến thức yếu, tiếp thu chậm. Từ đó, bạn lớp trưởng kiến nghị những biện pháp khác nhau để giúp đỡ các bạn đó là cơ sở.