Soạn bài Khi con tu hú Ngữ văn 8 đầy đủ

Nhận xét về nhan đề bài thơ:

- Có thể nhận thấy nhan đề bài thơ rất độc đáo và dường như là một câu chưa đầy đủ để diễn tả, báo hiệu thời gian. Nhan đề của bài thơ là một ẩn ý vừa chỉ một thời điểm bừng lên của thiên nhiên, tạo vật, vừa chỉ sự khát khao hoạt động của con người.

- Chúng ta có thể thâu tóm nội dung bài thơ bằng cách xoay quanh hình ảnh con tu hú kêu gọi như thế nào, cụ thể là Khi con tu hú gọi bầy (cũng là khi mùa hè đang đến), người tù cách mạng càng thấy ngột ngạt, cô đơn trong phòng giam chật hẹp, càng khát khao được sống cuộc sống tự do bay bổng ở ngoài kia.

- Sở dĩ, tiếng tu hú kêu lại có tác động mạnh đến tâm hồn của nhà thơ bởi, nó là tín hệu báo những ngày hè rực rỡ đến gần. Nó cũng là biểu tượng của sự bay nhảy tự do.

- Tiếng chim tu hú gọi bầy đã làm sống dậy trong lòng tác giả cảnh sắc của mùa hè rạo rực, mê say. Những chi tiết biểu hiện vẻ đẹp, nhịp sôi động của mùa hè:

+ "Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần" -> hương vị ngọt ngào, mời gọi.

+ "Tu hú gọi bầy, vườn râm ve ngân" -> gợi liên tưởng âm thanh vui nhộn, đặc trưng của mùa hè.

+ "Trời xanh cao, diều sáo lộn nhào tầng không" -> không gian khoáng đạt, tự do.

→ Mùa hè đã được mở ra một cách tràn trề nhựa sống và hòa lẫn trong sự nhộn nhịp trong tiếng kêu của con chim tu hú. Mọi diễn đạt đều bắt nguồn từ cảm nhận bằng hồn thơ tinh tế, tình yêu cuộc sống, khao khát tự do mãnh liệt. Bức tranh thiên nhiên cũng vì thế vui nhộn, giàu sức sống.

Trạng thái cảm xúc bức bối, ngột ngạt của người tù - người chiến sĩ được thể hiện trực tiếp ở 4 câu cuối:

- Cách ngắt nhịp bất thường ở câu 8 (ngắt 6/2), câu 9 (ngắt 3/3).

- Các từ ngữ diễn đạt hoạt động, trạng thái với sắc thái mạnh: dậy, đạp tan, ngột, chết uất.

- Các từ ngữ cảm thán, diễn đạt sự bức xúc: ôi, làm sao, thôi, cứ,...

- Chúng ta có thể thấy người tù Cách mạng đang bị giam hãm trong không gian chật hẹp hoàn toàn đối lập với tiếng con tu hú kêu ở ngoài kia, cả cuộc sống tự do háo hức, rộn rã; còn ở cuối bài thơ, khi cảm giác ngột ngạt, u uất lên đến cao độ thì tiếng chim lại khiến cho tâm trạng chiến sĩ thêm đau khổ, bức bối vì cảnh giam hãm, mất tự do.

Cái hay của bài thơ thể hiện nổi bật ở cả nội dung lẫn nghệ thuật của tác phẩm:

- Nội dung:

+ Bài thơ "Khi con tu hú" của Tố Hữu mang đến cho người đọc những cảm nhận sâu sắc với bức tranh thiên nhiên mùa hè cùng với tâm trạng của người tù Cách mạng, thể hiện tình yêu cuộc sống, khao khát tự do cháy bỏng của người chiến sĩ cách mạng khi bị giam hãm trong nhà tù thực dân.

+ Bức tranh thiên nhiên mùa hè hiện lên một cách sôi động đầy màu sắc, âm thanh và hương vị.

- Nghệ thuật:

+ sử dụng nhiều hình ảnh gần gũi, bình dị, thân thuộc.

+ sử dụng thể thơ lục bát, lời thơ tự nhiên, giản dị dễ đi vào lòng người.

+ cái tôi được thể hiện chân thực, trong sáng, hồn nhiên.