Soạn bài Nói quá Ngữ văn 8 đầy đủ

a. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng

    Ngày tháng mười chưa cười đã tối.

→ Nhấn mạnh sự thật đêm tháng năm rất ngắn và ngày tháng mười rất ngắn.

b. Cày đồng đang buổi ban trưa,

     Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày

→ Nhấn mạnh sự thật công việc cày đồng ban trưa của người nông dân hết sức vất vả.

⇒ Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.

a. Đêm tháng năm và ngày tháng mười rất ngắn, ngắn đến mức độ chưa nằm đã sáng, chưa cười đã tối. Nó nhấn mạnh đặc điểm của đêm tháng năm và ngày tháng mười giúp người nông dân biết về thời gian mà điều chỉnh công việc cho hợp lí.

-> Phóng đại lên về mức độ, quy mô của hiện tượng được miêu tả

b. Mồ hôi đổ nhiều như thế mới thấy được nỗi vất vả của người nông dân như thế nào khi làm ra lúa gạo.

-> Phóng đại lên về tính chất của sự vật được miêu tả.

⇒ Tác dụng của nói quá: Nhằm nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm cho lời văn.

a. Sỏi đá cũng thành cơm: dù khó khăn mấy cũng vẫn thành công. Nhấn mạnh công sức lao động của con người.

b. Lên đến tận trời: đi đến được bất cứ nới nào. Thể hiện ý chí nghị lực cùng tinh thần lạc quan. Mặt khác còn để trấn an mọi người rằng vết thương nhỏ chẳng có nghĩa lý gì.

c. Thét ra lửa : hung dữ. Gây ấn tượng về một con người có quyền lực với người khác.

Điền thành ngữ:

a. Ở nơi chó ăn đá gà ăn sỏi thế này, cỏ không mọc nổi nữa là trồng ra, trồng cà.

b. Nhìn thấy tội ác của giặc, ai ai cũng bầm gan tím ruột.

c. Cô Nam tính tình xởi lởi, ruột để ngoài da.

d. Lời khen của cô giáo làm cho nó, nở từng khúc ruột.

e. Bọn giặc hoảng hồn vắt chân lên cổ mà chạy

Đặt câu có thành ngữ dùng biện pháp nói quá:

- Giải thích ý nghĩa:

+ Nghiêng nước, nghiêng thành Ngụ ý chỉ sắc đẹp của con người -không gì so sánh được.

+ Dời non lấp biển, lấp biển vá trời Ngụ ý đây là công cuộc lớn lao siêu việt, chỉ hành động, phi thường, vĩ đại, hoài bão lớn lao của con người.

+ Mình đồng da sắt Ngụ ý tả có sức khoẻ và sức chịu đựng gian khổ hơn hẳn người khác

+ Nghĩ nát óc Ngụ ý nghĩ mãi không ra một việc nào đó

- Nàng có vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành.

- Đoàn kết sẽ tạo nên một sức mạnh dời non lấp biển.

- Công việc ấy quá khó khăn chẳng khác nào lấp biển vá trời.

-  Mẹ giống như một chiến sĩ mình đồng da sắt đã chống chọi với mọi khó khăn trong cuộc đời để bảo vệ con.

- Mình nghĩ nát óc mà vẫn chưa giải được bài toán này.

Thành ngữ so sánh có dùng biện pháp nói quá:

Ngáy như sấm; Đẹp như tiên; Đen như cột nhà cháy; Khóc như mưa; Nắng như đổ lửa; khỏe như voi; chậm như rùa; tươi như hoa; nhanh như chớp; gầy như que củi; ăn như mèo;…

- Tình huống 1:

Hai anh bạn cùng đi qua khu vườn trồng bí. Một anh thấy quả bí to, kêu lên: “Chà, quả bí này to thật!”. Anh kia cười bảo: “Thế thì đã lấy gì làm to. Tôi có lần trông thấy một quả bí to bằng cả cái nhà kia kìa”… (Trích “Quả bí khổng lồ”)

Nói khoác: Người nói phóng đại sự vật lên làm cho người đọc không tin (làm gì có quả bí to bằng cái nhà)

- Tình huống 2:

A. Cậu nhớ lời mình dặn chưa?

B. Nhớ, nhớ. Chết xuống đất vẫn không quên.   

Nói quá: Người nói phóng đại mức độ lời hứa lên, đến chết vẫn còn nhớ để thể hiện đó là lời hứa chắc chắn.    

Hôm nay, Sài Gòn trời mưa như trút nước. Thành phố đang trong mùa mưa khả năng mưa to đến rất to kèm theo gió lớn. Vào lúc này, chúng ta cần hạn chế ra đường buổi tối vì nguy cơ nước ngập đường cao. Dùng áo ấm, và nước ấm để giữ ấm cho cơ thể, tránh bị nhiễm lạnh các bạn nên uống nhiều nước cam tăng sưc đề kháng cho cơ thể. Thời tiết này cần bật lò sưởi ấm cho trẻ em và trẻ sơ sinh. Để có một sức khỏe tốt và an toàn chúng ta hãy cố gắng thực hiện những điều trên.

→ Biện pháp nói quá: mưa như trút nước.    

- Giống: đều là phóng đại mức độ, quy mô tính chất của sự vật, hiện tượng.

- Khác nhau ở mục đích:

+ Nói quá nhằm mục đích nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.

+ Nói khoác nhằm làm cho người nghe tin vào điều không có thực, là hành động tiêu cực.