Soạn bài Ôn tập truyện kí Việt Nam Ngữ văn 9 đầy đủ

- Trong lòng mẹ (Nguyên Hồng):

+ Thể loại: Hồi kí

+ Phương thức biểu đạt: Tự sự

+ Nội dung chủ yếu: Nỗi đau và tình yêu thương mẹ của đứa trẻ mồ côi và tình thương của mẹ bé.

+ Đặc điểm nghệ thuật: Miêu tả chân thực, lời văn tha thiết cảm động

- Tức nước vỡ bờ (Ngô Tất Tố)

+ Thể loại: Tiểu thuyết (trích)

+ Phương thức biểu đạt: Tự sự

+ Nội dung chủ yếu: Tố cáo chế độ tàn ác, bất nhân. Ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn, sức sống tiềm tàng của người phụ nữ nông thôn.

+ Đặc điểm nghệ thuật: Khắc họa rõ nét vẻ đẹp và tính cách của từng nhân vật

- Lão Hạc (Nam Cao):

+ Thể loại: Truyện ngắn (trích)

+ Phương thức biểu đạt: Tự sự

+ Nội dung chủ yếu: Số phận bi thảm của người nông dân cùng khổ và nhân phẩm cao đẹp của họ.

+ Đặc sắc nghệ thuật: Miêu tả tâm lí sắc nét, tình huống truyện độc đáo.

Những điểm giống và khác nhau chủ yếu của văn bản trong các bài 2, 3, 4

- Giống nhau:

+ Đều là văn tự sự, là các truyện, kí hiện đại sáng tác vào thời kì 1930 - 1945:

• Đề tài chủ yếu hướng về cuộc sống và con người

• Phản ánh được những khía cạnh đặc sắc của cuộc sống.

+ Chan chứa tinh thần nhân đạo:

• Tố cáo những gì xấu xa, tàn ác, chà đạp lên cuộc sống của những người bình thường

• Ca ngợi, trân trọng tình cảm tốt đẹp, phẩm chất tốt đẹp của con người.

- Khác nhau:

+ Thể loại:

• Trong lòng mẹ (hồi kí)

• Tắt đèn (tiểu thuyết)

• Lão Hạc (truyện ngắn)

+ Nhân vật:

• Trong lòng mẹ: trẻ em mồ côi

• Tắt đèn: người phụ nữ nông dân

• Lão Hạc: lão nông nghèo

- Nhân vật Hồng có tình cảm thương yêu mẹ rất sâu sắc. Chú ý đoạn văn "Hồng nồi trên xe với mẹ".

- Nhân vật chị Dậu vừa dịu dàng, giàu sức chịu đựng, lại vừa quyết liệt, dũng cảm. Chú ý đoạn văn "Chị Dậu chống lại tên cai lệ".

- Nhân vật lão Hạc vừa hiền hậu, vừa có tâm hồn trong sáng. Chú ý đoạn văn "Lão Hạc kể chuyện bán chó với ông giáo".

- Chẳng hạn trong tác phẩm Tắt đèn của Ngô Tất Tố:

+ Nhân vật chị Dậu trong đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” (trích tiểu thuyết “Tắt đền” của Ngô Tất Tố).

+ Đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” thể hiện khá sinh động vẻ đẹp tinh thần của nhân vật này, đồng thòi là đỉnh cao sự phát triển tính cách nhân vật chị Dậu – một phụ nữ giàu lòng yêu thương chồng con và có tinh thần phản kháng mãnh liệt.

+ Có thấy được tình thương yêu chồng con sâu sắc của chị Dậu ta mới hình dung được hết sự quên mình của chị cho chồng, cảm động thay là cảnh chị Dậu múc cháo ra mấy cái bát cũ kĩ, sứt mẻ và quạt lia quạt lịa cho cháo mau nguội rồi ân cần mòi mọc: Thầy em cô dậy húp tí cháo cho đõ xót ruột. Và trong ánh mắt ngưòi vợ nghèo khổ ấy toát lên một tấm tình tha thiết, đôn hậu đến nao lòng.

+ Chị không chấp nhận chồng mình bị chà đạp, hành hạ thêm một lần nữa, nên hành động chống trả của chị Dậu đốì với bọn tay sai không phải diễn ra một cách bất ngờ. Cái mầm mông phản kháng đã ẩn chứa từ lâu dưới vẻ cam chịu, nhẫn nhục. Sự chịu đựng kéo dài và áp bức lên đến tột đỉnh khiến nó bùng lên một cách dữ dội.

+ Tính cách, phẩm chất của chị bộc lộ khi giới hạn của sự chịu đựng không còn chịu được nữa. Khi tên cai lệ đấm ngực chị và sấn đến trói anh Dậu thì chị đã chống cự lại. Sự bùng nổ tính cách của chị Dậu là kết quả tất yếu của cả một quá trình chịu đựng lâu dài trước sự áp bức của cái ác, bất công, vì nó đúng với quy luật: có áp bức, có đấu tranh. Người đọc thấy xót thương một chị Dậu phải hạ mình van xin bao nhiêu thì càng đồng tình, nể phục một chị Dậu đáo để, quyết liệt bấy nhiêu. Từ vị thế của kẻ dưới: “Cháu van ông…”, chị Dậu thoắt nâng mình lên ngang hàng với kẻ vôn xưa nay đè đầu cưỡi cổ mình: “Chồng tôi đau ôm, ông không được phép hành hạ”. Câu nói thật cứng rắn mà vẫn có đủ tình, đủ lí. Nhưng cái ác  không biết chùn tay. Chị Dậu là một người rất yêu thương chồng, vì chồng mà chị có thể làm tất cả mọi việc.