Phò giá về kinh (Tụng giá hoàn kinh sư)

- Trần Quang Khải (1241-1294) là con trai thứ ba của vua Trần Thái Tông.

- Vị tướng văn võ song toàn, từng có công rất lớn trong hai cuộc kháng chiến chống quân Mông Nguyên (1281-1285; 1287-1288), được phong Thượng tướng.

- Là người có những vần thơ "sâu xa lý thú"

- Xuất xứ

• Bài thơ Phò giá về kinh được làm lúc ông đi đón Thái thượng hoàng, Trần Thái Tông và vua Trần Nhân Tông về Thăng Long ngay sau chiến thắng vang dội ở Chương Dương, Hàm Tử, giải phóng kinh đô năm 1285.

- Thể thơ: Được viết theo thể ngũ ngôn tứ tuyệt Đường luật.

• Bài thơ có 4 câu, mỗi câu 5 chữ

• Thường giao vần chân cuối câu 1,2,4

- Phương thức biểu đạt: Biểu cảm

"Chương Dương cướp giáo giặc,

Hàm tử bắt quân thù".

- Sử dụng động từ mạnh, dồn dập, hùng tráng: "Cướp", "bắt"

- Biện pháp đối ý

• Chương Dương (địa danh) - cướp (động từ) giáo giặc (động từ)

• Hàm Tử (địa danh) - bắt (động từ) quân thù

- Làm nổi bật 2 trận chiến ở Chương Dương và Hàm Tử

⇒ Khẳng định đây là chiến thắng hào hùng trước kẻ thù xăm lược và bộc lộ niềm tự hào dân tộc.

"Thái bình nên gắng sức,

Non nước ấy nghìn thu".

- Giọng thơ ôn tồn, nhẹ nhàng

- Là lời động viên xây dựng, phát triển đất nước trong hòa bình: "Thái bình" - "gắng sức" 

​→ Khẳng định khát vọng hoà bình thịnh trị. Niềm tin vào sự bền vững của đất nước: "Non nước" - "nghìn thu"

Câu 1: Hãy giải thích vì sao có thể nói thể thơ của bài Tụng giá hoàn kinh sư là ngũ ngôn tứ tuyệt Đường luật.

Gợi ý trả lời:

Thể thơ của bài Tụng giá hoàn kinh sư là ngũ ngôn tứ tuyệt Đường luật vì:

- Số chữ trong câu: 5 chữ

- Số câu trong bài: 4 câu

- Gieo vần: vần chân, vần lưng

Câu 2: Nội dung đuọc thể hiện trong hai câu thơ đầu như thế nào?

Gợi ý trả lời:

- Nội dung được thể hiện trong hai câu đầu khác nội dung thể hiện trong hai câu sau ở chỗ: hai câu đầu nói về những chiến tích khi có chiến tranh, hai câu sau khẳng định chí khí muốn cống hiến cho non sông khi thái bình.

- Cách biểu cảm của bài thơ không lộ rõ mà thể hiện qua những động từ mạnh (đoạt, cầm).

- Cách biểu ý của bài thơ: dùng phép đối lập giữa hai câu thơ đầu và hai câu thơ sau (đối lập về thời gian, hành động,...)

Câu 3: Trong bài thơ này em thích câu thơ nào nhất? Vì sao?

Gợi ý trả lời:

- Câu thơ: Thái bình tu trí lực

- Lý do: Câu thơ khẳng định phẩm chất cần có của người tài, người anh hùng trong thời kì thái bình, đó là phải tu rèn trí tuệ.

- Nội dung

• Khí thế chiến thắng ngoại xâm của dân tộc ta thời Trần

• Thể hiện khát vọng về đất nước thái bình thịnh trị.

• Thể hiện sự sáng suốt của vị cầm quân lo việc lớn.

- Nghệ thuật

• Hình thức diễn đạt cô đúc, ngắn gọn súc tích, cô đúc dồn nén cảm xúc vào bên trong ý tưởng.

• Giọng điệu sảng khoái, hân hoan, tự hào.

• Thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt cô đọng, hàm súc

- Ý nghĩa

• Hào khí  chiến thắng và  khát vọng về một đất nước thái bình thịnh trị của dân tộc ta thời Trần.