Đề văn biểu cảm và cách làm bài văn biểu cảm Ngữ văn 7

- Các dạng đề biểu cảm:

+ Cảm nghĩ về loài hoa mà em yêu thích.

+ Nỗi nhớ một người bạn thân.

+ Nỗi nhớ gia đình,...

- Đề văn biểu cảm thường chỉ ra đối tượng biểu cảm và tình cảm cần biểu hiện.

- Các bước cụ thể như sau:

+ Bước 1: Tìm hiểu đề và tìm ý.

• Xác định đối tượng biểu cảm.
• Xác định định hướng tình cảm cần thể hiện.

+ Bước 2: Lập dàn bài.

• Xác định nhiệm vụ của từng phần: Mở bài, thân bài, kết bài.
• Sắp xếp các ý trong từng phần.

+ Bước 3: Viết thành văn.

• Lựa chọn giọng văn.
• Tập trung làm nổi bật tình cảm đã định hướng ở bước 1.
• Viết thành bài theo bố cục 3 phần, diễn đạt các ý (các cung bậc, diễn biến, sắc thái tình cảm,...) theo trình tự đã dự tính trong bước 2.

+ Bước 4: Kiểm tra lại bài viết.

• Đọc lại toàn bộ bài viết, đánh dấu những chỗ cần sửa chữa, bổ sung.
• Sửa về nội dung: có cần thêm hay bớt ý nào không? Chỗ nào cần thể hiện sâu hơn nữa? Các ý đã đảm bảo liên kết, mạch lạc chưa?
• Sửa về hình thức: Điều chỉnh từ ngữ, câu, ngắt đoạn, chuyển đoạn.

- Những lưu ý khi cần thiết khi thực hiện các bước làm một bài văn biểu cảm:

+ Phải đặt mình vào trong tình huống mà đề bài gợi ra để có những xúc cảm cụ thể, chân thực.

+ Từ tình huống đã xác định mới tiến hành tìm ý, lập dàn ý: thể hiện những tình cảm gì? diễn biến ra sao?

+ Lựa chọn phương thức biểu đạt phù hợp: gián tiếp hay trực tiếp, hay kết hợp cả hai? ngôn ngữ, lời văn ra sao? giọng điệu thế nào?

Câu 1: Em hãy sưu tầm một số đề văn biểu cảm.

Gợi ý trả lời:

- Hãy viết bài văn biểu cảm về người thân của em.

- Hãy viết bài văn biểu cảm về kỉ niệm đẹp nhất của em.

- Niềm hạnh phúc trong ngày sinh nhật của em.

Câu 2: Đọc bài văn sau và trả lời các câu hỏi bên dưới:

Mùa xuân, hoa trong vườn nhà em thi nhau đua nở. Nhưng đẹp nhất vẫn là cây hoa hồng do ông em trồng ở giữa vườn.

Hoa hồng đứng giữa vườn với vẻ kiêu hãnh về sắc đẹp tuyệt vời của nó. Thân cây mảnh dẻ có nhiều gai sắc nhọn. Lá cây xanh thẫm có mép viền răng cưa. Thỉnh thoảng có cơn gió nhẹ bay qua, lá hồng lại rung, rung như chào nắng. Nhụy hoa đội trên đầu một chiếc mũ vàng óng. Hương thơm nhè nhẹ lan tỏa quyến rũ những cô ong, chú bướm đến để hút mật, ngắm hoa. Chúng bay quanh bông hồng như đang biểu diễn một vũ điệu chào mừng nữ hoàng của loài hoa, làm cả khu vườn sinh động hẳn lên.

Ông em bảo: "Hoa hồng không chỉ đẹp mà còn có ích cho cuộc sống của chúng ta nữa đấy cháu ạ!". Hằng ngày, em giúp ông tưới nước, bắt sâu, bón phân để cây luôn tươi tốt và làm cho cả khu vườn thêm xinh đẹp.

Em yêu quí hồng nhung lắm. Em vẫn thường tưới và chăm sóc nó. Cây hồng đã giúp em nhận ra một chân lý giản dị trong cuộc sống: Vẻ đẹp luôn đi cùng với gai. Cũng như cuộc đời của mỗi người có nhiều lúc tốt đẹp và cũng không ít lúc gặp khó khăn mà ta luôn phải vượt qua.

1. Bài văn trên biểu đạt tình cảm gì? Đối tượng là ai? 

2. Hãy đặt nhan đề cho bài văn trên.

Gợi ý trả lời:

1. Bài văn trên biểu đạt tình cảm đối với loài hoa em yêu thích. Đối tượng là loài hoa hồng.

2. Loài hoa hồng em yêu.

Sau khi học xong bài này, các em cần nắm một số nội dung chính như sau:

- Nắm được các đặc điểm của đề văn biểu cảm.

- Nắm được các kiểu đề văn biểu cảm và các bước làm bài văn biểu cảm.

- Nhận diện đề văn, văn bản biểu cảm.

- Phân tích đề và lập dàn ý cho bài văn biểu cảm.