Dấu gạch ngang Ngữ văn 7

- Đặt ở giữa câu để đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích trong câu.

- Ví dụ:

+ Đi suốt chiều dài hơn ngàn mét ở phần ngoài của động Phong Nha, du khách đã có cảm giác như lạc vào một thế giới khác lạ – thế giới của tiên cảnh.

(Trần Hoàng)

+ Tôi lại trở về con sông Cấm – dòng sông thơ ấu thân thương, nơi tôi đã sinh ra và lớn lên với bao kí niệm vui buồn.

(Thanh Việt)

- Đặt ở đầu dòng để đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc để liệt kê.

- Ví dụ:

+ Tôi quắc mắt:

- Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa!

- Thưa anh, thế thì… hừ hừ… em xin sợ. Mời anh cứ đùa một mình thôi.

(Tô Hoài)

- Nối các từ nằm trong một liên danh:

- Ví dụ:

Đồng bào Sài Gòn – Gia Định hai lần đi đầu trong cuộc kháng chiến chống Pháp, lại đi đầu trong cuộc kháng chiến chống Mĩ (…).

- Điểm giống nhau: Cùng được viết theo chiều ngang.

- Sự khác biệt ở chỗ:

+ Dấu gạch nối không phải là dấu câu. Nó chỉ được dùng để nối các tiếng trong những từ mượn gồm nhiều tiếng.

+ Dấu gạch ngang:

• Dùng đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích trong câu;

• Dùng đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc để liệt kê;

• Dùng để nối các từ nằm trong một liên danh.

• Dấu gạch ngang dài hơn dấu gạch nối.

Câu 1. Có thể dùng dấu phẩy để đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích trong câu sau đây không ? Vì sao ?

Bà cụ Lềnh – mẹ bác Năm – chạy ra sân đón hỏi công việc làm ăn ra sao. Bác chán nản đáp :

- Thì cũng như ở nhà chứ gì mà bu phải hỏi rối.

(Theo Đình Hiếu)

Gợi ý làm bài:

Như chúng ta đã biết, dấu phẩy cũng được dùng để liệt kê cho nên trong một số trường hợp, việc dùng nó để đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích có thể gây hiểu lầm. Trong câu đã cho, nếu dùng dấu phẩy để đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích, thì người đọc có thể hiểu là có đến hai người (bà cụ Lềnh và mẹ bác Năm) chạy ra săn đón hỏi công việc làm ăn. Vì thế, trong trường hợp này, không nên dùng dấu phẩy mà nên dùng dấu gạch ngang.

Câu 2. Hãy thêm dấủ gạch ngang vào chỗ thích hợp để những câu sau đây trở nên dễ hiểu hơn:

a. Bác tôi một giáo viên có hơn 30 năm cầm phấn thừa hiểu tâm lí của bọn trẻ chúng tôi.

b. Nhắc đến cảnh quan Hà Tây, tục ngữ, ca dao, dân ca nhắc nhiều đến núi Ba Vì dãy núi này nằm ở phía tây, là biểu tượng của sự hùng vĩ và ý chí vươn lên của nhân dân và thắng cảnh Hương Sơn đẹp nhất trời Nam.

Gợi ý làm bài:

a. Bác tôi – một giáo viên có hơn 30 năm cầm phấn – thừa hiểu tâm lí của bọn trẻ chứng tôi.

b. Nhắc đến cảnh quan Hà Tây, tục ngữ, ca dao, dân ca nhắc nhiều đến núi Ba Vì - dãy núi này nằm ở phía tây, là biểu tượng của sự hùng vĩ và ý chí vươn lên của nhân dân và thắng cảnh Hương Sơn đẹp nhất trời Nam.

Qua bài học này các em cần nắm một số nội dung chính sau:

- Tác dụng của dấu gạch ngang, dấu gạch nối

- Phân biệt được dấu gạch ngang, dấu gạch nối

- Sử dụng dấu gạch ngang và dấu gạch nối trong bài làm văn

- Có ý thức học tập bộ môn, yêu thích môn học.