Mẹ tôi Ngữ văn 7

• Ét-môn-đô đơ A-mi-xi sinh năm 1846, mất năm 1908, quê ông ở Ô-nê-gli-a, xứ Li-gu-ri-a trên bờ biển tây bắc nước Ý
• Ông là nhà hoạt động xã hội, nhà văn hóa, nhà văn lỗi lạc của nước Ý
• Năm 1866, khi chưa dầy 20 tuổi, Ét-môn-đô Đơ A-mi-xi đã là sĩ quan chính trị, chiến đấu cho nền độc lập, tự do, thống nhất của đất nước. Hai năm sau khi chiến tranh kết thúc, ông rời quân ngũ đi du lịch ở nhiều nước như Hà Lan, Ma-rốc, Tây Ban Nha, Pháp,…
• Năm 1981, ông gia nhập Đảng Xã hội Ý, chiến đấu cho công bằng xã hội và hạnh phúc của nhân dân lao động
• Đặc điểm sáng tác: cuộc đời hoạt động xã hội và con đường văn chương đối với A-mi-xi chỉ là một. Độc lập, thống nhất của Tổ quốc, hạnh phúc và tình thương của con người là lí tưởng và cảm hứng văn chương của ông, kết tinh thành một chủ nghĩa nhân văn lấp lánh

- Các tác phẩm chính:

• Truyện: Cuộc đời của các chiến binh (1868), Những tấm lòng cao cả (1886), Trên đại dương (1889), Cuốn truyện của một người thầy (1890)…
• Du kí: Tây Ban Nha (1873), Hà Lan (1874), Ma-rốc (1875), Côn-ktan-ti-no-pô-li (1881),…
• Phê bình văn học: Chân dung văn hào (1881)
• Luận văn chính trị - xã hội: Nội chiến, Vấn đề xã hội.

Văn bản “Mẹ tôi” trích trong tác phẩm “Những tấm lòng cao cả” (1886).

• Văn bản nhật dụng.
• Thuộc thể loại thư từ – biểu cảm.

En-ri-cô ăn nói thiếu lễ độ với mẹ. Bố biết chuyện, viết thư cho En-ri-cô với lời lẽ vừa yêu thương, vừa tức giận. Trong thư, bố nói về tình yêu, về sự hi sinh to lớn mà mẹ đã dành cho En-ri-cô. Trước cách ứng xử khéo léo và tế nhị nhưng kiên quyết, gay gắt của bố, En-ri-cô vô cùng hối hận.

- Chia làm 3 phần

• Mở đoạn. Từ đầu..."sẽ có ngày mất con": Tình yêu thương của nguời mẹ dành cho En-ri-cô.
• Thân đoạn. Tiếp theo..."yêu thương đó": Tâm trạng của người bố trước lỗi lầm của người con.
• Kết đoạn. Còn lại: Lời nhắn nhủ của người bố.

Với giọng văn tha thiết nhưng nghiêm khắc cùng với cách diễn đạt độc đáo, nhà văn đã giúp chúng ta cảm nhận được “Mẹ tôi” là bài ca tuyệt đẹp, ca ngợi vẻ đẹp cao cả, giàu đức hi sinh của người mẹ, vẻ đẹp mẫu mực của người cha và cho ta bài học sâu sắc về đạo làm con.

• Lồng trong câu chuyện một bức thư có  nhiều chi tiết khắc họa người mẹ tận tụy, giàu đức hi sinh, hết lòng vì con.
• Lựa chọn hình thức biểu cảm trực tiếp, có ý nghĩa giáo dục, thể hiện thái độ nghiêm khắc của người cha đối với con.

• Người mẹ có vai trò vô cùng quan trọng trong gia đình.
• Tình yêu thương, kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng nhất đối với mỗi con người.

Câu 1: Phát biểu cảm nghĩ về bài văn Mẹ tôi của nhà văn Ét-môn-đô dờ A-mi-xi

Gợi ý làm bài

1. Mở Bài

Văn bản Mẹ tôi thực chất là bức thư đầy cảm động mà người cha dành cho con trai bé nhỏ của mình, từ đó chúng ta càng cảm nhận được sâu sắc hơn tình yêu thương mà người mẹ đã dành cho con cái, những nỗi khó nhọc vất vả trong quá trình nuôi dưỡng. Đồng thời những lời răn dạy vừa nghiêm khắc vừa cảm động ấy còn chất chứa những tình cảm vô cùng sâu sắc của người cha dành cho con.

2. Thân Bài

- Ý nghĩa của bức thư:

• Truyền tải những tình cảm và lời răn dạy của người bố một cách sâu sắc, thuyết phục.
• Là một kỷ vật có ý nghĩa quan trọng trong cuộc đời của En-ri-cô, là bài học vô cùng giá trị và có ý nghĩa sâu sắc giúp cậu bé trưởng thành hơn.

- Nhan đề:

• Viết về người mẹ => Nhận thấy một tấm lòng thông cảm, thấu hiểu và yêu thương vợ tha thiết, một tấm lòng yêu thương con trai thầm lặng bị giấu kín trong lớp vỏ bọc của sự nghiêm khắc và giận dữ.

- Hình ảnh người mẹ:

• Yêu thương con vô bờ bến.
• Sẵn sàng hy sinh tất cả vì con.

- Hình ảnh và tâm tư người bố:

• Là người đàn ông nghiêm khắc, yêu thương vợ con hết mực.
• Thấu hiểu cho nỗi vất vả của vợ => Tức giận khi đứa con trai hỗn với mẹ.
• Có cách dạy con thông minh và nhân văn, mong muốn con trai hiểu ra lỗi lầm và biết hối lỗi với mẹ.

- Là người có trách nhiệm, bảo vệ vợ, dạy dỗ con trai, và ý thức trách nhiệm với xã hội.

3. Kết Bài

• Mẹ tôi là một bức thư cảm động của người viết cho con trai của mình, trong đó ta vừa thấy hiện lên hình ảnh của người mẹ, vừa thấy được bóng dáng và tâm tư của người cha.

Câu 2: Phân tích tác phẩm Mẹ tôi

Gợi ý làm bài

I. Mở bài

• Giới thiệu về tác giả Ét-môn-đô Đơ A-mi-xi (những nét chính về cuộc đời, các sáng tác chính, đặc điểm sáng tác,…)
• Giới thiệu về văn bản “Mẹ tôi” (xuất xứ, hoàn cảnh ra đời, khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật…)

II. Thân bài

1. Hoàn cảnh người bố viết thư cho En-ri-cô

• En-ri-cô nhỡ thốt ra lời thiếu lễ độ với mẹ khi cô giáo đến nhà
• Để giúp con suy nghĩ kĩ, nhận ra và sửa lỗi lầm của mình, bố đã viết thư cho En-ri-cô
• Thái độ của En-ri-cô khi nhận được thư của bố: rất xúc động

2. Tình cảm, thái độ của người bố trước lỗi lầm của con và sự gợi nhắc về tình mẫu tử

a. Tình cảm và thái độc của bố trước lỗi lầm của con:

• Sự hỗn láo của con như nhát dao đâm vào tim bố vậy.
• Bố không nén được cơn giận dữ.
• Con mà lại xúc phạm đến mẹ con ư?
• Thật đáng xấu hổ và nhục nhã.

⇒ Bằng việc sử dụng các hình ảnh so sánh,cùng câu hỏi tu từ và câu cầu khiến đã thê hiện rõ sự đau đớn, buồn bã và tức giận của người bố trước hành vi thiếu lễ độ với mẹ của En-ri-cô

b. Hình ảnh người mẹ qua lời gợi nhắc của bố

• Thức suốt đêm, cúi mình trên chiếc nôi trông chừng hơi thở hổn hển của con, quằn quại vì nỗi lo sợ, khóc nức nở khi nghĩ rằng mình có thể mất con.
• Người mẹ sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn.
• Người mẹ có thể đi ăn xin để nuôi con, có thể hi sinh tính mạng để cứu sống con.
• Mẹ dịu dàng, hiền hậu.

⇒ Mẹ là người dịu dàng, hiền hậu, bao dung, vị tha, giàu đức di sinh, luôn luôn hết lòng yêu thương, chăm sóc cho con. Người mẹ thật lớn lao, cao cả

c. Lời khuyên của người bố

• Không bao giờ được thốt ra một lời nói nặng với mẹ.
• Con hãy xin lỗi mẹ, không phải vì bố, mà vì sự thành khẩn trong lòng.
• Con hãy cầu xin mẹ hôn con.

⇒ Lời khuyên nhủ nhẹ nhàng, chân thành và sâu sắc của người bố trước lỗi lầm của con. Chính điều này đã làm cho En-ri-cô nhận ra và biết cách sửa chữa lỗi của mình

III. Kết bài

- Khái quát lại giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản:

• Nội dung: Văn bản giúp chúng ta hiểu ra rằng mẹ là người luôn yêu thương, hi sinh cho chúng ta và tình cảm đối với cha mẹ luôn là tình cảm thiêng liên nhất đối với mỗi người.
• Nghệ thuật: nghệ thuật kể chuyện độc đáo, hấp dẫn, ngôn ngữ, giọng văn giàu sức biểu cảm,…

- Cảm nghĩ của bản thân về mẹ, về tình cảm gia đình.

Câu 3: Chọn trong văn bản Mẹ tôi câu văn nói về người mẹ hoặc về tình cảm cha mẹ mà em thấm thía nhất. Hãy chép lại và học thuộc câu văn đó.

Gợi ý làm bài

• Trong đời, con có thể trải qua những ngày buồn thảm, nhưng ngày buồn thảm nhất tất sẽ là ngày mà con mất mẹ.
•  Khi đã khôn lớn, trưởng thành, khi các cuộc đấu tranh đã tôi luyện con thành người dũng cảm, có thể có lúc con sẽ mong ước thiết tha được nghe lại tiếng nói của mẹ, được mẹ dang tay đón vào lòng.

Qua bài học, các em cần:

• Nắm được những nét cơ bản về tác giả Ét-môn-đô đơ A-mi-xi.
• Nắm được giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của tác phẩm Mẹ tôi.
• Có kỹ năng phân tích,, cảm nhận tác phẩm.