Bệnh viêm ruột do bức xạ - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Bệnh viêm ruột do bức xạ là gì?

Viêm ruột do bức xạ là tình trạng viêm ruột xảy ra sau khi xạ trị.

Viêm ruột do bức xạ gây tiêu chảy, buồn nôn, nôn và co thắt dạ dày ở những người được điều trị bức xạ vào bụng, xương chậu hoặc trực tràng. Viêm ruột do bức xạ là bệnh phổ biến nhất ở những người được xạ trị ung thư ở vùng bụng và vùng chậu.

Đối với hầu hết người bệnh, viêm ruột do bức xạ là tình trạng tạm thời và thường giảm dần vài tuần sau khi kết thúc điều trị. Tuy nhiên đối với một số người, viêm ruột do bức xạ có thể vẫn còn sau khi điều trị kết thúc hoặc có thể phát triển nhiều tháng hoặc nhiều năm sau khi điều trị.

Viêm ruột do bức xạ mãn tính có thể gây ra các biến chứng như thiếu máu, tiêu chảy và tắc ruột một phần.

Điều trị thường tập trung vào việc làm giảm các dấu hiệu và triệu chứng cho đến khi ruột hết viêm. Trong trường hợp nghiêm trọng, bạn có thể được cho ăn bằng ống hoặc phẫu thuật để loại bỏ các phần của ruột.

Những dấu hiệu và triệu chứng viêm ruột do bức xạ là gì?

Các triệu chứng của viêm ruột do bức xạ bao gồm:

• Buồn nôn;
• Nôn;
• Co thắt dạ dày;
• Thường xuyên sử dụng toilet;
• Tiêu chảy;
• Dịch nhầy từ trực tràng;
• Đau trực tràng;
• Chảy máu trực tràng;
• Giảm cân;
• Đau bụng từng đợt.

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc viêm ruột do bức xạ?

Các yếu tố sau đây có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh viêm ruột do bức xạ:

• Liều lượng bức xạ và thời gian điều trị;
• Kích thước và mức độ nghiêm trọng của khối u đang được điều trị;
• Kích thước của khu vực điều trị;
• Hóa trị;
• Từng phẫu thuật dạ dày;
• Huyết áp cao;
• Bệnh tiểu đường;
• Bệnh viêm vùng chậu hoặc lạc nội mạc tử cung;
• Dinh dưỡng không đúng cách.

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi quyết định dùng thuốc.

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán viêm ruột do bức xạ?

Bác sĩ sẽ hỏi bạn về vấn đề nhu động ruột nếu họ nghi ngờ rằng bạn bị viêm ruột. Họ sẽ muốn biết thời gian bắt đầu  tiêu chảy và nó kéo dài bao lâu; tình trạng phân, có phân trong máu hay không và bạn có thường xuyên đi nặng hay không. Bác sĩ cũng sẽ hỏi về chế độ ăn uống và thuốc mà bạn đang dùng.

Ngoài kiểm tra sức khỏe, một số xét nghiệm chẩn đoán sau đây có thể được đề xuất:

• Nội soi: giúp bác sĩ quan sát phần trên của ruột non;
• Nội soi đại tràng; giúp bác sĩ có thể nhìn thấy phần dưới của ruột non;
• Nội soi viên nang: bạn sẽ nuốt một viên thuốc nhỏ có chứa máy ảnh để bác sĩ có thể xem các phần của ruột non mà các phương pháp khác không thể nhìn thấy;
• Các xét nghiệm hình ảnh khác, chẳng hạn như chụp CT bụng hoặc chụp X-quang bụng để quan sát các cơ quan tiêu hóa trên.

Làm thế nào để điều trị viêm ruột do bức xạ?

Một số phương pháp điều trị phổ biến cho viêm ruột do bức xạ bao gồm:

• Thuốc chống tiêu chảy Steroid;
• Thuốc giảm viêm mạnh như hydrocodone;
• Chế độ ăn ít chất béo và không có đường;
• Kháng sinh để điều trị bất kỳ vi khuẩn dư trong ruột.

Các bác sĩ thường sẽ đề nghị những người bệnh thay đổi chế độ ăn uống để giảm bớt tình trạng trầm trọng của hệ thống tiêu hóa.

Các thực phẩm cần tránh

Những thực phẩm sau đây không nên có trong thực đơn hàng ngày:

• Các sản phẩm từ sữa (ngoại trừ sữa chua);
• Bánh mì ngũ cốc nguyên hạt;
• Thức ăn nhiều dầu mỡ;
• Quả hạch;
• Hạt;
• Rau sống;
• Bắp rang bơ;
• Gia vị và thảo mộc mạnh;
• Cà phê;
• Chocola;
• Rượu;
• Thuốc lá.

Thực phẩm nên ăn

Các thực phẩm tốt cho người bị viêm ruột do bức xạ như:

• Cá;
• Thịt gà (thịt đã được nấu chín);
• Chuối;
• Trứng;
• Táo;
• Bánh mì trắng;
• Khoai tây;
• Mì ống ;
• Rau nấu chín vừa (đậu, cà rốt, rau bina);
• Nước ép táo và nho.

Bạn hãy làm việc với bác sĩ để đưa ra một kế hoạch ăn kiêng giúp quản lý các triệu chứng hiệu quả.

Những biện pháp nào giúp bạn phòng ngừa viêm ruột do bức xạ?

Khi bạn làm xạ trị, bác sĩ sẽ thực hiện các bước để giảm nguy cơ viêm ruột, bao gồm:

• Đặt cơ thể của bạn ở vị trí tốt nhất để bảo vệ ruột non trong quá trình xạ trị;
• Điều trị bức xạ trong khi bạn phải đi tiểu;
• Điều chỉnh lượng phóng xạ.

Trên đây là một số thông tin liên quan đến bệnh viêm ruột do bức xạ, hy vọng bài viết sẽ hữu ích cho các bạn trong quá trình tìm hiểu và điều trị!