Hội chứng đau bụng trên - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Tình trạng đau bụng trên là gì?

Phần trên của bụng gồm một số cơ quan quan trọng và cần thiết, bao gồm dạ dày, lá lách, tuyến tụy, thận, tuyến thượng thận, một phần của ruột kết, gan, túi mật, một phần của ruột non (tá tràng). Đau bụng trên là đau ở một hoặc nhiều cơ quan nêu trên. Đối với một số người, đau bụng trên là tình trạng tạm thời, nhưng đối với nhiều người khác, đó là một cơn đau mãn tính có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của họ.

Những dấu hiệu và triệu chứng của tình trạng đau bụng trên là gì?

Các dấu hiệu và triệu chứng liên quan phụ thuộc vào nguyên nhân cơ bản gây cơn đau, bao gồm:

Đau ở vai phải Buồn nôn hoặc nôn mửa Đau lưng, giữa xương bả vai Cơn đau đột ngột và dữ dội ở giữa bụng, bên dưới xương ức Yếu và mệt mỏi Sốt Lười ăn Nước tiểu màu sẫm Đau khớp Vàng da Ngứa da Mất cảm giác ngon miệng Đau ở phần dưới bên phải của ngực Phân màu đất sét Nước tiểu màu sẫm Giảm cân đột ngột Gặp vấn đề về nuốt Trào ngược thức ăn hoặc dịch Cảm giác có một khối u trong cổ họng Hen suyễn mới hoặc tình trạng xấu đi Vấn đề về giấc ngủ Viêm thanh quản Ho Chứng ợ nóng Hơi thở Nôn ra máu Đầy hơi Nhầm lẫn, chóng mặt hoặc choáng váng Mệt mỏi Cảm giác no mà không cần ăn

Khi nào bạn nên đến gặp bác sĩ?

Bạn nên liên hệ với bác sĩ nếu bạn hoặc người thân có bất kỳ dấu hiệu sau đây:

Sốt Mang thai Vàng da Mất ý thức Cực kỳ mệt mỏi Đổ mồ hôi rất nhiều Trên 50 tuổi và có cơn đau kéo dài hơn 5 phút Trên 35 tuổi và có một trong những yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, tiểu đường, cholesterol cao, béo phì, hút thuốc, tiền sử gia đình bị đau tim

Khi nhận thấy một trong những triệu chứng này hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, bạn vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ. Cơ địa mỗi người không giống nhau. Vì vậy, tốt nhất là bạn hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để biết thêm chi tiết.

Nguyên nhân nào gây tình trạng đau bụng trên?

Nguyên nhân gây tình trạng đau bụng trên có thể bao gồm:

Sỏi mật

Sỏi mật là các tinh thể rắn của mật và dịch tiêu hóa khác hình thành trong túi mật. Sỏi mật là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây cơn đau ở phía bên phải của bụng trên.

Đau do sỏi mật có thể kéo dài từ vài phút đến vài giờ. Bác sĩ có thể kê cho bạn thuốc để làm tan sỏi mật, nhưng quá trình điều trị có thể mất vài tháng hoặc nhiều năm. Bác sĩ cũng có thể đề nghị phẫu thuật cắt bỏ túi mật.

Viêm gan

Viêm gan là một bệnh nhiễm trùng gan có thể gây đau ở phía bên phải của bụng trên. Có ba loại viêm gan:

Viêm gan A: một bệnh nhiễm trùng rất dễ lây lan do thực phẩm hoặc nước bị ô nhiễm, hay do tiếp xúc với người bị nhiễm bệnh hoặc đối tượng bị nhiễm bệnh. Viêm gan B: nhiễm trùng gan nghiêm trọng có thể trở thành mãn tính và dẫn đến suy gan, ung thư gan hoặc sẹo gan vĩnh viễn (xơ gan). Viêm gan C: một bệnh nhiễm siêu vi mãn tính, lây lan qua máu nhiễm bệnh và có thể gây viêm gan hoặc tổn thương gan.

Áp xe gan

Áp xe gan là một túi chứa mủ trong gan có thể gây đau ở phía bên phải của bụng trên. Áp xe có thể do một số vi khuẩn thông thường gây ra. Bệnh cũng có thể được gây ra bởi các tình trạng khác như nhiễm trùng máu, tổn thương gan hoặc nhiễm trùng bụng như viêm ruột thừa hoặc thủng ruột.

GERD

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là trào ngược axit có thể gây kích ứng niêm mạc thực quản. GERD có thể dẫn đến chứng ợ nóng, điều này có thể khiến bạn cảm thấy đau ở vùng bụng trên.

Thoát vị

Thoát vị tạm thời xảy ra khi một phần dạ dày nhô qua cơ lớn ngăn cách cơ hoành và bụng. Bạn có thể cảm thấy đau ở phía bên trái của bụng trên, vì đó là vị trí của dạ dày.

Viêm dạ dày

Viêm dạ dày là tình trạng viêm niêm mạc dạ dày, thường do nhiễm vi khuẩn. Uống quá nhiều và sử dụng thuốc giảm đau thường xuyên cũng có thể dẫn đến viêm dạ dày. Tình trạng này có thể gây đau hoặc rát ở vùng bụng trên. Cơn đau có thể thuyên giảm hoặc nặng hơn khi bạn ăn.

Loét dạ dày

Loét dạ dày là một vết loét mở xảy ra ở bên trong dạ dày lót niêm mạc (loét dạ dày) hoặc phần trên của ruột non (loét tá tràng). Chúng có thể được gây ra bởi nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc sử dụng lâu dài aspirin và thuốc giảm đau nhất định. Loét dạ dày có thể dẫn đến đau dạ dày ở phía bên trái của bụng trên.

Liệt dạ dày

Liệt dạ dày là một tình trạng làm chậm hoặc ngăn chặn sự di chuyển tự nhiên bình thường của cơ bụng, cản trở tiêu hóa. Liệt dạ dày thường được gây ra bởi một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc giảm đau opioid, một số thuốc chống trầm cảm, thuốc dị ứng hoặc thuốc trị huyết áp cao. Khi mắc tình trạng này, bạn có thể cảm thấy đau ở phía bên trái của bụng trên, vị trí của dạ dày.

Khó tiêu chức năng (không do loét)

Thông thường, chứng khó tiêu thường do thức ăn hoặc đồ uống gây ra. Tuy nhiên, chứng khó tiêu chức năng thường không có nguyên nhân rõ ràng. Tình trạng này có thể dẫn đến đau rát ở một hoặc cả hai bên của bụng trên.

Viêm phổi

Viêm phổi là một bệnh nhiễm trùng trong phổi, có thể làm viêm túi khí và tích tụ dịch hoặc mủ trong các túi. Viêm phổi có thể nhẹ hoặc nghiêm trọng đe dọa tính mạng. Viêm phổi có thể dẫn đến đau ngực khi bạn thở hoặc ho, gây đau ở hai bên bụng trên.

Lá lách vỡ

Vỡ lá lách xảy ra khi bề mặt lá lách bị vỡ vì một cú đánh mạnh vào bụng. Đây là một tình trạng nghiêm trọng cần được cấp cứu. Nếu không được điều trị, lá lách bị vỡ có thể gây chảy máu bên trong và đe dọa tính mạng. Tình trạng này sẽ khiến bạn đau dữ dội ở phía bên trái của bụng trên.

Lá lách to

Nhiễm trùng và bệnh gan có thể gây phì đại lá lách (lách to). Trong một số trường hợp, lá lách phì đại có thể không có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng. Nếu có, bạn sẽ cảm thấy đau hoặc đầy ở bên trái của bụng trên, có thể lan sang vai trái.

Các vấn đề khác về túi mật

Ngoài sỏi mật, những điều kiện khác có thể ảnh hưởng đến túi mật và dẫn đến đau bụng trên, bao gồm:

Tổn thương ống dẫn mật Các khối u trong túi mật hoặc ống mật Thu hẹp các ống dẫn mật do nhiễm trùng liên quan đến AIDS Viêm với sẹo tiến triển, thu hẹp các ống mật và bên ngoài gan, được gọi là viêm đường mật xơ cứng tiên phát Viêm túi mật

Viêm tụy

Viêm tụy là viêm tuyến tụy, một tuyến dài và phẳng nằm phía sau dạ dày giúp cơ thể tiêu hóa và xử lý đường. Viêm tụy có thể dẫn đến đau ở bên trái bụng trên. Cơn đau do viêm tụy có thể đến đột ngột và kéo dài trong nhiều ngày (cấp tính) hoặc xảy ra trong nhiều năm (mãn tính).

Bệnh zona

Bệnh zona là do nhiễm virus và dẫn đến phát ban đau, thường xuất hiện ở bên phải hoặc bên trái cơ thể. Mặc dù bệnh zona không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng phát ban có thể cực kỳ đau đớn, gây đau bụng trên.

Ung thư

Một số loại ung thư cũng có thể gây đau ở vùng bụng trên, bao gồm:

• Ung thư gan;
• Ung thư túi mật ;
• Ung thư ống mật;
• Ung thư tuyến tụy;
• Ung thư dạ dày;
• Ung thư hạch;
• Ung thư thận.

Tùy thuộc vào loại ung thư, bạn có thể cảm thấy đau ở bên phải hoặc bên trái của bụng trên hoặc toàn bộ khu vực. Tăng trưởng khối u, cũng như đầy hơi và viêm, có thể gây đau bụng trên.

Hội chứng quai ruột mù

Hội chứng quai ruột mù, còn được gọi là hội chứng ứ máu, xảy ra khi một phần của ruột bị bắc cầu. Thông thường, tình trạng này là một biến chứng của phẫu thuật bụng, nhưng nó cũng có thể do một số bệnh gây ra. Hội chứng quai ruột mù có thể gây đau ở phần trên hoặc phần dưới của bụng.

Mang thai

Đau bụng và đau khi mang thai là hoàn toàn bình thường. Đau bụng có thể do những thay đổi tự nhiên trong cơ thể khi thai nhi ngày càng lớn hoặc có thể do một tình trạng nghiêm trọng hơn như mang thai ngoài tử cung gây ra.

Những biện pháp tại nhà nào giúp bạn kiểm soát tình trạng đau bụng trên?

Một số biện pháp tại nhà giúp bạn kiểm soát tình trạng đau bụng trên như:

Uống nhiều nước. Nước lọc giúp loại bỏ độc tố và giảm đau bụng trên do nhiễm trùng thận hoặc viêm phổi. Chườm nóng. Hơi ấm tỏa ra từ túi chườm sẽ giúp bạn thư giãn các cơ bụng, có thể giảm đau. Bạn có thể chườm một túi ấm vào vùng bụng trên trong 15–20 phút, 2 lần một ngày hoặc khi cần thiết.

Trên đây là một số thông tin liên quan đến bệnh đau bụng trên, hy vọng bài viết sẽ hữu ích cho các bạn trong quá trình tìm hiểu và điều trị bệnh!