Tập đọc: Lòng dân Tiếng Việt 5

Lòng dân

Nhân vật:

Dì Năm - 29 tuổi

An - 12 tuổi, con trai dì Năm

Chú cán bộ

Lính

Cai

Cảnh trí: Một ngôi nhà nông thôn Nam Bộ. Cửa nhà quay vào phía trong sân khấu. Bên trái kê một cái bàn, hai cái ghế. Bên phải là một chõng tre, trên có mâm cơm.

Thời gian: Buổi trưa.

Má con dì Năm đang ăn cơm thì một chú cán bộ bị địch rượt bắt chạy vô. Dì Năm chỉ kịp đưa chú một chiếc áo để thay, rồi bảo chú ngồi xuống chõng vờ ăn cơm. Vừa lúc ấy, một tên cai và một tên lính chạy tới.

Cai: - Anh chị kia!

Dì Năm: - Dạ, cậu kêu chi?

Cai: - Có thấy một người mới chạy vô đây không?

Dì Năm: - Dạ, hổng thấy.

Cán bộ: - Lâu mau rồi cậu?

Cai: - Mới tức thời đây.

Cai: - Thiệt không thấy chớ? Rõ ràng nó quẹo vô đây (vẻ bực dọc). Anh nầy là...

Dì Năm: - Chồng tui. Thằng nầy là con.

Cai: - (Xẵng giọng) Chồng chị à?

Dì Năm: - Dạ, chồng tui.

Cai: - Để coi. (Quay sang lính) Trói nó lại cho tao (chỉ dì Năm). Cứ trói đi. Tao ra lịnh mà (lính trói dì Năm lại).

An: - (Ôm dì Năm, khóc òa) Má ơi má!

Cán bộ: - (Buông đũa đứng dậy) Vợ tôi...

Lính: - Ngồi xuống! (Chĩa súng vào chú cán bộ) Rục rịch tao bắn.

Dì Năm: - Trời ơi! Tui có tội tình chi?

Cai: - (Dỗ dành) Nếu chị nói thiệt, tôi thưởng. Bằng chị nhận anh này là chồng, tôi bắn chị tức thời, đốt luôn cái nhà này nữa.

Dì Năm: - Mấy cậu... để tui...

Cai: - Có thế chớ! Nào, nói lẹ đi!

Dì Năm: - (nghẹn ngào) An... (An "dạ"). Mầy qua bà Mười... dắt con heo về..., đội luôn năm giạ lúa. Rồi... cha con ráng đùm bọc lấy nhau.

(còn nữa)

Theo NGUYỄN VĂN XE

- Văn bản "Lòng dân" mang những ý nghĩa vô cùng sâu sắc, nội dung chính của văn bản hướng đến nói về những con người dũng cảm và thông minh, thương cán bộ của dì Năm. Khi chú cán bộ chạy trốn lính cai, vào nhà dì Năm, dì đã nhận đó là chồng mình. Dù bị trói, bị uy hiếp, dì vẫn không hoảng sợ, không khai báo.

- Khi bọn giặc đùng đùng vào nhà bắt cán bộ yêu nước thì mẹ con dì Năm đã dũng cảm giúp đỡ chú cán bộ, qua đó cho thấy mẹ con dì Năm vừa thông minh vừa dũng cảm mưu trí lừa giặc cứu chú cán bộ. Vở kịch nói lên tấm lòng son sắt của người dân Nam Bộ đối với cách mạng. Người dân tin yêu cách mạng, sẵn sàng xả thân bảo vệ cách mạng. Lòng dân là chỗ dựa vững chắc nhất của cách mạng, Chính vì vậy mà vở kịch được đặt tên là "Lòng dân".

- Cai: Chức thấp nhất trong quân đội thời trước, chỉ xếp trên lính thường.

- Hổng thấy (tiếng Nam Bộ): Không thấy.

- Thiệt (tiếng Nam Bộ): thật.

- Quẹo vô (tiếng Nam Bộ): rẽ vào.

- Lẹ (tiếng Nam Bộ): nhanh.

- Ráng (tiếng Nam Bộ): cố, cố gắng.

a. Câu hỏi: Chú cán bộ gặp chuyện gì nguy hiểm?

b. Hướng dẫn giải: Chú cán bộ bị địch (một tên cai, một tên lính) rượt bắt. Chú đã chạy vào nhà dì Năm. Hai má con dì Năm đang ăn cơm. Chú cán bộ được dì Năm che chở.

a. Câu hỏi: Dì Năm đã nghĩ cách gì để cứu chú cán bộ?

b. Hướng dẫn giải: 

Mặc dù thời gian rất ít để kịp thời ứng phó với bọn giặc, nhưng dì Năm đã vô cùng khéo léo, nhanh nhẹn và thông minh, dì Năm chỉ kịp đưa cho chú một chiếc áo để thay, rồi bảo chú ngồi xuống chõng vờ ăn cơm, coi như người ruột thịt trong nhà. Và coi như cả gia đình đang quây quần ăn cơm vào bữa trưa như mọi gia đình khác. Như vậy, lũ giặc rất khó bắt bẻ được và chỉ có cách đó mới cứu được chú cán bộ.

a. Câu hỏi: Chi tiết nào trong đoạn kịch làm em thích thú nhất? Vì sao?

b. Hướng dẫn giải: 

- Có rất nhièu chi tiết hay và mang ý nghĩa sâu sắc trong văn bản "Lòng dân", những chi tiết ấy đều nói lên tinh thần yêu nước của nhân dân ta. Em thích thú nhất chi tiết dì Năm bình tĩnh nhận chú cán bộ là chồng, khi tên cai xẵng giọng hỏi lại: Chồng chị à? Dì vẫn khẳng định: Dạ, chồng tui... 

- Vì qua đó em thấy được sự nhanh trí, gan dạ và lòng yêu nước của dì Năm.

Sau khi học xong bài này, các em cần nắm một số nội dung chính như sau:

- Có kĩ năng tập đọc một văn bản.

- Nắm được nội dung, ý nghĩa của tập đọc "Lòng dân".