Xét nghiệm Virus: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Xét nghiệm virus được thực hiện để tìm virus gây nhiễm trùng. Virus chỉ phát triển trong các tế bào sống. Virus gây bệnh bằng cách phá hủy hoặc làm tổn thương các tế bào mà chúng lây nhiễm, làm hỏng hệ thống miễn dịch của cơ thể, thay đổi vật liệu di truyền (DNA) của các tế bào mà chúng lây nhiễm hoặc gây viêm có thể làm hỏng một cơ quan. Virus gây ra nhiều loại bệnh, chẳng hạn như virus gây suy giảm miễn dịch ở người (HIV), lở loét, thủy đậu, sởi, cúm và một số loại ung thư.

Các xét nghiệm vi-rút có thể được thực hiện đối với các vi-rút như:

Herpes đơn giản.

Thủy đậu. Điều này được gây ra bởi một dạng của virus herpes được gọi là virus varicella-zoster (VZV). Xét nghiệm virus có thể được thực hiện để xem liệu một người đã phát triển khả năng miễn dịch khi bị thủy đậu hay sau khi tiêm vắc-xin thủy đậu.

Virus hợp bào hô hấp (RSV).

Virus Epstein-Barr.

Cytomegalovirus (CMV).

Rotavirus.

Viêm gan.

Mụn cóc sinh dục (papillomavirus ở người, hoặc HPV).

Cúm.

Virus gây suy giảm miễn dịch ở người (HIV).

Virus BK.

Một số loại xét nghiệm có thể được sử dụng để kiểm tra vi-rút:

Xét nghiệm kháng thể. Kháng thể là những chất được tạo ra bởi hệ thống miễn dịch của cơ thể để chống lại nhiễm virus cụ thể. Các kháng thể gắn vào một tế bào bị nhiễm virus và khiến virus bị phá hủy. Xét nghiệm này tìm kháng thể đối với nhiễm virus cụ thể. Nó thường được thực hiện trên một mẫu máu. Nếu tìm thấy kháng thể, xét nghiệm này có thể cho thấy người bị nhiễm gần đây hay trong quá khứ.

Xét nghiệm phát hiện kháng nguyên virus. Kháng nguyên virus phát triển trên bề mặt tế bào bị nhiễm loại virus cụ thể. Xét nghiệm phát hiện kháng nguyên virus được thực hiện trên một mẫu mô có thể bị nhiễm bệnh. Các kháng thể được gắn thẻ đặc biệt (với thuốc nhuộm hoặc chất đánh dấu) gắn vào các kháng nguyên virus đó được trộn với mẫu. Các kháng thể được gắn thẻ có thể được nhìn thấy bằng cách sử dụng ánh sáng đặc biệt (hoặc phương pháp khác). Nếu các kháng thể được gắn thẻ được gắn vào các tế bào, các tế bào bị nhiễm vi-rút.

Nuôi cấy virus. Đây là xét nghiệm để tìm ra loại virus có thể gây nhiễm trùng. Một mẫu chất dịch hoặc mô cơ thể được thêm vào một số tế bào được sử dụng để phát triển virus. Nếu không có virus lây nhiễm vào các tế bào, nuôi cấy là âm tính. Nếu loại virus có thể gây nhiễm trùng lây nhiễm vào các tế bào, thì nuôi cấy là dương tính. Nuôi cấy virus có thể mất vài tuần để hiển thị kết quả.

Xét nghiệm phát hiện DNA hoặc RNA của virus. Sử dụng một mẫu mô hoặc máu hoặc chất dịch khác (như dịch tủy sống), loại xét nghiệm này tìm kiếm vật liệu di truyền (DNA hoặc RNA) của một loại virus cụ thể. Xét nghiệm này có thể cho thấy virus chính xác gây nhiễm trùng.

Các loại mẫu khác nhau được sử dụng để xét nghiệm virus, bao gồm máu, nước tiểu, phân, mô cơ quan, dịch tủy sống và nước bọt. Loại mẫu được sử dụng cho xét nghiệm phụ thuộc vào loại nhiễm trùng có thể có.

Tìm nhiễm virus đang gây ra các triệu chứng.

Kiểm tra người sau khi tiếp xúc với virus. Ví dụ, xét nghiệm vi-rút có thể được thực hiện sau khi một chuyên gia y tế vô tình bị mắc kim tiêm có chứa máu bị nhiễm để xem liệu người đó có bị nhiễm vi-rút hay không.

Tìm bệnh nhiễm virut ở người hiến máu tiềm năng để ngăn chặn việc hiến máu bị nhiễm bệnh.

Tìm nhiễm virus trong một cơ quan được cấy ghép.

Xét nghiệm phụ nữ mang thai có nguy cơ cao bị nhiễm virus nghiêm trọng cho em bé.

Kiểm tra người có miễn dịch với một loại virus cụ thể.

Chuẩn bị cho xét nghiệm virus tùy thuộc vào loại nhiễm trùng có thể có và mẫu sẽ được xét nghiệm. Bác sĩ sẽ cung cấp cho hướng dẫn cụ thể trước khi xét nghiệm.

Các mẫu có thể được thu thập theo nhiều cách.

Một mẫu máu có thể được lấy từ tĩnh mạch ở cánh tay.

Một mẫu mô có thể được lấy trực tiếp từ nhiễm trùng, chẳng hạn như tăm bông cổ họng hoặc cạo da.

Có thể lấy mẫu phân, nước tiểu hoặc nước rửa mũi.

Một mẫu dịch cột sống có thể được lấy thông qua chọc cột sống.

Mẫu sinh thiết có thể được lấy bằng kim hoặc dụng cụ khác.

Số lượng khó chịu hoặc đau cảm thấy phụ thuộc vào phương pháp được sử dụng để thu thập mẫu cho xét nghiệm. Nói chung, xét nghiệm siêu vi không gây đau hoặc hết đau sau khi xét nghiệm.

Nói chung, khả năng xảy ra sự cố từ xét nghiệm phụ thuộc vào phương pháp được sử dụng để thu thập mẫu để xét nghiệm. Bác sĩ có thể nói chuyện về bất kỳ rủi ro cụ thể của xét nghiệm.

Xét nghiệm virus được thực hiện để tìm virus gây nhiễm trùng.

Có thể mất ít nhất 1 ngày hoặc tối đa vài tuần để có kết quả xét nghiệm.

Kết quả của một số xét nghiệm virus (xét nghiệm kháng thể hoặc kháng nguyên) được báo cáo bằng hiệu giá. Hiệu giá là một phép đo bao nhiêu mẫu có thể được pha loãng trước khi các kháng thể hoặc kháng nguyên virus không còn có thể được phát hiện.

Tùy thuộc vào vi-rút, có thể mất vài tuần để kháng thể phát triển sau khi tiếp xúc với vi-rút. Trong những tình huống này, kết quả xét nghiệm có thể âm tính sớm trong quá trình nhiễm trùng. Điều này được gọi là kết quả xét nghiệm âm tính giả. Mẫu máu khác có thể cần phải được rút ra sau đó để kiểm tra lại nhiễm virus. Hiệu giá kháng thể tăng cao hơn 3 tuần từ mẫu thứ nhất đến mẫu thứ hai có nghĩa là nhiễm trùng xảy ra gần đây.

Bình thường (kết quả không cho thấy nhiễm virus, được gọi là âm tính)

Xét nghiệm kháng thể: Không có kháng thể với virus được tìm thấy.

Xét nghiệm phát hiện kháng nguyên virus: Không có kháng nguyên bởi nhiễm virus được tìm thấy.

Nuôi cấy virus: Không có nhiễm virus được nhìn thấy trong nuôi cấy.

Xét nghiệm phát hiện DNA hoặc RNA của virus: Không tìm thấy DNA hoặc RNA virus.

Bất thường (kết quả cho thấy nhiễm virus, được gọi là dương tính)

Xét nghiệm kháng thể: Kháng thể với virus được tìm thấy. Nhưng nếu có xét nghiệm kháng thể thứ hai và kết quả không cao hơn xét nghiệm đầu tiên, điều này có thể có nghĩa là nhiễm trùng xảy ra trong quá khứ và bây giờ không có vấn đề.

Xét nghiệm phát hiện kháng nguyên virus: Kháng nguyên virus được tìm thấy.

Nuôi cấy virus: Những thay đổi xảy ra trong môi trường nuôi cấy cho thấy nhiễm virus.

Xét nghiệm phát hiện DNA hoặc RNA của virus: DNA hoặc RNA virus được tìm thấy.

Những lý do có thể không thể làm xét nghiệm hoặc tại sao kết quả có thể không hữu ích bao gồm dùng thuốc kháng vi-rút.

Đôi khi kết quả xét nghiệm phát hiện kháng thể hoặc kháng nguyên dương tính được thực hiện bởi các sinh vật khác ngoài virus. Điều này được gọi là phản ứng chéo, dẫn đến kết quả xét nghiệm dương tính giả. Xét nghiệm cho thấy nhiễm virus có thể cần được xác nhận bằng nhiều xét nghiệm hơn.

Đôi khi một em bé chưa sinh (thai nhi) hoặc em bé sơ sinh được xét nghiệm một số loại nhiễm trùng (bao gồm cả nhiễm virus) cùng một lúc. Đây được gọi là xét nghiệm TORCH (đối với bệnh toxoplasmosis, nhiễm trùng khác, rubella, cytomegalovirus và herpes). Xét nghiệm TORCH cho thấy thai nhi hoặc trẻ sơ sinh có khả năng bị nhiễm trùng hay không.

Tùy thuộc vào vi-rút, có thể mất vài tuần để kháng thể phát triển sau khi tiếp xúc với vi-rút. Trong những trường hợp này, kết quả xét nghiệm có thể âm tính sớm trong quá trình nhiễm trùng. Điều này được gọi là kết quả xét nghiệm âm tính giả. Một mẫu máu khác có thể cần phải được rút ra sau đó để kiểm tra lại nhiễm virus. Hiệu giá kháng thể tăng cao hơn 3 tuần từ mẫu đầu tiên đến mẫu thứ hai thường có nghĩa là nhiễm trùng xảy ra gần đây.

Các xét nghiệm có sẵn có thể xác định nhiều loại virus từ một mẫu dịch cơ thể. Ví dụ, xét nghiệm có thể xác định 12 loại virus khác nhau có thể gây nhiễm trùng phổi.

Dịch tủy sống được thu thập trong chọc dò tủy sống.

Trên đây là một số thông tin liên quan đến Xét nghiệm Virus: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm, hy vọng sẽ giúp các bạn có thêm những hiểu biết cần thiết trong quá trình tìm hiểu và điều trị bệnh!