Cấy máu: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Cấy máu là một xét nghiệm để tìm ra nhiễm trùng trong máu. Máu thường không có vi khuẩn hay nấm trong đó. Cấy máu là xét nghiệm mẫu máu để tìm vi trùng (như vi khuẩn hoặc nấm) có thể gây nhiễm trùng.

Nhiễm vi khuẩn trong máu, được gọi là nhiễm khuẩn huyết, có thể nghiêm trọng vì máu có thể lây lan vi khuẩn đến bất kỳ bộ phận nào của cơ thể. Nhiễm trùng máu thường xảy ra với các nhiễm trùng nghiêm trọng khác, chẳng hạn như những bệnh ảnh hưởng đến phổi, thận, ruột, túi mật hoặc van tim.

Nhiễm trùng máu cũng có thể phát triển khi hệ thống miễn dịch yếu. Điều này có thể xảy ra ở trẻ sơ sinh và người lớn tuổi, và do bệnh (như ung thư hoặc AIDS) hoặc từ các loại thuốc (như corticosteroid hoặc hóa trị liệu) làm thay đổi mức độ cơ thể có thể chống lại nhiễm trùng (miễn dịch).

Đối với nuôi cấy máu, một mẫu máu được thêm vào một chất thúc đẩy sự phát triển của vi trùng. Loại vi trùng có thể được xác định bằng kính hiển vi hoặc xét nghiệm hóa học. Đôi khi các xét nghiệm khác được thực hiện để tìm ra loại thuốc phù hợp để điều trị nhiễm trùng. Điều này được gọi là kiểm tra độ nhạy. Hai hoặc ba mẫu máu từ các tĩnh mạch khác nhau thường được lấy để đảm bảo không bỏ sót vi khuẩn hoặc nấm.

Cấy máu được thực hiện để:

Tìm một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn đã lan vào máu, chẳng hạn như viêm màng não, viêm tủy xương, viêm phổi, nhiễm trùng thận hoặc nhiễm trùng huyết. Cấy máu cũng có thể cho thấy loại vi khuẩn nào gây ra nhiễm trùng.

Tìm một bệnh nhiễm nấm, như nấm men trong máu.

Kiểm tra viêm nội tâm mạc, đó là một bệnh nhiễm trùng van tim.

Tìm loại kháng sinh tốt nhất để tiêu diệt vi khuẩn hoặc nấm. Điều này được gọi là kiểm tra độ nhạy.

Tìm nguyên nhân gây sốt hoặc sốc không rõ nguyên nhân hoặc một người bị bệnh nặng.

Không cần phải làm gì trước khi cấy máu. Hãy cho chuyên gia sức khỏe biết nếu gần đây đã dùng thuốc kháng sinh.

Các chuyên gia sức khỏe rút máu sẽ:

Quấn một dải thun quanh cánh tay trên để ngăn dòng máu chảy. Điều này làm cho các tĩnh mạch bên dưới dải lớn hơn nên dễ dàng đưa kim vào tĩnh mạch.

Làm sạch vị trí kim cẩn thận bằng cồn hoặc iốt để vi khuẩn da không xâm nhập vào mẫu máu.

Đặt kim vào tĩnh mạch. Có thể cần nhiều hơn một thanh kim.

Gắn một ống vào kim để làm đầy máu.

Tháo băng ra khỏi cánh tay khi thu thập đủ máu.

Đặt một miếng gạc hoặc bông gòn lên vị trí kim khi kim được lấy ra.

Tạo áp lực tại nơi lấy máu và sau đó băng lại.

Máu thường được thu thập từ hai hoặc ba vị trí cơ thể khác nhau. Hoặc nó có thể được thu thập tại hai thời điểm khác nhau cách nhau vài giờ.

Một số người có thể đặt ống thông dài trong một tĩnh mạch chính vì họ đang được hóa trị liệu hoặc bổ sung dinh dưỡng trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng. Đối với những người này, máu để cấy máu sẽ được thu thập từ ống thông của họ cho xét nghiệm này.

Mẫu máu được lấy từ tĩnh mạch trên cánh tay. Một dây thun được quấn quanh cánh tay trên. Nó có thể cảm thấy chặt. Có thể không cảm thấy gì cả từ kim, hoặc có thể cảm thấy đau nhói hoặc véo nhanh.

Có rất ít khả năng xảy ra vấn đề khi lấy mẫu máu lấy từ tĩnh mạch.

Có thể có một vết bầm nhỏ tại nơi lấy máu. Có thể hạ thấp nguy cơ bầm tím bằng cách giữ áp lực trên nơi lấy máu trong vài phút.

Trong một số ít trường hợp, tĩnh mạch có thể bị sưng sau khi lấy mẫu máu. Vấn đề này được gọi là viêm tĩnh mạch. Nén ấm có thể được sử dụng nhiều lần trong ngày để điều trị.

Cấy máu là một xét nghiệm để tìm ra nhiễm trùng trong máu. Hầu hết các vi khuẩn có thể được nhìn thấy trong nuôi cấy trong 2 đến 3 ngày, nhưng một số loại có thể mất 10 ngày hoặc lâu hơn để hiển thị. Nấm có thể mất tới 30 ngày để xuất hiện.

Nếu vi khuẩn được tìm thấy trong môi trường nuôi cấy, một xét nghiệm khác thường được thực hiện để tìm ra loại kháng sinh tốt nhất sẽ tiêu diệt vi khuẩn. Điều này được gọi là kiểm tra độ nhạy. Xét nghiệm độ nhạy rất quan trọng để nhiễm trùng máu được điều trị chính xác. Điều này cũng giúp ngăn ngừa vi khuẩn trở nên kháng kháng sinh.

Những lý do có thể không thể cấy máu hoặc tại sao kết quả có thể không hữu ích bao gồm:

Đã dùng thuốc kháng sinh gần đây. Những loại thuốc này có thể ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn trong môi trường nuôi cấy.

Mẫu máu bị ô nhiễm bởi vi khuẩn hoặc nấm trên da.

Xét nghiệm máu bỏ lỡ thời gian vi khuẩn thực sự có trong máu. Xét nghiệm cấy máu được thực hiện vào nhiều thời điểm khác nhau để đảm bảo vi khuẩn không bị bỏ sót.

Xét nghiệm máu không được thực hiện đúng hoặc mẫu máu không được xử lý đúng cách. Trong những trường hợp này, kết quả dương tính giả hoặc âm tính giả có thể xảy ra.

Một số loại vi khuẩn lây nhiễm vào máu khi có nhiễm trùng khác ở thận, cổ họng, phổi hoặc một bộ phận khác của cơ thể. Điều này có thể không có nghĩa là nhiễm trùng máu nghiêm trọng.

Khoảng 5% cấy máu bị nhiễm vi khuẩn da bình thường (một loại vi khuẩn tụ cầu khuẩn). Vì vậy, đôi khi rất khó để xem liệu vi khuẩn phát triển trong môi trường nuôi cấy có phải là nguyên nhân gây nhiễm trùng máu hay không. Đây là lý do tại sao nhiều hơn một mẫu máu được lấy. Khi cùng một loại vi khuẩn phát triển trong một số mẫu cấy máu, có khả năng những vi khuẩn đó có trong máu và gây ra nhiễm trùng. Khi vi khuẩn tụ cầu phát triển trong môi trường nuôi cấy trong vòng chưa đầy 48 giờ, có khả năng vi khuẩn tụ cầu có trong máu và gây nhiễm trùng.

Cấy máu không phát triển bất kỳ vi khuẩn không phải lúc nào cũng có nghĩa là không có nhiễm trùng máu. Lượng máu lấy, thời gian lấy mẫu máu, loại nuôi cấy và sử dụng kháng sinh gần đây có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của vi khuẩn trong nuôi cấy.

Trên đây là một số thông tin liên quan đến Cấy máu: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm, hy vọng sẽ giúp các bạn có thêm những hiểu biết cần thiết trong quá trình tìm hiểu và điều trị bệnh!