Điện di protein huyết thanh (SPEP): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm điện di protein huyết thanh (SPEP) đo các protein cụ thể trong máu để giúp xác định một số bệnh. Protein là những chất được tạo thành từ các thành phần nhỏ hơn gọi là axit amin. Protein mang điện tích dương hoặc điện tích âm và chúng di chuyển trong chất dịch khi được đặt trong điện trường. Điện di protein huyết thanh sử dụng một điện trường để tách các protein trong huyết thanh thành các nhóm có kích thước, hình dạng và điện tích tương tự nhau.

Huyết thanh chứa hai nhóm protein chính: albumin và globulin. Cả albumin và globulin đều mang các chất qua máu. Sử dụng điện di protein, hai nhóm này có thể được tách thành năm nhóm nhỏ hơn:

Albumin. Protein Albumin giữ cho máu không bị rò ra khỏi mạch máu. Albumin cũng giúp mang một số loại thuốc và các chất khác qua máu và rất quan trọng cho sự phát triển và chữa lành mô. Hơn một nửa protein trong huyết thanh là albumin.

Alpha-1 globulin. Lipoprotein mật độ cao (HDL), loại cholesterol "tốt", được bao gồm trong phần này.

Alpha-2 globulin. Một protein gọi là haptoglobin, liên kết với hemoglobin, được bao gồm trong phần globulin alpha-2.

Beta globulin. Protein beta globulin giúp mang các chất, như sắt, qua máu và giúp chống nhiễm trùng.

Gamma globulin. Những protein này còn được gọi là kháng thể. Chúng giúp ngăn ngừa và chống nhiễm trùng. Gamma globulin liên kết với các chất lạ, chẳng hạn như vi khuẩn hoặc virus, khiến chúng bị phá hủy bởi hệ thống miễn dịch.

Mỗi nhóm trong số năm nhóm protein này di chuyển với tốc độ khác nhau trong một điện trường và cùng nhau tạo thành một mô hình cụ thể. Mẫu này giúp xác định một số bệnh.

Điện di protein huyết thanh thường được thực hiện để giúp chẩn đoán và theo dõi nhiều tình trạng khác nhau. Bao gồm:

Một số dạng ung thư.

Vấn đề với thận hoặc gan.

Vấn đề với hệ thống miễn dịch.

Vấn đề dẫn đến dinh dưỡng kém.

Không cần phải làm bất cứ điều gì trước khi có xét nghiệm này.

Nói chuyện với bác sĩ về bất kỳ mối quan tâm nào về nhu cầu xét nghiệm, rủi ro của nó, cách thực hiện hoặc kết quả có thể có ý nghĩa gì.

Quấn một dải thun quanh cánh tay trên để ngăn dòng máu chảy. Điều này làm cho các tĩnh mạch bên dưới dải lớn hơn nên dễ dàng đưa kim vào tĩnh mạch.

Làm sạch vị trí kim bằng cồn.

Đặt kim vào tĩnh mạch. Có thể cần nhiều hơn một thanh kim.

Gắn một ống vào kim để làm đầy máu.

Tháo băng ra khỏi cánh tay khi thu thập đủ máu.

Áp một miếng gạc hoặc bông gòn trên vị trí kim khi kim được gỡ bỏ.

Tạo áp lực lên nơi lấy máu và sau đó băng lại.

Mẫu máu được lấy từ tĩnh mạch trên cánh tay. Một dây thun được quấn quanh cánh tay trên. Nó có thể cảm thấy chặt. Có thể không cảm thấy gì cả từ kim, hoặc có thể cảm thấy đau nhói hoặc véo nhanh.

Có rất ít nguy cơ của một vấn đề từ việc lấy máu từ tĩnh mạch.

Có thể nhận được một vết bầm nhỏ tại nơi lấy máu. Có thể hạ thấp nguy cơ bầm tím bằng cách giữ áp lực trên nơi lấy máu trong vài phút.

Trong một số ít trường hợp, tĩnh mạch có thể bị sưng sau khi lấy mẫu máu. Vấn đề này được gọi là viêm tĩnh mạch. Nén ấm có thể được sử dụng nhiều lần trong ngày để điều trị.

Xét nghiệm điện di protein huyết thanh (SPEP) đo các protein cụ thể trong máu để giúp xác định một số bệnh. Kết quả xét nghiệm cho từng nhóm protein được tính theo tỷ lệ phần trăm của tổng lượng protein huyết thanh. Để có được số lượng thực tế của từng phần, một xét nghiệm đo tổng protein huyết thanh cũng phải được thực hiện.

Bình thường

Các giá trị bình thường được liệt kê ở đây, được gọi là phạm vi tham chiếu, chỉ là một hướng dẫn. Các phạm vi này khác nhau từ phòng xét nghiệm đến phòng xét nghiệm và phòng xét nghiệm có thể có một phạm vi khác nhau cho những gì bình thường. Báo cáo phòng xét nghiệm nên chứa phạm vi sử dụng phòng xét nghiệm. Ngoài ra, bác sĩ sẽ đánh giá kết quả dựa trên sức khỏe và các yếu tố khác. Điều này có nghĩa là một giá trị nằm ngoài các giá trị bình thường được liệt kê ở đây có thể vẫn bình thường.

Kết quả thường sẵn sàng trong 2 đến 3 ngày.

Albumin (người lớn):  3,8 – 5.0g / dL  (38 - 50 g / L đơn vị SI).

Alpha-1 globulin:        0,1 - 0.3g / dL (1 - 3g / L đơn vị SI).

Alpha-2 globulin:        0,6 - 1,0 g / dL (6 - 10g / L đơn vị SI).

Beta globulin:  0,7 - 1,4 g / dL (7 - 14g / L đơn vị SI).

Gamma globulin:         0,7 - 1,6 g / dL (7 - 16g / L đơn vị SI).

Giá trị cao

Giá trị cao có thể được gây ra bởi nhiều vấn đề. Một số phổ biến nhất được hiển thị ở đây.

Albumin cao: Mất nước.

Globulin alpha-1 cao: Nhiễm trùng; viêm.

Globulin alpha-2 cao: Viêm; bệnh thận.

Globulin beta cao: cholesterol rất cao; sắt thấp (thiếu máu thiếu sắt).

Gamma globulin cao: Viêm; sự nhiễm trùng; bệnh gan; một số dạng ung thư.

Giá trị thấp

Giá trị thấp có thể được gây ra bởi nhiều vấn đề. Một số phổ biến nhất được hiển thị ở đây.

Albumin thấp: Dinh dưỡng kém; viêm; bệnh gan; bệnh thận.

Globulin alpha-1 thấp: Viêm nặng; bệnh gan.

Globulin alpha-2 thấp: Các vấn đề về tuyến giáp; bệnh gan.

Globulin beta thấp: Dinh dưỡng kém.

Gamma globulin thấp: Các vấn đề với hệ thống miễn dịch.

Những lý do có thể không thể làm xét nghiệm hoặc tại sao kết quả có thể không hữu ích bao gồm:

Hàm lượng lipid cao (tăng lipid máu).

Thiếu máu thiếu sắt.

Một số loại thuốc, chẳng hạn như corticosteroid, insulin, thuốc giảm cholesterol (statin) và thuốc tránh thai.

Thai kỳ.

Điện di protein trong nước tiểu cũng có thể được thực hiện, đặc biệt nếu kết quả xét nghiệm điện di protein huyết thanh bất thường. Thông thường rất ít protein được tìm thấy trong nước tiểu, nhưng một số bệnh (như đa u tủy) khiến một lượng lớn protein bị rò vào nước tiểu.

Mặc dù nồng độ protein bất thường có thể được tìm thấy trong nhiều tình trạng (như bệnh thận, bệnh gan mạn tính, bệnh lupus ban đỏ hệ thống, viêm khớp dạng thấp hoặc bệnh phong), điện di protein huyết thanh thường không được thực hiện để chẩn đoán các tình trạng này.

Xét nghiệm đặc biệt có thể được thực hiện đối với một trong những phần chính của nhóm globulin alpha-1 (được gọi là alpha-1 antitrypsin). Alpha-1 antitrypsin ức chế các enzyme trong phổi phân hủy protein. Những enzyme này có thể làm tổn thương mô phổi bình thường và gây ra khí phế thũng hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD). Những người sinh ra không có khả năng sản xuất alpha-1 antitrypsin có thể phát triển khí phế thũng ở tuổi 30 hoặc 40. Tình trạng này có thể được phát hiện bằng cách xét nghiệm để tìm alpha-1 antitrypsin.

Xét nghiệm tổng protein huyết thanh thường được thực hiện cùng lúc với điện di protein huyết thanh.

Trên đây là một số thông tin liên quan đến Điện di protein huyết thanh (SPEP): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm, hy vọng sẽ giúp các bạn có thêm những hiểu biết cần thiết trong quá trình tìm hiểu và điều trị bệnh!