Xét nghiệm Hormone vỏ thượng thận (ACTH): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm nội tiết vỏ thượng thận đo mức độ hoóc môn vỏ thượng thận (ACTH) trong máu để kiểm tra các vấn đề với tuyến yên và tuyến thượng thận.

ACTH được tạo ra trong tuyến yên để đáp ứng với việc giải phóng một loại hormone khác, được gọi là hormone giải phóng corticotropin (CRH), bởi vùng dưới đồi. Đổi lại, tuyến thượng thận sau đó tạo ra một loại hormone gọi là cortisol, giúp cơ thể kiểm soát căng thẳng. Cortisol là cần thiết cho sự sống, vì vậy mức độ của nó trong máu được kiểm soát chặt chẽ. Khi nồng độ cortisol tăng, mức ACTH thường giảm. Khi mức cortisol giảm, mức ACTH thường tăng.

Cả mức ACTH và cortisol đều thay đổi trong suốt cả ngày. ACTH thường cao nhất vào sáng sớm (từ 6 giờ sáng đến 8 giờ sáng) và thấp nhất vào buổi tối (từ 6 giờ chiều đến 11 giờ tối). Mức ACTH có thể được kiểm tra vào buổi sáng hoặc buổi tối nếu bác sĩ cho rằng chúng không bình thường. Mức độ Cortisol thường được đo cùng lúc với ACTH.

ACTH được giải phóng theo đợt, do đó nồng độ trong máu có thể thay đổi từ phút này sang phút khác. Giải thích kết quả xét nghiệm là khó và thường đòi hỏi kỹ năng của một bác sĩ nội tiết.

Xét nghiệm để đo ACTH được thực hiện để kiểm tra:

Một vấn đề với tuyến thượng thận hoặc tuyến yên. Mức độ cao của ACTH và mức độ thấp của cortisol (hoặc ACTH thấp và mức cortisol cao) có thể được gây ra bởi một vấn đề với tuyến thượng thận. Nồng độ ACTH và cortisol thấp có thể do vấn đề với tuyến yên.

Sản xuất quá mức của ACTH. Điều này có thể được gây ra bởi tuyến yên hoạt động quá mức, hoặc đôi khi do một khối u trong phổi. Đáp lại, tuyến thượng thận tiết ra quá nhiều cortisol (một dạng hội chứng Cushing).

Có thể không thể ăn hoặc uống trong 10 đến 12 giờ trước khi xét nghiệm ACTH. Bác sĩ có thể yêu cầu ăn thực phẩm ít carbohydrate trong 48 giờ trước khi xét nghiệm. Hãy chắc chắn hỏi bác sĩ nếu có bất kỳ loại thực phẩm mà không nên ăn.

Nhiều loại thuốc có thể thay đổi kết quả của xét nghiệm này. Hãy chắc chắn nói với bác sĩ của về tất cả các loại thuốc không kê đơn và thuốc theo toa dùng. Nếu dùng một loại thuốc, chẳng hạn như corticosteroid, có thể thay đổi kết quả xét nghiệm, sẽ cần phải ngừng dùng thuốc trong tối đa 48 giờ trước khi xét nghiệm. Bác sĩ sẽ cho biết chính xác bao lâu tùy thuộc vào loại thuốc dùng.

Không tập thể dục trong 12 giờ trước khi xét nghiệm này.

Cố gắng tránh căng thẳng cảm xúc trong 12 giờ trước khi xét nghiệm.

Thu thập mẫu máu vào đúng thời điểm thường rất quan trọng. Máu của sẽ được rút vào buổi sáng nếu bác sĩ của muốn có mức ACTH cao nhất. Máu của sẽ được rút vào buổi tối nếu bác sĩ của muốn mức ACTH thấp.

Nói chuyện với bác sĩ của về bất kỳ mối quan tâm nào về nhu cầu xét nghiệm, rủi ro của nó, cách thức thực hiện hoặc kết quả sẽ có ý nghĩa gì.

Mẫu máu được lấy từ tĩnh mạch trên cánh tay. Một dây thun được quấn quanh cánh tay trên. Nó có thể cảm thấy chặt, có thể không cảm thấy gì từ kim, hoặc có thể cảm thấy đau nhói hoặc véo nhanh.

Có rất ít khả năng xảy ra vấn đề khi mẫu máu lấy từ tĩnh mạch.

Có thể nhận được một vết bầm nhỏ. có thể hạ thấp bầm tím bằng cách giữ áp lực trên nơi chọc kim trong vài phút.

Trong một số ít trường hợp, tĩnh mạch có thể bị sưng sau khi lấy mẫu máu. Vấn đề này được gọi là viêm tĩnh mạch. Nén ấm có thể được sử dụng nhiều lần trong ngày để điều trị.

Bầm tím có thể có nhiều khả năng ở những người có nồng độ ACTH và cortisol cao.

Xét nghiệm nội tiết tố vỏ thượng thận đo mức độ hoóc môn vỏ thượng thận (ACTH) trong máu.

Kết quả của kiểm tra ACTH thường có sẵn trong một vài ngày.

Bình thường

Các giá trị bình thường được liệt kê ở đây, được gọi là phạm vi tham chiếu, chỉ là hướng dẫn. Các phạm vi này khác nhau từ phòng xét nghiệm này đến phòng xét nghiệm khác. Ngoài ra, bác sĩ sẽ đánh giá kết quả của dựa trên sức khỏe và các yếu tố khác. Điều này có nghĩa là một giá trị nằm ngoài các giá trị bình thường được liệt kê ở đây có thể vẫn bình thường.

Mức giá trị cao

Mức ACTH cao có thể được gây ra bởi:

Căng thẳng về cảm xúc hoặc thể chất (như phẫu thuật gần đây hoặc đau dữ dội).

Các bệnh như bệnh Addison (suy tuyến thượng thận), bệnh Cushing (một khối u của tuyến yên) hoặc một khối u bên ngoài tuyến yên (như trong phổi).

Mức giá trị thấp

Mức ACTH thấp có thể do:

Tổn thương tuyến yên do phẫu thuật, phóng xạ, đột quỵ, chấn thương đầu hoặc khối u.

Lượng cortisol tăng lên từ một khối u ở tuyến thượng thận ( hội chứng Cushing).

Thuốc Corticosteroid.

Những lý do có thể không thể làm xét nghiệm hoặc tại sao kết quả có thể không hữu ích bao gồm:

Dùng thuốc, chẳng hạn như corticosteroid, estrogen hoặc spironolactone. Ngoài ra, các loại thuốc hoạt động như cortisol hoặc gây ra việc giải phóng cortisol, bao gồm cả amphetamine, lithium và insulin, có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.

Đang say rượu.

Có thai hoặc có kinh nguyệt.

Có chấn thương nặng.

Căng thẳng về thể chất hoặc tinh thần.

Có một xét nghiệm y tế sử dụng chất đánh dấu phóng xạ trong vòng 1 tuần trước khi xét nghiệm ACTH.

Có những loại thuốc khác có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm, vì vậy hãy nói chuyện với bác sĩ về bất kỳ loại thuốc nào đang dùng.

Việc giải thích kết quả ACTH rất phức tạp, bởi vì nhiều thứ có thể thay đổi kết quả. Máu phải được thu thập trong các ống đặc biệt, đặt lạnh và xử lý nhanh chóng. Thời gian trong ngày khi máu được rút ra cũng có thể thay đổi kết quả. Kết quả xét nghiệm ACTH nên được so sánh với thông tin y tế thu thập từ các xét nghiệm khác, đặc biệt là mức độ cortisol trong máu.

Lấy mẫu xét nghiệm đo lượng ACTH từ một kênh gần tuyến yên. Xét nghiệm này có thể được thực hiện cùng với xét nghiệm máu ACTH khi nồng độ của cả ACTH và cortisol đều cao. Nó được sử dụng để nói sự khác biệt giữa ACTH được tạo ra bởi tuyến yên và ACTH được tạo ra ở một nơi khác trong cơ thể. Xét nghiệm này chỉ có thể có sẵn tại các trung tâm y tế lớn.

Trên đây là một số thông tin liên quan đến Xét nghiệm Hormone vỏ thượng thận (ACTH): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm, hy vọng sẽ giúp các bạn có thêm những hiểu biết cần thiết trong quá trình tìm hiểu và điều trị bệnh!