Urê nitơ máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm nitơ urê máu (BUN) đo lượng nitơ trong máu. Urê được tạo ra khi protein bị chuyển hóa trong cơ thể. Urê được tạo ra ở gan và đi ra khỏi cơ thể qua nước tiểu.

Xét nghiệm nitơ urê máu được thực hiện để xem thận hoạt động như thế nào. Nếu thận không thể loại bỏ urê ra khỏi máu bình thường, mức nitơ urê máu tăng lên. Suy tim, mất nước hoặc chế độ ăn giàu protein cũng có thể làm cho mức nitơ urê máu cao hơn. Bệnh gan hoặc tổn thương gan có thể làm giảm mức nitơ urê máu. Mức nitơ urê máu thấp có thể xảy ra bình thường trong ba tháng thứ hai hoặc thứ ba của thai kỳ.

Xét nghiệm nitơ urê máu có thể được thực hiện với xét nghiệm creatinine máu. Mức creatinine trong máu cũng cho biết thận hoạt động như thế nào, mức creatinine cao có thể có nghĩa là thận không hoạt động đúng. Xét nghiệm nitơ urê máu (BUN) và creatinine có thể được sử dụng cùng nhau để tìm ra tỷ lệ nitơ urê máu và creatinine (BUN: creatinine). Tỷ lệ BUN-creatinine có thể giúp bác sĩ kiểm tra các vấn đề, chẳng hạn như mất nước, có thể gây ra mức nitơ urê máu và creatinine bất thường.

Xét nghiệm nitơ urê máu (BUN) được thực hiện để:

Xem hoạt động bình thường của thận.

Xem bệnh thận đang trở nên nặng hơn.

Xem tiến triển bệnh thận đang điều trị.

Kiểm tra mất nước nghiêm trọng. Mất nước nói chung làm cho mức nitơ urê máu tăng nhiều hơn mức creatinine. Điều này gây ra tỷ lệ BUN-creatinine cao. Bệnh thận hoặc tắc nghẽn dòng nước tiểu từ thận làm cho cả mức nitơ urê máu và creatinine tăng lên.

Không ăn nhiều thịt hoặc protein khác trong 24 giờ trước khi xét nghiệm nitơ urê máu (BUN).

Các chuyên gia sức khỏe rút máu sẽ:

Quấn một dải thun quanh cánh tay trên để ngăn dòng máu chảy. Điều này làm cho các tĩnh mạch bên dưới dải lớn hơn nên dễ dàng đưa kim vào tĩnh mạch.

Làm sạch vị trí kim bằng cồn.

Đặt kim vào tĩnh mạch. Có thể cần nhiều hơn một thanh kim.

Gắn một ống vào kim để làm đầy máu.

Tháo băng ra khỏi cánh tay khi thu thập đủ máu.

Đặt một miếng gạc hoặc bông gòn lên vị trí kim khi kim được lấy ra.

Tạo áp lực trên nơi đã chọc kim và sau đó băng lại.

Mẫu máu được lấy từ tĩnh mạch trên cánh tay. Một dây thun được quấn quanh cánh tay trên. Nó có thể cảm thấy chặt. Có thể không cảm thấy gì cả từ kim, hoặc có thể cảm thấy đau nhói hoặc véo nhanh.

Có rất ít khả năng xảy ra vấn đề khi lấy mẫu máu lấy từ tĩnh mạch.

Có thể có một vết bầm nhỏ tại nơi lấy máu. Có thể hạ thấp nguy cơ bầm tím bằng cách giữ áp lực trên nơi đã lấy máu trong vài phút.

Trong một số ít trường hợp, tĩnh mạch có thể bị sưng sau khi lấy mẫu máu. Vấn đề này được gọi là viêm tĩnh mạch. Nén ấm có thể được sử dụng nhiều lần trong ngày để điều trị.

Xét nghiệm nitơ urê máu (BUN) đo lượng nitơ trong máu.

Bình thường

Các giá trị bình thường được liệt kê ở đây, được gọi là phạm vi tham chiếu, chỉ là một hướng dẫn. Các phạm vi này khác nhau giữa các phòng xét nghiệm và phòng xét nghiệm có thể có một phạm vi khác nhau cho những gì bình thường. Ngoài ra, bác sĩ sẽ đánh giá kết quả dựa trên sức khỏe và các yếu tố khác. Điều này có nghĩa là một giá trị nằm ngoài các giá trị bình thường được liệt kê ở đây có thể vẫn bình thường.

Giá trị cao

Giá trị nitơ urê máu cao có thể có nghĩa là chấn thương thận hoặc bệnh hiện diện. Tổn thương thận có thể do bệnh tiểu đường hoặc huyết áp cao ảnh hưởng trực tiếp đến thận. Nồng độ nitơ urê máu cao cũng có thể được gây ra bởi lưu lượng máu đến thận thấp do mất nước hoặc suy tim.

Nhiều loại thuốc có thể gây ra nitơ urê máu cao. Hãy chắc chắn nói với bác sĩ về tất cả các loại thuốc không kê đơn và thuốc theo toa dùng.

Giá trị nitơ urê máu cao có thể do chế độ ăn giàu protein, bệnh Addison, tổn thương mô (như bỏng nặng) hoặc do chảy máu ở đường tiêu hóa.

Tỷ lệ BUN-creatinine cao xảy ra với các vấn đề về thận đột ngột (cấp tính), có thể do sốc hoặc mất nước nghiêm trọng. Tỷ lệ BUN-creatinine rất cao có thể do chảy máu trong đường tiêu hóa hoặc đường hô hấp.

Giá trị thấp

Giá trị nitơ urê máu thấp có thể do chế độ ăn rất ít protein, suy dinh dưỡng hoặc tổn thương gan nghiêm trọng.

Uống quá nhiều dịch có thể gây ra tình trạng thừa nước và gây ra giá trị nitơ urê máu thấp.

Phụ nữ và trẻ em có thể có mức nitơ urê máu thấp hơn nam giới vì cơ thể họ chuyển hóa protein thấp hơn.

Tỷ lệ BUN-creatinine thấp có thể do chế độ ăn ít protein, chấn thương cơ nghiêm trọng gọi là tiêu cơ vân, mang thai, xơ gan hoặc hội chứng tiết hormone chống bài niệu không phù hợp (SIADH).

Những lý do có thể không thể làm xét nghiệm hoặc tại sao kết quả có thể không hữu ích bao gồm:

Dùng các loại thuốc, như amphotericin B (như Fungizone), aminoglycoside, tobramycin, corticosteroid, kháng sinh tetracycline, và, hiếm khi, kháng sinh chloramphenicol (Chloromycetin).

Dùng thuốc lợi tiểu, có thể gây mất nước.

Xét nghiệm nitơ urê máu có thể được thực hiện với xét nghiệm creatinine máu. Xét nghiệm nitơ urê máu (BUN) và creatinine có thể được sử dụng cùng nhau để tìm ra tỷ lệ BUN-creatinine (BUN: creatinine).

Mức nitơ urê máu có thể được đo thường xuyên ở những người chạy thận. Các mức nitơ urê máu được sử dụng để xem quá trình lọc máu hoạt động như thế nào.

Mức lọc cầu thận có thể được thực hiện cho những người mắc bệnh thận mãn tính để thường xuyên kiểm tra xem thận hoạt động như thế nào.

Trên đây là một số thông tin liên quan đến Urê nitơ máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm, hy vọng sẽ giúp các bạn có thêm những hiểu biết cần thiết trong quá trình tìm hiểu và điều trị bệnh!