Creatinine và thanh thải Creatinine: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm thanh thải creatinine và creatinine đo mức creatinine trong máu và nước tiểu. Những xét nghiệm này cho biết thận hoạt động như thế nào.

Creatine được hình thành khi thức ăn được chuyển thành năng lượng thông qua một quá trình gọi là trao đổi chất. Thận lấy creatinine ra khỏi máu và đưa nó ra khỏi cơ thể qua nước tiểu.

Nếu thận bị tổn thương và không thể hoạt động như bình thường, lượng creatinine trong nước tiểu sẽ giảm trong khi mức độ trong máu tăng lên.

Ba loại xét nghiệm có thể được thực hiện.

Mức creatinine trong máu

Mức độ creatinine trong máu cho thấy thận hoạt động như thế nào. Một mức độ có thể có nghĩa là thận không hoạt động như bình thường. Lượng creatinine trong máu phụ thuộc một phần vào lượng mô cơ có. Đàn ông thường có mức độ creatinine cao hơn phụ nữ.

Thanh thải creatinin

Xét nghiệm thanh thải creatinin đo lường mức creatinine được loại bỏ khỏi máu bởi thận. Xét nghiệm này cung cấp thông tin tốt hơn so với xét nghiệm creatinine máu về việc thận hoạt động như thế nào. Xét nghiệm được thực hiện trên cả mẫu máu và mẫu nước tiểu thu thập được trong 24 giờ.

Tỷ lệ ni tơ urê - creatinine trong máu (BUN: creatinine)

Xét nghiệm BUN đo lượng urê trong máu. Urê là một sản phẩm thải được tạo ra khi protein bị phân hủy trong cơ thể. Urê được tạo ra ở gan và đi ra khỏi cơ thể qua nước tiểu.

Nồng độ creatinine trong máu và nitơ urê máu (BUN) có thể được sử dụng để tìm tỷ lệ BUN và creatinine. Tỷ lệ này có thể giúp bác sĩ kiểm tra các vấn đề, chẳng hạn như mất nước, có thể gây ra mức BUN và creatinine bất thường.

Các xét nghiệm này được thực hiện:

Để xem thận có hoạt động bình thường không.

Để tìm hiểu xem bệnh thận đang thay đổi.

Để xem thận hoạt động như thế nào ở những người dùng thuốc có thể gây tổn thương thận.

Để kiểm tra mất nước nghiêm trọng. Mất nước nói chung làm cho mức BUN tăng nhiều hơn mức creatinine. Điều này gây ra tỷ lệ BUN và creatinine cao. Bệnh thận hoặc dòng nước tiểu bị chặn từ thận làm cho cả mức BUN và creatinine tăng lên.

Không tập thể dục gắng sức trong 2 ngày (48 giờ) trước khi làm xét nghiệm creatinine.

Không ăn quá 225 g thịt, đặc biệt là thịt bò hoặc protein khác trong 24 giờ trước khi xét nghiệm creatinine máu, thanh thải creatinin và trong quá trình xét nghiệm nước tiểu.

Hãy chắc chắn uống đủ dịch trong quá trình thu thập nước tiểu 24 giờ, nhưng không uống cà phê hoặc trà. Đây là những thuốc lợi tiểu khiến cơ thể đi nhiều nước tiểu.

Lấy mẫu máu

Các chuyên gia sức khỏe rút máu sẽ:

Quấn một dải thun quanh cánh tay trên để ngăn dòng máu chảy. Điều này làm cho các tĩnh mạch bên dưới dải lớn hơn nên dễ dàng đưa kim vào tĩnh mạch.

Làm sạch vị trí kim bằng cồn.

Đặt kim vào tĩnh mạch. Có thể cần nhiều hơn một thanh kim.

Gắn một ống vào kim để làm đầy máu.

Tháo băng ra khỏi cánh tay khi thu thập đủ máu.

Đặt một miếng gạc hoặc bông gòn lên vị trí kim khi kim được lấy ra.

Tạo áp lực lên nơi đã lấy máu và sau đó băng lại.

Lấy mẫu nước tiểu 24 giờ

Bắt đầu thu thập nước tiểu vào buổi sáng. Khi mới ngủ dậy, làm trống bàng quang. Viết thời gian mà đi tiểu. Điều này đánh dấu sự khởi đầu của thời gian thu thập 24 giờ.

Trong 24 giờ tới, thu thập tất cả nước tiểu. Bác sĩ hoặc phòng xét nghiệm thường sẽ cung cấp cho một thùng chứa lớn chứa khoảng 4 L. Các thùng chứa có một lượng nhỏ chất bảo quản trong đó. Đi tiểu vào một hộp nhỏ, sạch và sau đó đổ nước tiểu vào thùng chứa lớn. Không chạm vào bên trong của hộp và thùng.

Giữ hộp lớn trong tủ lạnh trong 24 giờ.

Làm trống bàng quang lần cuối cùng tại hoặc ngay trước khi kết thúc thời gian 24 giờ. Thêm nước tiểu này vào thùng chứa lớn, và ghi lại thời gian.

Không để giấy vệ sinh, lông mu, phân, máu kinh nguyệt hoặc các chất lạ khác trong mẫu nước tiểu.

Xét nghiệm máu

Mẫu máu được lấy từ tĩnh mạch trên cánh tay. Một dây thun được quấn quanh cánh tay trên. Nó có thể cảm thấy chặt. Có thể không cảm thấy gì cả từ kim, hoặc có thể cảm thấy đau nhói hoặc véo nhanh.

Xét nghiệm nước tiểu

Xét nghiệm này không gây đau đớn.

Rủi ro xét nghiệm máu

Có rất ít khả năng xảy ra vấn đề khi lấy mẫu máu từ tĩnh mạch.

Có thể có một vết bầm nhỏ tại nơi lấy máu. có thể hạ thấp nguy cơ bầm tím bằng cách giữ áp lực trên nơi đã lấy máu trong vài phút.

Trong một số ít trường hợp, tĩnh mạch có thể bị sưng sau khi lấy mẫu máu. Vấn đề này được gọi là viêm tĩnh mạch. Nén ấm có thể được sử dụng nhiều lần trong ngày để điều trị.

Rủi ra xét nghiệm nước tiểu

Thu thập mẫu nước tiểu 24 giờ không gây ra vấn đề.

Các xét nghiệm thanh thải creatinine và creatinine đo nồng độ creatinine trong máu và nước tiểu. Những xét nghiệm này cung cấp thông tin về việc thận hoạt động như thế nào. Giá trị thanh thải creatinin được tìm thấy từ lượng creatinine trong nước tiểu và máu và từ lượng nước tiểu trong 24 giờ. Giá trị này là lượng creatinine được tạo ra từ máu mỗi phút, dựa trên kích thước cơ thể.

Bình thường

Những con số này chỉ là một hướng dẫn. Phạm vi cho "bình thường" thay đổi từ phòng xét nghiệm này đến phòng xét nghiệm khác. Phòng thí nghiệm có thể có một phạm vi khác nhau. Ngoài ra, bác sĩ sẽ đánh giá kết quả dựa trên sức khỏe và các yếu tố khác. Vì vậy, một số nằm ngoài phạm vi bình thường ở đây vẫn có thể là bình thường.

Giá trị cao

Nồng độ creatinine trong máu cao có thể được gây ra bởi:

Tổn thương thận nghiêm trọng hoặc bệnh thận mãn tính. Tổn thương thận có thể do nhiễm trùng đe dọa tính mạng, sốc, ung thư hoặc lưu lượng máu đến thận thấp.

Mất nước.

Chấn thương cơ và một số vấn đề. Chúng bao gồm chấn thương, bỏng, tiêu cơ vân, loạn dưỡng cơ, viêm đa cơ và các bài tập gắng sức.

Sốc. Đây là huyết áp thấp với nhiều nguyên nhân bao gồm chảy máu nghiêm trọng và nhiễm trùng rất nặng.

Mức độ thanh thải creatinine cao có thể được gây ra bởi ngộ độc carbon monoxide và mang thai.

Tỷ lệ BUN và creatinine cao xảy ra với các vấn đề về thận đột ngột (cấp tính). Điều này có thể được gây ra bởi sốc hoặc mất nước nghiêm trọng. Tỷ lệ BUN và creatinine rất cao có thể do chảy máu trong đường tiêu hóa.

Giá trị thấp

Nồng độ creatinine trong máu thấp có thể có nghĩa là khối lượng cơ thấp hơn gây ra bởi một bệnh, chẳng hạn như loạn dưỡng cơ hoặc do lão hóa. Mức thấp cũng có thể có nghĩa là một số loại bệnh gan nặng hoặc chế độ ăn rất ít protein. Mang thai cũng có thể gây ra mức creatinine trong máu thấp.

Mức thanh thải creatinin thấp có thể có nghĩa là bị bệnh thận mãn tính hoặc tổn thương thận nghiêm trọng. Tổn thương thận có thể từ các tình trạng như nhiễm trùng đe dọa tính mạng, sốc, ung thư, lưu lượng máu đến thận thấp hoặc tắc nghẽn đường tiết niệu. Các vấn đề khác, chẳng hạn như suy tim và mất nước, cũng có thể gây ra mức thanh thải creatinin thấp.

Tỷ lệ BUN và creatinine thấp có thể được liên kết với chế độ ăn ít protein, chấn thương cơ nghiêm trọng, tiêu cơ vân, mang thai, xơ gan hoặc hội chứng tiết hormone chống bài niệu không phù hợp (SIADH). SIADH đôi khi xảy ra với bệnh phổi, ung thư, bệnh của hệ thống thần kinh trung ương hoặc sử dụng một số loại thuốc.

Có thể không thể làm xét nghiệm hoặc kết quả có thể không hữu ích, nếu:

Dùng một số loại thuốc, như:

Thuốc kháng nấm amphotericin B, cimetidine, phenytoin (Dilantin), quinine, quinidine, Procainamide, methyldopa, trimethoprim hoặc vitamin C (axit ascorbic).

Kháng sinh nhóm Cephalosporin, đặc biệt là cefoxitin, kháng sinh tetracycline và một số thuốc lợi tiểu.

Thực hiện một số bài tập vất trong vòng 2 ngày trước khi kiểm tra độ thanh thải creatinin.

Ăn hơn 225 g thịt, đặc biệt là thịt bò, trong 24 giờ trước khi xét nghiệm creatinine máu, thanh thải creatinin hoặc xét nghiệm nước tiểu.

Không thu thập nước tiểu đúng 24 giờ.

Mức độ creatinine máu cao thường được nhìn thấy với mức độ thanh thải creatinine thấp. Điều này là do creatinine trong máu thường được thận loại bỏ. Nếu thận không thể loại bỏ creatinine (độ thanh thải creatinin thấp), nồng độ creatinine trong máu sẽ tăng (mức độ creatinine trong máu cao).

Nếu đang mang thai, bác sĩ có thể kiểm tra lượng creatinine trong nước ối để xem thận của bé phát triển như thế nào. Điều này có thể hữu ích nếu có nguy cơ em bé sẽ được sinh sớm. Một em bé có thận được phát triển đầy đủ sẽ tạo ra nhiều creatinine hơn một em bé mà thận vẫn đang phát triển.

Mức độ creatinine máu bình thường không loại trừ bệnh thận. Để giúp xem có tổn thương thận hay không, độ thanh thải creatinin cũng được đo. Các xét nghiệm khác cũng có thể được thực hiện để kiểm tra bệnh thận.

Nồng độ creatinine tăng chậm hơn so với nồng độ nitơ urê trong máu (BUN). Vì vậy, sự gia tăng creatinine có thể có nghĩa là các vấn đề về thận mãn tính.

Mức lọc cầu thận có thể được thực hiện cho những người bị bệnh thận mãn tính. Xét nghiệm này kiểm tra thận hoạt động như thế nào.

Các chuyên gia về bệnh tiểu đường khuyên rằng nên kiểm tra nồng độ creatinine trong máu hàng năm cho những người mắc bệnh tiểu đường. Mức creatinine được sử dụng để tìm tốc độ lọc cầu thận.

Lượng creatinine trong máu phụ thuộc một phần vào lượng mô cơ. Điều này có nghĩa là mức creatinine thường cao hơn ở nam giới so với phụ nữ. Ngoài ra, những người có cơ bắp lớn, chẳng hạn như vận động viên, thường có nồng độ creatinine trong máu trên trung bình.

Một mẫu nước tiểu một lần để đo creatinine nước tiểu và natri đôi khi được thực hiện cùng với xét nghiệm creatinine và natri máu. Điều này giúp tìm ra sự bài tiết phân đoạn của natri (FENa). Xét nghiệm này có thể giúp bác sĩ xem liệu một vấn đề về lưu lượng máu đến thận là do mất nước hoặc sốc hoặc do chính tổn thương của thận.

Trên đây là một số thông tin liên quan đến Creatinine và thanh thải Creatinine: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm, hy vọng sẽ giúp các bạn có thêm những hiểu biết cần thiết trong quá trình tìm hiểu và điều trị bệnh!