Soạn bài So sánh (tiếp theo) Ngữ văn 6 đầy đủ

1. Các kiểu so sánh

1.1. Soạn câu 1 trang 41 SGK Ngữ văn 6 đầy đủ

Những ngôi sao thức ngoài kia

Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con

Đêm nay con ngủ giấc tròn

Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.

(Trần Quốc Minh)

1.2. Soạn câu 2 trang 42 SGK Ngữ văn 6 đầy đủ

1.3. Soạn câu 3 trang 42 SGK Ngữ văn 6 đầy đủ

2. Tác dụng của so sánh

2.1. Soạn câu 1 trang 42 SGK Ngữ văn 6 đầy đủ

Mỗi chiếc lá rụng có một linh hồn riêng, một tâm tình riêng, một cảm giác riêng. Có chiếc tựa mũi tên nhọn, tự cành cây rơi cắm phập xuống đất như cho xong chuyện, cho xong một đời lạnh lùng, thản nhiên, không thương tiếc, không do dự vẩn vơ. Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo mấy vòng trên không, rồi cố gượng ngoi đầu lên, hay giữ thăng bằng cho chậm tới cái giây nằm phơi trên mặt đất. Có chiếc lá nhẹ nhàng khoan thai đùa bỡn, múa may với làn gió thoảng, như thầm bảo rằng sự đẹp của vạn vật chỉ ở hiện tại: cả một thời quá khứ dài dằng dặc của chiếc lá trên cành cây không bằng một vài giây bay lượn, nếu sự bay lượn ấy có vẻ đẹp nên thơ. Có chiếc lá như sợ hãi, ngần ngại rụt rè, rồi như gần tới mặt đất, còn cất mình muốn bay trở lại cành. Có chiếc lá đầy âu yếm rơi bám vào một bông hoa thơ, hay đến mơn trớn một ngọn cỏ xanh mềm mại.

(Khải Hưng)

2.2. Soạn câu 2 trang 42 SGK Ngữ văn 6 đầy đủ

Tác dụng của phép so sánh:

- Đối với sự vật, sự việc: Tạo ra những hình ảnh cụ thể, sinh động giúp người đọc (người nghe) dễ hình dung về sự vật, sự việc được miêu tả, đó là các cách rụng khác nhau của lá.

- Đối với việc thể hiện tư tưởng tình cảm: tạo ra những lối nói hàm súc, giúp cho người nghe dễ nắm bắt tư tưởng, tình cảm của người viết. Cụ thể trong đoạn văn phép so sánh thể hiện quan niệm cùa tác giả về sự sống và cái chết.

3. Luyện tập

3.1. Soạn câu 1 trang 43 SGK Ngữ văn 6 đầy đủ

a.

Quê hương tôi có con sông xanh biếc

Nước gương trong soi tóc những hàng tre

Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè

Tỏa nắng xuống lòng sông lấp loáng.

(Tế Hanh)

- So sánh: "Tâm hồn tôi như một buổi trưa hè".

- Dùng từ so sánh: "là" -> Đây là so sánh ngang bằng.

- Tác dụng: giúp cái trừu tượng (tâm hồn) hiện hữu có hình dạng, màu sắc.

b.

Con đi trăm núi ngàn khe

Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm

Con đi đánh giặc mười năm

Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi.

(Tố Hữu)

- Các so sánh: "Con đi trăm núi ngàn khe/ Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm/ Con đi đánh giặc mười năm/ Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi".

- Dùng từ so sánh: "chưa bằng" -> Đây là so sánh không ngang bằng.

- Tác dụng: khẳng định công lao, tình yêu thương vô bờ bến của người mẹ cách mạng.

c.

Anh đội viên mơ màng

Như nằm trong giấc mộng

Bóng Bác cao lồng lộng

Ấm hơn ngọn lửa hồng

(Minh Huệ)

3.2. Soạn câu 2 trang 43 SGK Ngữ văn 6 đầy đủ

Những câu văn có sử dụng phép so sánh trong bài Vượt thác là:

- "Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt".

3.3. Soạn câu 3 trang 43 SGK Ngữ văn 6 đầy đủ