Soạn bài Con hổ có nghĩa Ngữ văn 6 đầy đủ

Nhận xét (thể loại, bố cục) về văn bản "Con hổ có nghĩa" như sau:

- Văn bản "Con hổ có nghĩa" thuộc loại truyện trung đại.

- Có thể chia truyện thành hai đoạn:

+ Đoạn 1: Từ đầu đến “thế mới sống qua được” -> truyện con hổ và bà đỡ Trần ở huyện Đông Triều.

+ Đoạn 2: Còn lại -> Truyện con hổ và bác tiều Mỗ ở Lạng Giang.

Phân tích những biện pháp nghệ thuật mà tác giả đã sử dụng trong truyện "Con hổ có nghĩa" như sau:

- Biện pháp bao trùm lên toàn bộ câu chuyện là biện pháp nhân hóa - Con hổ được nhân hóa có suy nghĩ, hành động và tình nghĩa như con người: trả ơn.

- Kể chuyện sinh động, phép nhân hóa, ẩn dụ mượn chuyện loài vật để dạy cách làm người.

- Cốt truyện ngắn gọn, cách kể diễn cảm, ngôi kể thứ ba mang tính khách quan, nghệ thuật nhân hóa, ẩn dụ.

- Xây dựng hình tượng con hổ mang ý nghĩa giáo huấn.

- Kết cấu truyện có sự nâng cấp khi nói về cái nghĩa của hai con hổ nhằm tô đậm tư tưởng chủ đề tác phẩm.

Phân tích hành động của hai con hổ đối với bà đỡ Trần và bác tiều phu trong truyện "Con hổ có nghĩa":

- Con hổ thứ nhất với bà đỡ Trần:

+ Các hành động:

• Gõ cửa cổng bà đỡ.
• Cầm tay bà, nhìn hổ cái nhỏ nước mắt.
• Mừng rỡ, đùa giỡn với con.
• Đào cục bạc tặng bà đỡ.
• Vẫy đuôi, vẻ tiễn biệt, rất chu đáo, có lễ nghi.

+ Cho tiết bà đỡ giúp hổ cái đẻ con đã xây dựng được lòng biết ơn ở hổ đực. Bà đỡ nhìn thấy hổ cái đang lăn lộn cào đất, bà đỡ run sợ không dám nhúc nhích. Bà sợ lắm vì tưởng là hổ định ăn thịt mình. Hổ đực dùng cử chỉ để thay lời nói. Nó nhỏ nước mắt, thương hổ cái lắm. Nó "cầm tay bà nhìn hổ cái" như kêu van, như xin được cứu giúp.

+ Hành động của bà đỡ Trần cao đẹp thể hiện lòng nhân ái, tình cảm yêu thương loài vật. Bà đã được biếu bà cục bạc, thể hiện lòng biết ơn quí trọng người đã giúp đỡ mình của hổ.

=> Con hổ hết lòng yêu thương vợ con, lo lắng đến mạng sống của cô vợ trong cuộc sinh nở đầy bất trắc. Hổ không nói được, nhưng cử chỉ cầm tay và đỡ rồi nhìn hổ cái là cách thể hiện hay nhất. Hổ đền ơn và cư xử thắm tình ân nhân với bà đỡ.

- Con hổ thứ hai với bác tiều phu:

+ Mắc xương, lấy tay móc họng.

+ Nằm ngục xuống, há miệng nhìn bác tiều phu cầu cứu.

+ Tạ ơn một con nai.

+ Hơn mười năm sau, khi bác tiều chết. Hổ đến trước mộ nhảy nhót, đầu dụi vào quan tài, gầm lên ai oán và chạy quanh quan tài.

- Qua truyện "Con hổ có nghĩa" chúng ta có thể rút ra được những bài học như sau:

+ Đề cao cách sống nghĩa tình trong cuộc sống của con người.

+ Biết giúp đỡ người khác khi họ gặp hoạn nạn.

+ Tác giả muốn mượn chuyện loài vật (loài hổ) như muốn nói về đối nhân xử thế giữa con người với nhau. Con hổ có ân tất báo huống chi là con người, từ đó gửi đến con người thông điệp hãy sống có tình, có nghĩa, đừng lấy oán báo ân.

+ Làm người phải biết giúp đỡ nhau khi hoạn nạn, ngược lại, khi được người khác giúp đỡ phải biết ghi nhớ ơn nghĩa, tìm cách báo đáp ơn nghĩa này.

- Đoạn văn tham khảo viết về một con chó có nghĩa với chủ mà em đã được nghe: Gia đình em có nuôi một chú chó rất dễ thương, nó tên là Mi-Lu. Mẹ em kể là bố em nhặt nó về từ ngoài đường, hồi nó con bé xíu. Tính đến giờ nó đã gắn bó với gia đình em được 5 hay 6 năm rồi và nó trở thành một thành viên trong gia đình em. Bộ lông vàng mượt, đôi mắt to tròn đen láy, cái tai tinh nghịch cùng với cái đuôi ngoe nguẩy suốt ngày là những đặc điểm nổi bật ở Mi-Lu. Nó là một con chó thông minh, trung thành và tình nghĩa. Hồi em còn bé, ra ngoài bị các bạn bắt nạt, nó thường sủa ầm lên để các bạn sợ rồi chạy hết. Mẹ kể một lần nọ, bố em say rượu, Mi Lu nằm cạnh trông bố em cả ngày, nhất định không cho ai đến gần. Khi mẹ em đến, nó vẫy đuôi, dụi mõm vào chân mẹ em rồi mới để mọi người đưa bố về. Từ đó về sau, nhờ có nó mà gia đình em an tâm rất nhiều, bởi Mi Lu còn biết giữ và trông nhà nữa. Đó là chú chó mà cả gia đình em yêu quý, riêng với em, MiLu như một người bạn đồng hành.