Soạn bài Các thành phần chính của câu Ngữ văn 6 đầy đủ

Tên các thành phần chính của câu đã học ở Tiểu học:

- Chủ ngữ.

- Vị ngữ.

- Trạng ngữ.

Tìm các thành phần câu nói trên trong câu sau:

"Chẳng bao lâu tôi trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng".

(Tô Hoài)

- Trạng ngữ: "chẳng bao lâu".

- Chủ ngữ: "tôi".

- Vị ngữ: "đã trở thành một tràng dế thanh niên cường tráng".

- Qua những câu văn trên chúng ta có thể rút ra kết luận rằng hai thành phần của câu là chủ ngữ và vị ngữ thì bắt buộc phải có trong câu để câu hoàn chỉnh về ý nghĩa.

- Trạng ngữ là thành phần có thể có hoặc không.

Đặc điểm của vị ngữ như đã liệt kê là:

- Vị ngữ có thể kết hợp với các phó từ: đã, sẽ, đang, sắp, từng, vừa, mới...

- Vị ngữ có thể trả lời các câu hỏi: Làm sao? Như thế nào? Làm gì?...

Chỉ ra vị ngữ trong những ngữ liệu đã cho như sau:

a. "Một buổi chiều, tôi ra đứng cửa hang như mọi khi, xem hoàng hôn xuống".

(Tô Hoài)

-> Vị ngữ trong câu trên là: "ra đứng cửa hàng, xem hoàng hôn xuống".

b. "Chợ Năm Căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp nập".

(Đoàn Giỏi)

-> Vị ngữ trong câu trên là: "nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp nập".

c. Cây tre là người bạn thân của nông dân Việt Nam […]. Tre, nứa, mai, vầu giúp người trăm nghìn công việc khác nhau.

(Thép Mới)

-> Vị ngữ trong câu trên là: "là người bạn thân của nông dân Việt Nam; giúp con người trăm nghìn công việc khác nhau".

a. "Một buổi chiều, tôi ra đứng cửa hang như mọi khi, xem hoàng hôn xuống".

(Tô Hoài)

b. "Chợ Năm Căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp nập".

(Đoàn Giỏi)

c. Cây tre là người bạn thân của nông dân Việt Nam […]. Tre, nứa, mai, vầu giúp người trăm nghìn công việc khác nhau.

(Thép Mới)

-> Chủ ngữ trong các câu đã cho là "tôi; chợ Năm Căn; cây tre; tre; nứa mai, vầu".

- Chủ ngữ trong các câu đã cho (tôi; chợ Năm Căn; cây tre; tre; nứa mai, vầu) biểu thị những sự vật có hành động trạng thái, đặc điểm nêu ở vị ngữ.

- Chủ ngữ thường trả lời các câu hỏi: Ai?, Cái gì?, Con gì?,...

Phân tích cấu tạo của chủ ngữ trong các câu đã cho ở bài tập trên:

- Chủ ngữ "Tôi" là đại từ

- Chủ ngữ "Chợ Năm Căn" là cụm danh từ.

- Chủ ngữ "Cây tre" là cụm danh từ.

- Chủ ngữ "Tre, nứa, mai, vầu" là danh từ.

- Câu 2: Đôi càng tôi (chủ ngữ, cụm danh từ)/ mẫm bóng (vị ngữ, tính từ).

- Câu 3: Những cái vuốt ở khoeo, ở chân (chủ ngữ, cụm danh từ)/ cứ cứng dần và nhọn hoắt (vị ngữ, hai cụm tính từ).

- Câu 4: Tôi (chủ ngữ, đại từ)/ co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ (vị ngữ, hai cụm động từ).

- Câu 5: Những ngọn cỏ (chủ ngữ, cụm danh từ)/ gẫy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua (vị ngữ, cụm động từ).

Đặt 3 câu như sau:

(1) Hôm qua em đã tặng mẹ một chiếc váy rất đẹp.

(2) Cô giáo em rất tận tình với học sinh.

(3) Thạch Sanh là một chàng trai dũng cảm.

Chỉ ra chủ ngữ trong mỗi câu văn em vừa đặt được:

(1) Chủ ngữ là "em".

(2) Chủ ngữ là "Cô giáo".

(3) Chủ ngữ là "Thạch Sanh".