Phương pháp tả cảnh Ngữ văn 6

Muốn tả cảnh cần:

- Xác định được đối tượng miêu tả.

- Quan sát, lựa chọn được những hình ảnh tiêu biểu.

- Trình bày những điều quan sát được theo một thứ tự.

Bố cục của bài văn tả cảnh cũng như những bài văn khác thường có bố cục ba phần như sau:

- Mở bài: giới thiệu bao quát về đối tượng.

- Thân bài: Miêu tả những đặc điểm đặc săc, nổi bật của đối tượng theo trình tự: thời gian, không gian,..

- Kết bài: Nêu nhận xét, suy nghĩ của người viết.

Câu 1: Em hãy lập dàn ý bài văn tả cảnh cho đề bài sau: Tả cơn mưa rào mùa hạ.

Gợi ý trả lời:

 a. Mở bài:

- Giới thiệu cơn mưa.

- Cơn mưa diễn ra ở đâu? (Ở xóm em; ở trường em; ở ngoại ô thành phố; ở quê nội; ở quê ngoại…).

- Diễn ra vào thời gian nào? (Sáng sớm; xế trưa; xế chiều...).

- Cơn mưa đến như thế nào? (Rất nhanh; bất chợt....).

b. Thân bài:

- Tả cảnh trước khi mưa:

+ Bầu trời thế nào?

+ Mây (Từ đâu kéo về ùn ùn, xám xịt đen kín cả bầu trời; từng đám nhỏ kết thành mảng lớn che kín cả bầu trời …).

+ Gió (Thổi ào ào, mỗi lúc một mạnh, bụi tung mù mịt cả con đường, trên cao cành cây nghiêng ngả, lá bay rơi rụng lả tả khắp mặt đường).

+ Cảnh đường phố.

+ Nhộn nhịp hẳn lên, không khí khẩn trương, vội vã. Mọi người và xe cộ vội vàng, chen lấn để tránh cơn mưa sắp đến. Tiếng còi xe “pin, pin”, tiếng gọi nhau í ới…

- Tả cảnh trời mưa:

+ Cuối cùng mưa cũng đã bắt đầu rơi lộp bộp trên mái nhà, những giọt mưa nghe lắc rắc, lắc rắc và rồi mưa trở nên nặng hạt dần, rơi lộp bộp trên mái nhà. Giọt ngả, giọt xiên, lao xuống, xiên xuống, tạo thành một làn sương dày đặc, trắng xóa Mưa càng ngày càng lớn dần, xối xả như trời có bao nhiêu nước trút hết xuống. Không khí mát lạnh…

+ Mọi người và xe cộ dừng hẳn lại, núp vào hai bên đường dưới mái hiên nhà. Đường phố vắng tanh, lâu lâu có vài chiếc ô tô hoặc xe máy chạy vụt qua thật nhanh làm nước văng tung toé…

- Tả cảnh mưa tạnh:

+ Sau khoảng một giờ, mưa tạnh dần. Vòm trời xanh biếc, những tia nắng vàng hắt xuống.

+ Cây cối hai bên đường ướt đẫm, bừng tỉnh sau trận mưa dài. Cây cối xanh tươi như vừa được tắm gội xong.

+ Ở chân trời cầu vồng đủ màu sắc rất đẹp.

+ Mọi người túa ra đường hòa vào dòng xe cộ đông đúc. Đường phố trở lại tấp nập.

c. Kết bài: Cảm nghĩ của em về cơn mưa.

Câu 2: Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi bên dưới:

Vào những ngày nắng nóng nếu như có một cơn mưa ngang qua thì thật tốt biết bao. Cơn mưa vào mùa hạ dường như luôn là niềm mong ước của trẻ nhỏ. Bởi chúng khao khát được tắm mưa. Khi trời chuyển mưa thì thấy mây đen ùn ùn kéo từ đâu tới, bầu trời trong xanh phút chốc đã khoác lên mình chiếc áo đen. Sau đó, những giọt mưa bắt đầu rơi tí tách. Chị gió nhón nhẹ chân qua làm cây cối đung đưa. Làn nước chảy đi mang theo những chiếc lá vàng khô trông như những con thuyền đang đi vào dòng nước xoáy. Trên bầu trời, chớp loé sáng rạch ngang chân trời. Một lúc sau, mưa bắt đầu ngớt dần. Chiếc cầu bảy sắc hiện ra cuối trời tăng thêm vẻ đẹp cho thiên nhiên kiến ai ngắm nhìn cũng phải trầm trồ khen ngợi. Sau cơn mưa, vạn vật như được tắm gội thay bộ quần áo mới. Em rất thích cơn mưa, nhờ cơn mưa mưa mà cây cối tươi tốt.

a. Đoạn văn trên đối tượng miêu tả là gì?

b. Tác giả đã miêu tả cảnh ấy theo thứ tự như thế nào?

Gợi ý trả lời:

a. Đoạn văn trên đối tượng miêu tả là: cơn mưa.

b. Tác giả đã miêu tả cảnh ấy theo thứ tự thời gian: Cái gì diễn ra trước tả trước, diễn ra sau tả sau.

Sau khi học xong bài này, các em cần nắm một số nội dung chính như sau:

- Nắm được cách miêu tả và bố cục hình thức của một bài văn, đoạn văn tả cảnh.

- Hiểu được các phương pháp tả cảnh.