Các thành phần chính của câu Ngữ văn 6

- Thành phần chính của câu là những thành phần bắt buộc phải có mặt để câu có cấu tạo hoàn chỉnh và diễn đạt được một ý trọn vẹn. Thành phần không bắt buộc có mặt được gọi là thành phần phụ.

- Một câu có hai thành phần chính: chủ ngữ và vị ngữ.

- Là thành phần chính của câu có khả năng kết hợp với các phó từ chỉ quan hệ thời gian và trả lời cho các câu hỏi Làm gì? Làm sao? Như thế nào? Là gì?

- Vị ngữ thường là động từ hoặc cụm động từ, tính từ hoặc cụm tính từ, danh từ hoặc cụm danh từ.

- Câu có thể có một hoặc nhiều vị ngữ.

- Là thành phần chính của câu nêu tên sự vật, hiện tượng có hoạt động, đặc điểm, trạng thái... được miêu tả ở vị ngữ. Chủ ngữ thường trả lời cho các câu hỏi: Ai? Con gì? Cái gì?

- Chủ ngữ thường là danh từ, đại từ hoặc cụm danh từ. Trong những trường hợp nhất định, động từ, tính từ hoặc cụm động từ, cụm tính từ cũng có thể làm chủ ngữ.

- Câu có thể có một hoặc nhiều chủ ngữ.

Câu 1: Em hãy tiến hành xác định chủ ngữ và vị ngữ trong ngữ liệu dưới đây và cho biết cấu tạo của chúng:

“Khi mặt trời đã lên một vài con sào thì tức là nó đã trở về với sự bình dị vốn có thường ngày,... Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa. Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô mang lấy giấu hiệu của sự sống con người thì, sau mỗi lần dông bão, bao giờ bầu trời Cô Tô cũng trong sáng như vậy”.

(Nguyễn Tuân, Cô Tô)

Gợi ý trả lời:

- Chủ ngữ:

+ "Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô" -> cụm danh từ.

+ "Bầu trời Cô Tô" -> cụm danh từ.

- Vị ngữ:

+ "Là một ngày trong trẻo, sáng sủa" -> từ "là" kết hợp với cụm danh từ.

+ "Cũng trong sáng như vậy" -> cụm tính từ.

Câu 2: Em hãy lựa chon từ ngữ thích hợp (làm chủ ngữ) để điền vào chỗ trống trong những câu sau:

a. Vào chiều tối hôm qua,... đi công viên chơi trò cảm giác mạnh.

b. ...là học sinh giỏi của lớp tôi.

c. ... trong xanh, không một gợn mây.

d. Sáng sớm,... hót líu lo trên cành cây.

e. ...rất đẹp.

Gợi ý trả lời:

a. Tôi

b. Lan

c. Bầu trời

d. Chim

e. Chiếc xe đạp

Sau khi học xong bài này, các em cần nắm một số nội dung chính như sau:

- Củng cố các kiến thức đã học ở bậc tiểu học về hai thành phần chính của câu.

- Nắm vững khái niệm, đặc điểm và vai trò của vị ngữ, chủ ngữ - hai thành phần chính của câu.

- Nhận diện chính xác và phân tích được hai thành phần chủ ngữ và vị ngữ trong câu trần thuật đơn.