Chữa lỗi về chủ ngữ và vị ngữ (tiếp theo) Ngữ văn 6

- Câu thiếu cả chủ ngữ lẫn vị ngữ là câu chỉ có thành phần phụ trạng ngữ.

- Ví dụ: Mỗi khi tan trường -> Câu thiếu cả chủ ngữ và vị ngữ.

- Câu sai về quan hệ ngữ nghĩa giữa các thành phần câu là câu mà giữa các thành phần câu không có sự tương hợp nhau về mặt ý nghĩa.

- Ví dụ: Lan chờ tôi trước cổng trường và có chuyện cần nói với tôi -> Câu sai quan hệ ngữ nghĩa vì sử dụng sai quan hệ từ "và", nên thay bằng từ "vì".

Câu 1: Theo em, những câu dưới đây có phải là câu sai ngữ pháp không?

a. Cảm nhận mùa thu bằng những giác quan một cách đầy tinh tế và đặc sắc.

(Báo)

b. Núi cao như đột ngột hiện ra chắn ngang trước mặt. Đã đến Phường Rạch. Thuyền chuẩn bị vượt nhiều thác nước.

            (Võ Quảng)

c. Tôi dậy từ canh tư. Còn tối đất, cố đi mãi trên đá đầu sư, ra thấu đầu mũi đảo. Và ngồi đó rình mặt trời lên.

            (Nguyễn Tuân)

d. Cây tre Việt Nam!Cây tre xanh, nhũn nhặn, ngay thẳng, thủy chung, can đảm.

            (Thép Mới)

Gợi ý trả lời:

- Nhìn chung, những câu in đậm đã cho không sai về mặt ngữ pháp bởi vì thực chất những câu văn đó thuộc câu rút gon:

a. Câu rút gọn chủ ngữ.

b. Câu rút gọn chủ ngữ.

c. Câu rút gọn chủ ngữ.

d. Câu đặc biệt, bộc lộ cảm xúc của tác giả.

Câu 2: Theo em, những ngữ liệu đã cho dưới đây mắc lỗi gì? Chữa lại cho đúng:

a. Lòng nôn nao đến lạ vì những kỉ niệm.

b. Bằng khối óc sáng tạo và bàn tay lao động của mình, chỉ trong vòng sáu tháng.

Gợi ý trả lời:

a. Thiếu cả chủ ngữ và vị ngữ. Sửa: Thêm chủ ngữ và vị ngữ: Mỗi khi đi ngang công viên, lòng tôi nôn nao đến lạ vì những kỉ niệm cũ ùa về.

b. Thiếu chủ ngữ và vị ngữ. Sửa: Thêm chủ ngữ và vị ngữ: Bằng khối óc sáng tạo và bàn tay lao động của mình, chỉ trong vòng sáu tháng, Lam đã thiết kế xong mô hình máy bay.

Câu 3: Em hãy thêm những chủ ngữ hoặc vị ngữ cho các câu sau được mạch lạc hơn:

(1) Quyển sách "Trăm năm cô đơn"

(2) Mỗi khi tan trường

(3) Ngoài cánh đồng

Gợi ý trả lời:

(1) Tôi đã đọc xong quyển sách "Trăm năm cô đơn" vào đầu tháng trước.

(2) Mỗi khi tan trường, chúng em đều cùng nhau về nhà.

(3) Ngoài cánh đồng, lúa đang trổ bông.

(4) Giữa cánh đồng lúa chín, những chú bò đang gặm cỏ.

(5) Khi chiếc ô tô vẻ đến đầu làng, chúng em ùa ra chào đón.

(6) Tôi mới mua được một chiếc váy xinh đẹp lắm!

(7) Tôi đã được xem mặt trời trên biển Vũng Tàu.

Sau khi học xong bài này, các em cần nắm một số nội dung chính như sau:

- Nắm được loại lỗi viết câu thiếu cả hai thành phần chính.

- Nắm được lỗi sai về quan hệ ngữ nghĩa về các thành phần trong câu.

- Tự phát hiện và tự sửa được hai loại lỗi đã nêu.