Khởi ngữ Ngữ văn 9

- Khởi ngữ là thành phần câu đứng trước chủ ngữ để nêu lên đề tài được nói đến trong câu.

- Trước khởi ngữ thường có thêm các quan hệ từ: về, đối với…

- Ví dụ:

+ Nghĩ lại, cảm thấy đứa bé thật đáng thương.

-> "Nghĩ lại" là khởi ngữ.

+ Về vấn đề này, tôi cần phải suy nghĩ lại.

-> "Về vấn đề này" là khởi ngữ.

Câu 1: Em hãy chỉ ra khởi ngữ trong những câu sau:

a. Về sự việc đó, ai cũng đau lòng mà! Anh cần gì phải tỏ vẻ lắm thế!

b. Đối với nó, vượt qua kì thi là niềm vui vô hạn.

c. Thời tiết, những ngày này mưa nắng thay đổi thất thường.

d. Về khoản tìm đường, chẳng ai bằng nó.

e. Nghĩ lại, người ta sợ cái uy của đồng tiền.

g. Đi, con cũng chả được mấy, mà ở nhà thì thầy cũng đem về cho con.

Gợi ý trả lời:

a. Về sự việc đó.

b. Đối với nó.

c. Thời tiết.

d. Về khoản tìm đường.

e. Nghĩ lại.

g. Đi.

Câu 2: Em hãy viết một đoạn văn ngắn có sử dụng khởi ngữ.

Gợi ý trả lời:

Sách chính là nơi chứa những tri thức vô cùng khổng lồ, tuy nhiên cần phải biết cách lựa chọn sách khi đọc để đạt được hiệu quả tối ưu. Đối với mỗi người, việc đọc sách là vô cùng quan trọng và cần thiết. Bởi sách là tài sản tinh thần, vô giá của nhân loại, muốn có học vấn thì phải thường xuyên đọc sách nhưng đọc sách cũng cần có cách đọc đúng. Khi đọc xong văn bản này chúng ta cần phải biết chọn sách để đọc, quan trọng nhất là đọc cho kĩ, đồng thời cũng chú trọng đọc rộng thích đáng, để hỗ trợ cho việc nghiên cứu chuyên sâu. Khi đọc sách thì "Miệng đọc tâm ghi từ đó tưởng tượng".

Câu 3: Em hãy đọc bài văn dưới đây và liệt kê những câu có sử dụng khởi ngữ:

Người ta vẫn thường nói rằng “Thời gian là vàng”. Quả thực đúng như vậy, thời gian với vũ trụ tuần hoàn, còn đối với con người lại một đi không trở lại. Bởi vậy, nó vô cùng quý giá đối với cuộc sống của mỗi chúng ta. Mỗi người chỉ có một quỹ thời gian giống nhau, vậy làm sao để sống một cuộc đời thật ý nghĩa.

Theo như định nghĩa của Wikipedia, thời gian có nghĩa là: “một khái niệm để diễn tả trình tự xảy ra của các sự kiện, biến cố và khoảng kéo dài của chúng. Thời gian được xác định bằng số lượng các chuyển động của các đối tượng có tính lặp lại và thường có một thời điểm mốc gắn với một sự kiện nào đó”.

Có rất nhiều người như đã phân vân được rằng giá trị và ý nghĩa của thời gian to lớn thế nhưng quả thật chính nhận thức của mỗi con người về vấn đề này lại rất khác nhau. Trong cuộc sống thì ta như thấy được có những người hằng ngày luôn tự nhủ phải sống như chưa từng được sống, họ dường như cũng đã tận dụng từng phút giây học tập, lao động cũng như là để cống hiến để rồi tạo nên nhiều thành quả tốt đẹp. Và ta như thấy được quan trọng hơn cả là cảm giác hài lòng, cảm giác như thật sự vui sướng khi chạy đua cùng thời gian. Thế nhưng, ta cũng cần phải biết được bên cạnh đó những con người không biết trân trọng, họ cũng như đã thật làm lãng phí thời gian. Những người lãng phí thời gian hiện nay không hề giảm bớt đi mà nó lại có chiều hướng gia tăng. Đây cũng được đánh giá là một trong những thực trạng đáng lo ngại. Khi thời gian đã qua đi con người như không chủ động được và đã để nó trôi đi một cách thật vô vị, cho đến khi phải hối hận thì lại không kịp nữa rồi. Còn trẻ nhưng lại không hề ý thức được việc mình cần làm, họ cứ như thật lạc lõng và bơ vơ trong cuộc sống. Họ không có cho mình những hành trang riêng của chính mình, không học hành, không lao động mà cứ đòi hưởng thụ ngay thì thật là những điều vô lý trong cuộc sống.

Song, thực tế đáng buồn đó chính là người ta vẫn cứ làm như vậy. Bởi họ không ý thức được những việc mình làm có tầm quan trọng như thế nào, chỉ khi nào không thể có được, không làm được nữa thì họ mới tiếc nuối cho khoảng thời gian đã qua. Mỗi chúng ta cũng phải biết thật trân trọng thời gian, hãy làm “ngay bây giờ hoặc không bao giờ”. Hãy cố gắng làm việc hết mình để một ngày nào đó thành công sẽ đến bên bạn. Đặc biệt khi đó ta đã làm chủ được thời gian nên sẽ không còn những câu “giá như” nữa.

Câu tục ngữ trên muốn nói thì giờ được so sánh như vàng bạc. Việc so sánh như vậy cho thấy thì giờ nó vô cùng đáng quý. Đây là những khoảng thời gian do tạo hóa làm nên, nó cứ xoay vòng chuyển động mỗi ngày, nó làm nên được những giá trị quý báu và vô cùng có giá trị cho mỗi con người, những điều đó để lại cho chúng ta những điều có giá trị và tuyệt vời nhất. Từ xưa đến nay, dân tộc ta đã đúc kết được những kinh nghiệm sống vô cùng quý giá và nó quan trọng đến vô ngần, khi mỗi chúng ta hiểu được tầm quan trọng và ý nghĩa to lớn của nó, vai trò của nó đem lại cho chúng ta là vô hạn, nó nhắc nhở con người cần phải biết coi trọng thì giờ bởi đây là thứ khi mất đi sẽ không bao giờ có thể lấy lại được, những điều rất cần thiết và nó có ý nghĩa nhắc nhở cuộc sống và trong mỗi người chúng ta, giá trị của nó không chỉ dừng lại ở đó mà nó còn để lại những ý nghĩa sâu sắc nhất dành cho con người.

Biết trân trọng từng giây từng phút chúng ta sẽ làm được những điều có ý nghĩa và nó quan trọng vô ngần khi chúng ta làm nên những điều có giá trị và ý nghĩa nhất. Mỗi chúng ta đều thấy được điều đó, đã có rất nhiều người đã vận dụng tốt khoảng thời gian của mình để làm nên những điều có giá trị. Chúng ta đều thấy được rằng chủ tịch Hồ Chí Minh người đã vận dụng quãng thời gian mình sống bên nước ngoài để trải nghiệm và học hỏi những tinh hoa của các nước phương Tây về phục vụ cho nước nhà, Bác là một tấm gương sáng cho nhân loại học tập và noi theo. Chúng ta không nên lãng phí thời gian vào những việc vô bổ không đem lại giá trị cho cuộc sống.

Chúng ta cần phải tạo nên cho mình những khoảng thời gian có giá trị cần thiết và ý nghĩa nhất, những điều đó không chỉ để lại cho chúng ta những kinh nghiệm sống có giá trị, làm nên những điều mang lại nhiều ý nghĩa cho chính cuộc sống của mình và trở thành con người có ích cho xã hội.

(Sưu tầm)

Gợi ý trả lời:

Những câu có sử dụng khởi ngữ là:

- "Bởi họ không ý thức được những việc mình làm có tầm quan trọng như thế nào".

- "Biết trân trọng từng giây từng phút chúng ta sẽ làm được những điều có ý nghĩa và nó quan trọng vô ngần khi chúng ta làm nên những điều có giá trị và ý nghĩa nhất".

- "Đây là những khoảng thời gian do tạo hóa làm nên, nó cứ xoay vòng chuyển động mỗi ngày".

Sau khi học xong bài này, các em cần nắm một số nội dung chính như sau:

- Nắm được khái niệm, đặc điểm, công dụng của khởi ngữ trong câu.

- Rèn luyện kĩ năng nhận diện khởi ngữ và vận dụng đặt câu có khởi ngữ.