Đấu tranh cho một thế giới hòa bình Ngữ Văn 9

- Nhà văn G.G Mác - két (Gabriel Garcia Marquez) sinh năm 1928

- Quê quán : Nhà văn người Cô - lôm - bi - a

- Sự nghiệp sáng tác:

• Năm 1936, tốt nghiệp tú tài, ông học ngành Luật tại trường đại học Tổng hợp Bô-gô - ta và viết những truyện ngắn đầu tay.
• Các tác phẩm nổi tiếng : Trăm năm cô đơn (1976).
• Ông được nhận giải thưởng Nô-ben cao quý về văn học năm 1982, đây là giải thưởng xứng đáng cho những cống hiến của ông cho nèn văn học Cô - lôm - bi - a nói riêng và nền văn học thế giới nói chung.

- Phong cách sáng tác :

• Năm 1936, tốt nghiệp tú tài, ông học ngành Luật tại trường đại học Tổng hợp Bô-gô - ta và viết những truyện ngắn đầu tay.
• Các tác phẩm nổi tiếng : Trăm năm cô đơn (1976).
• Ông được nhận giải thưởng Nô-ben cao quý về văn học năm 1982, đây là giải thưởng xứng đáng cho những cống hiến của ông cho nèn văn học Cô - lôm - bi - a nói riêng và nền văn học thế giới nói chung.

- Phong cách sáng tác :

• Ông thương viết nhiều tiểu thuyết theo khuynh hướng hiện thực huyền ảo nổi tiếng.
• Toàn bộ những sáng tác của G.G Mác - két xoay quanh các chủ đề chính như: sự cô đơn - mặt trái của tình đoàn kết, lòng yêu thương giữa con người…Tất cả đều mang đậm giá trị hiện thực nhưng giàu tính nhân văn sâu sắc.

Tác phẩm được trích từ bài tham luận của G.G Mác - két trong buổi gặp gỡ lần thứ hai vào tháng 8 năm 1986 giữa nguyên thủ 6 nước Ấn Độ, Mê-hi-cô, Thụy Điển, Ác-hen-ti-na, Hi Lạp, Tan-da-ni-a tại Mê-hi-cô để cùng đưa ra một bản tuyên bố kêu gọi chấm dứt chạy đua vũ trang, thủ tiêu vũ khí hạt nhân để bảo vệ an ninh và hòa bình thế giới

• Đoạn 1 (Từ đầu đến “mất đi khả năng sống tốt đẹp hơn”) : Chiến tranh hạt nhân là mối nguy hại khủng khiếp đe dọa đến loài người và mọi sinh vật sinh sống trên Trái đất
• Đoạn 2 (Từ tiếp đến “trở lại điểm xuất phát của nó”: Chạy đua vũ trang giữa các nước làm mất khả năng để con người được sống tốt đẹp hơn, chiến tranh hạt nhân đi ngược lại lí trí của loài người và quy luật tự nhiên
• Đoạn 3 (Từ tiếp đến hết): Nhiệm vụ đấu tranh ngăn chặn chiến tranh hạt nhân, hướng đến một thế giới hòa bình, văn minh.

• Văn bản nhật dụng: Nghị luận chính trị, xã hội.

Tác phẩm đề cập đến nguy cơ chiến tranh hạt nhân đang đe dọa toàn bộ sự sống trên Trái đất và nhiệm vụ của con người đó chính là phải ngăn chặn nguy cơ đó, là đáu tranh cho một thế giới hòa bình.

Đây là một văn bản nghị luận rất giàu tính thuyết phục; tất cả các luận điểm và hệ thông luận cứ vô cùng rõ ràng, các chứng cứ đưa ra rất xác đáng, cụ thể; lập luận chặt chẽ giàu thuyết phục.

Câu 1: Phân tích văn bản Đấu tranh cho một thế giới hoà bình.

Gợi ý làm bài

Mở Bài

• Sơ lược về tác giả Mác-két
• Bản tham luận Đấu tranh cho một thế giới hòa bình (tên do người dịch đặt), vạch ra những tác hại vô cùng to lớn của các cuộc chạy đua vũ trang và vũ khí hạt nhân. Chỉ rõ đấu tranh cho hòa bình, chống chiến tranh và vũ khí hạt nhân là nhiệm vụ cấp bách và cần thiết trong điều kiện thế giới lúc bấy giờ.

Thân Bài
- Nguy cơ chiến tranh hạt nhân hủy diệt toàn bộ sự sống trên Trái đất.

• Đặt câu hỏi "Chúng ta đang ở đâu?" để khơi gợi sự tò mò, chú ý của độc giả.
• Đưa ra lý lẽ chiến tranh hạt nhân có sức tàn phá khủng khiếp, tiêu diệt tất cả các hành tinh và phá hủy thế thăng bằng của mặt trời.
• Dẫn chứng: Hơn 50000 ngàn đầu đạn hạt nhân trên toàn cầu, tương đương với việc mỗi người đang ngồi trên 4 tấn thuốc nổ.
• Tất cả sẽ nổ tung không chỉ 1 lần mà lên tới 12 lần tất thảy.

- Chạy đua vũ trang là công việc tốn kém và phi lý.
+ Tốn kém:

• Lý lẽ: Bảo tồn sự sống trên trái đất ít tốn kém hơn so với "dịch hạch" hạt nhân.
• Dẫn chứng bằng cách so sánh nguồn kinh phí các hoạt động trong lĩnh vực cứu trợ trẻ em, y tế, tiếp tế thực phẩm, giáo dục, ... với kinh phí của việc chạy đua vũ trang, nhìn nhận thấy sự tương phản rõ ràng rằng chiến tranh tốn kém gấp nhiều lần các hoạt động khác.

+ Phi lý: Đi ngược lại lý trí con người và tự nhiên.

• Lý lẽ: So sánh trái đất đã có quá trình tiến hóa vô cùng dài và chiến tranh sẽ đưa tất cả những thành quả ấy về vạch xuất phát.
• Dẫn chứng "Từ khi mới nhen nhúm...mới chết vì yêu".

- Nhiệm vụ của chúng ta và lời đề nghị của tác giả:
+ Nhiệm vụ của chúng ta: Chống lại vũ khí hạt nhân, đòi hỏi thế giới không có vũ khí, có một cuộc sống hòa bình, công bằng.
+ Lời đề nghị của tác giả:

• Mở ra một nhà băng lưu giữ trí nhớ, có thể tồn tại sau thảm họa hạt nhân.
• Mục đích: Nhân loại biết rằng có sự sống tồn tại, tội ác của chiến tranh đã gây ra, lên án tố cáo những kẻ gây ra chiến tranh.

Kết Bài

• Đấu tranh cho thế giới hòa bình là một văn bản chính luận xuất sắc, đã nêu ra được những vấn đề cấp bách mà các cuộc chạy đua vũ trang cùng với nền khoa học hạt nhân đang mang lại.
• Nêu ra được những nhiệm vụ chính mà cả thế giới cần chung tay góp sức để chống lại chiến tranh hủy diệt, đồng thời đưa ra một đề nghị rất hay, là lời cảnh tỉnh cho thế hệ tương lai và cũng chính là lời tố cáo cho những kẻ gây ra các cuộc chiến phi nghĩa, vô nhân đạo.

Câu 2:  Bằng lí lẽ. dẫn chứng em hãy chứng minh phân tích và đánh giá làm sáng tỏ vấn đề Đấu tranh cho một thế giơi hòa bình có phải là một bài văn nghị luận sống động không?

Gợi ý làm bài

Mở bài 

• Giới thiệu tác giả, tác phẩm “Đấu tranh cho một thế giới hoà bình”.
• Tóm lược nội dung chính và bài học cho mỗi chúng ta.

Thân bài

- Đấu tranh cho một thế giới hoà bình là một văn bản nghị lụận.

- Luận điểm chính mà tác giả nêu ra trong bài viết này là: "Chiến tranh hạt nhân là một hiểm hoạ khủng khiếp đang đe doạ loài người và sự sông trên Trái Đất, vì vậy nhiệm vụ cấp bách của toàn thể nhân loại là đoàn kết đấu tranh để loại bỏ nguy cơ ấy".

• Kho vũ khí hạt nhân đang tàng trữ có khả năng huỷ diệt sự sống trên Trái Đất và các hành tinh khác trong hệ Mặt Trời.
• Cuộc chạy đua vũ trang vô cùng tốn kém đã làm mất đi cơ hội cải thiện đời sống cho hàng tỉ người nghèo khổ nhất trên thế giới.
• Chiến tranh hạt nhân không chỉ đi ngược lại lí trí của loài người mà còn trái với quy luật tự nhiên, phản lại sự tiến hoá.
• Vì vậy, tất cả chúng ta phải có nhiệm vụ ngăn chặn cuộc chiến tranh hạt nhân, đấu tranh cho một thế giới hoà bình, vì một cuộc sống tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người.

- Mác-két đã sử dụng nghệ thuật lập luận chặt chẽ, sắc bén kết hợp với chứng cứ phong phú, xác thực, cụ thể.

- Sự khủng khiếp của nguy cơ chiến tranh hạt nhân, tác giả đã nêu cụ thể thời gian và đưa ra số liệu cụ thể đầu đạn hạt nhân với một phép tính rất đơn giản, rất dễ hiểu: 50.000 đầu đạn hạt nhân chia bình quân cho đầu người trên thế giới, mỗi người phải hứng chịu trung bình 4 tấn thuốc nổ.
Tính chất phi lí của cuộc chạy đua vũ trang, tác giả đã đưa ra hàng loạt so sánh giữa chi phí cho vũ khí hạt nhân với chi phí cho các hoạt động cứu trợ, phát triển xã hội, y tế, tiếp tế thực phẩm, giáo dục, đặc biệt ở các nước nghèo:

• Chạy đua vũ trang là đi ngựợc lại lí trí của tự nhiên.
• Thông điệp mà tác giả muốn gửi tới loài người: Một thế giới không có vũ khí và một cuộc sống hoà bình, công bằng.
• Đấu tranh cho một thế giới hoà bình giàu sức thuyết phục còn bởi cảm xúc mãnh liệt và nhiệt huyết chứa chan của tác giả.

Kết bài

• Bằng lập luận sắc bén, chứng cứ phong phú, xác thực và nhiệt huyết Mác-két đã nêu rõ mối hiểm hoạ hạt nhân đối với nhân loại.
• Sự tốn kém vô cùng phi lí của cuộc chạy đua vũ trang.
• Kêu gọi mọi người phải hành động để ngăn chặn nguy cơ chiến tranh hạt nhân, đấu tranh vì một thế giới hoà bình.
• Đấu tranh cho một thế giới hòa bình là bài văn nghị luận xuất sắc.

Câu 3: Cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân đã cướp đi của loài người những khả năng sống tốt đẹp hơn như thế nào?

Gợi ý làm bài

• Về chương trình cứu trợ 500 triệu trẻ em của UNICEF: cần 100 tỉ đô la con số này chỉ gần bằng chi phí bỏ ra cho 100 máy bay ném bom chiến lược B.1B của Mỹ và cho dưới 7000 tên lửa vượt đại châu.
• So với lĩnh vực y tế: giá của 10 chiếc tàu sân bay mang vũ khí hạt nhân kiểu tàu Ni-mít đủ đề thực hiện một chương trình phòng bệnh trong 14 năm+ bảo vệ cho hơn 1 tỉ người khỏi bệnh sốt rét+ cứu hơn 14 triệu trẻ em ở châu Phi.
• So với lĩnh vực tiếp tế thực phẩm: giá của 149 tên lửa MX sẽ cứu được 575 triệu người thiếu dinh dưỡng, 27 tên lửa MX sẽ trả được tiền nông cụ cho các nước nghèo để họ có thực phẩm trong vòng 4 năm liên tiếp.
• So với lĩnh vực giáo dục: hai chiếc tàu ngầm mang vũ khí hạt nhân đủ tiền xóa nạn mù chữ cho cả thế giới.

Kết thúc bài học,các em cần:

• Hiểu được những nguy hại mà chiến tranh hạt nhân đe dọa đến sự sóng con người.
• Thấy được nhiệm vụ cấp bách của toàn nhân loại là ngăn chặn nguy cơ của chiến tranh hạt nhân.
• Nắm được nghệ thuật nghị luận của tác giả.