Soạn bài Ôn tập phần Tập làm văn (tiếp theo) Ngữ văn 9 đầy đủ

- Giống nhau: Có nhân vật chính, nhân vật phụ, cốt truyện, sự vật chính phụ.

- Khác nhau: Lớp 9 có thêm

+ Kết hợp tự sự + biểu cảm + miêu tả nội tâm.

+ Kết hợp tự sự + nghị luận.

- Đối thoại, độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự.

- Người kể chuyện vai trò người kể chuyện trong văn bản tự sự

a) Gọi tên một văn bản ,người ta căn cứ vào phương thức biểu đạt chính của văn bản đó.

Ví dụ:

- Phương thức tái tạo hiện thực bằng cảm xúc chủ quan: Văn bản miêu tả.

- Phương thức lập luận: Văn bản nghị luận.

- Phương thức tác động vào cảm xúc: Văn biểu cảm.

- Phương thức tái tạo hiện thực bằng nhân vật và cốt truyện: Văn bản tự sự.

(Không nên tuyệt đối hóa ranh giới giữa các phương thức)

b) Trong một văn bản có đủ các yếu tố miêu tả, biểu cảm, nghị luận mà vẫn gọi đó là văn bản tự sự vì các yếu tố ấy chỉ có ý nghĩa bổ trợ cho phương thức chính là "Kể lại hiện thực bằng con người và sự việc ".

c) Trong thực tế , ít gặp hoặc không có văn bản nào chỉ vận dụng một phương thức biểu đạt duy nhất.

- Văn bản tự sự có thể kết hợp với các yếu tố: Miêu tả, nghị luận, biểu cảm, thuyết minh.

- Văn bản miêu tả có thể kết hợp với các yếu tố: Tự sự, biểu cảm, thuyết minh.

- Văn bản Nghị luận có thể kết hợp với các yếu tố: Miêu tả, biểu cảm, thuyết minh.

- Văn bản biểu cảm có thể kết hơp với các yếu tố: Tự sự, miêu tả, nghị luận.

- Văn bản thuyết minh có thể kết hợp với các yếu tố: Miêu tả, nghị luận.

- Văn bản điều hành: không kết hợp với các yếu tố khác.

Một số tác phẩm tự sự được học trong SGK Ngữ văn từ lớp 6 đến lớp 9 không phải bao giờ cũng phân biệt rõ bố cục ba phần:Mở bài, Thân bài, và kết bài. Tuy vậy bài viết tập làm văn kể chuyện vẫn đủ ba phần đã nêu, bởi vì khi còn ngồi trên ghế nhà trường, học sinh đang trong giai đoạn luyện tập, phải rèn luyện theo những yêu cầu "chuẩn mực" của nhà trường. Sau khi đã trưởng thành, Học sinh có thể viết tự do, "phá cách" như các nhà văn.

Những kiến thức và kĩ năng về kiểu văn bản tự sự của phần Tập làm văn đã soi sáng thêm rất nhiều cho việc đọc - hiểu văn bản - tác phẩm văn học tương ứng trong SGK Ngữ văn. Chẳng hạn khi đọc các yếu tố dối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự, các kiến thức về tập làm văn đã giúp cho người học hiểu sâu hơn các đoạn trích Truyện Kiều cũng như truyện ngắn Làng của Kim Lân.

Những kiến thức và kĩ năng về các tác phẩm tự sự của phần Đọc - hiểu văn bản và phần tiếng Việt tương ứng đã giúp học sinh học tốt hơn khi làm bài văn kể chuyện. Chẳng hạn, các văn bản tự sự trong sách Ngữ văn đã cung cấp cho em các đề tài, nội dung và cách kể chuyện, cách dùng ngôi kể, người kể chuyện, cách dẫn dắt, xây dựng và miêu tả nhân vật, sự việc,...