Soạn bài Sự phát triển của từ vựng (tt) Ngữ văn 9 đầy đủ

• Điện thoại di động: điện thoại vô tuyến nhỏ, không dây, mang theo người sử dụng trong vùng phủ sóng của cơ sở cho thuê bao.
• Kinh tế tri thức: nền kinh tế dựa chủ yếu vào việc sản xuất, lưu thông, phân phối các sản phẩm có hàm lượng tri thức cao.
• Đặc khu kinh tế: khu vực dành riêng đế thu hút vốn và công nghê nước ngoài, với những chính sách có ưu đãi.
• Sở hữu trí tuệ: quyền sở hữu đôi với sản phẩm do hoạt động trí tuệ mang lại, được pháp luật bảo hộ như quyền tác giả, quyền phát minh, sáng chế,...

• Cầu truyền hình: hình thức truyền hình tại chỗ cuộc giao lưu, đối thoại trực tiếp với nhau qua hệ thống ca-mê-ra (camera) giữa các địa điểm cách xa nhau.

• Công nghệ cao: công nghệ dựa trên cơ sở khoa học kĩ thuật hiện đại, có độ chính xác và hiệu quả kinh tế cao.

• Công viên nước: công viên trong đó chủ yếu là những trò chơi dưới nước như trượt nước, bơi thuyền, tắm biển nhân tạo,…

• Đa dạng sinh học: phong phú, đa dạng về nguồn gen, về giống loài sinh vật trong tự nhiên.

• Đường cao tốc: đường xây dựng theo tiêu chuẩn đặc biệt dành riêng cho các loại xe cơ giới chạy với tốc độ cao (khoảng từ 100 km/h trở lên).

• Đường vành đai: đường bao quanh, giúp cho những phương tiện vận tải có thể đi vòng qua để đến một địa phương khác mà không đi vào bên trong thành phố, nhằm giải tỏa giao thông thành phố.

• Hiệp định khung: hiệp định có tính chất nguyên tắc chung về một vấn đề lớn, được kí kết thường là giữa hai nước, có thể dựa vào đó để triển khai và kí kết những vấn đề cụ thể.

• Thương hiệu: nhãn hiệu thương mại (nhãn hiệu của hàng hóa của cơ sở sản xuất, kinh doanh).

Các từ ngữ được cấu tạo theo mô hình X + Tặc: tin tặc, không tặc, lâm tặc, hải tặc…

• Lâm tặc: kẻ cướp tài nguyên rừng.
• Tin tặc: kẻ dùng kĩ thuật thâm nhập trái phép vào dữ liệu trên máy tính của người khác đế khai thác hoặc phá hoại.

Các từ Hán Việt được sử dụng:

Đoạn a: Thanh minh, tiết, lễ, tảo mộ, hội, đạp thanh, yến anh, bộ hành, xuân, tài tử, giai nhân.

Đoạn b: Bạc mệnh, duyèn, phận, thần, linh, chứng giám, thiếp, đoan trang, tiết, trinh bạch, ngọc.

a. Bệnh mất khả năng miễn dịch, gây tử vong: Bệnh AIDS.

b. Nghiên cứu một cách có hệ thông những điều kiện để tiêu thụ hàng hóa, chẳng hạn nghiên cứu nhu cầu, thị hiếu của khách hàng,..: Ma-két-ting.

AIDS (a) và Ma-két-ting (b) là những từ mượn của tiếng nước ngoài. Những từ ngữ này có nguồn gốc từ nước ngoài, khi nền kinh tế phát triển, xã hội không ngừng hội nhập, giao lưu quốc tế, cần phải có lượng từ ngữ thích hợp biểu thị đúng khái niệm.

Mô hình có khả năng tạo từ ngữ mới như kiểu x + tặc :

X + nghiệp: nông nghiệp, công nghiệp, ngư nghiệp, thương nghiệp,...

X + viện: thư viện, học viện, bệnh viện, thẩm mĩ viện, ảnh viện,...

X + hoá: ôxi hoá, lão hoá, công nghiệp hoá, thương mại hoá, hiện đại hoá, cơ giới hóa, điện khí hóa, , ôxi hóa..

X + trường: nông trường, công trường, ngư trường, thương trường, chiến trường...

• Đa dạng sinh học : sự phong phú về gien, về giống loài sinh vật trong tự nhiên.
• Đường cao tốc: đường được thiết kế riêng, cho phép xe chạy với tốc độ cao.
• Thư điện tử: thư được gửi qua mạng internet.

• Bàn tay vàng: bàn tay khéo léo, tài giỏi hiếm có trong việc thực hiện một thao tác lao động, kĩ thuật nào đó đạt hiệu quả xuất sắc.

• Cơm bụi: cơm giá rẻ, thường bán trong các quán cơm nhỏ, tạm bợ.

• Các từ mượn tiếng Hán: mãng xà, biên phòng, tham ô, tô thuế, phê bình, phê phán, ca sĩ, nô lệ.
• Các từ mượn của ngôn ngữ châu Âu: xà phòng, ô tô, ra-đi-ô, ô xi, cà phê, ca nô.

- Những hình thức phát triển của từ vựng là phát triển về nghĩa của từ ngữ và phát triển về số lượng từ ngữ. Sự phát triển về si lượng từ ngữ có thế diễn ra bằng hai cách: cấu tạo từ ngữ mới và mượn từ ngữ của tiếng nước ngoài.

- Thảo luận vấn đề: từ vựng của một ngôn ngữ có thể thay đổi hay không?

• Cần khẳng định: từ vựng cùa một ngôn ngữ luôn luôn thay đổi.
• Vì sao? Các sự vật, hiện tượng trong tự nhiên, xã hội luôn luôn thay đổi, phát triển. Nhận thức của con người cũng vận động, thay đổi và phát triển theo. Từ vựng thay đổi và phát triển để đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội, đáp ứng nhu cầu giao tiếp của con người trong xã hội. Chẳng hạn khi khoa học kĩ thuật phát triển, đạt độ chính xác và hiệu quả kinh tế cao; công nghệ dựa trên cơ sở đó được gọi là công nghệ cao...