Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận Ngữ văn 12

Bài học Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận Ngữ văn 12 tập 1 giúp các em nắm được những kiến thức và kĩ năng cơ bản về các thao tác lập luận đã được học. Đồng thời biết vận dụng kết hợp các thao tác lập luận để viết được một văn bản nghị luận ngắn về một hiện tượng đời sống hoặc văn học. eLib đã biên soạn bài học này một cách đầy đủ và chi tiết nhất bám sát nội dung chương trình SGK. Mời các em tham khảo. Chúc các em học tốt!

Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận Ngữ văn 12

1. Ôn lý thuyết

1.1. Khái niệm

Sáu thao tác lập luận:

- Chứng minh là để người ta tin.

- Giải thích là để người ta hiểu.

- Phân tích giúp ta biết cặn kẽ, thấu đáo.

- So sánh nhằm nhận rõ giá trị của sự việc, hiện tượng này so với sự việc, hiện tượng khác.

- Bác bỏ nhằm phủ nhận một điều gì đó.

- Bình luận là thuyết phục người khác nghe theo sự đánh giá, bàn bạc của mình về một hiện tượng, vấn đề.

1.2. Nguồn gốc và bản chất của các thao tác lập luận

- Tất cả các thao tác đều có nguồn gốc từ các hoạt động nghị luận.

- Xuất phát từ thực tiễn cuộc sống, mỗi thao tác đều là sự phản ánh và phát triển nâng cao so với một hoạt động nghị luận tương ứng của nó trong đời sống hằng ngày, nhằm làm cho việc nghị luận đạt chất lượng cao hơn, hiệu quả hơn.

- Tuỳ theo yêu cầu của đề bài mà người nghị luận chọn lựa thao tác lập luận phù hợp.

- Nắm vững bản chất của thao tác chính và sau đó vận dụng kết hợp các thao tác khác để bài nghị luận được sâu sắc hơn.

1.3. Các bước viết bài văn nghị luận

Có thể tiến hành như sau:

- Bước thứ nhất:

+ Xác định chủ đề mà bạn định viết.

+ Xác định các ý kiến mà bạn sẽ đưa ra và sắp xếp chúng lại thành một hệ thống.

- Bước thứ hai: cách trình bày về một luận điểm mà mình đưa ra trong phần thân bài:

+ Chọn luận điểm để trình bày.

+ Cần vận dụng các thao tác nào, chọn thao tác chính đề nghị luận.

+ Cần kết hợp các thao tác trên theo một trật tự như thế nào.

- Bước thứ ba:

+ Viết câu văn, đoạn văn và hoàn thành bài văn.

+ Kiểm tra ngữ pháp, lập luận, hành văn trong văn nghị luận.

+ Đọc văn bản đã thực hiện để thầy cô và các bạn đóng góp ý kiến.

+ Sửa chữa và hoàn thiện bài viết.

2. Luyện tập

Câu 1. Các bước tến hành viết một bài văn nghị luận?

Gợi ý làm bài:

Có ba bước cơ bản, các em nhớ lại kiến thức đã học

Câu 2. Hãy vận dụng kết hợp ít nhất là ba thao tác lập luận khác nhau để viết một bài văn nghị luận ngắn, đề tài tự chọn

Gợi ý làm bài:

"Hôm trước con có hỏi quan điểm của mẹ về tiền bạc thế nào để con có thêm ý viết bài làm văn nghị luận cô giao. Mẹ chỉ trả lời với 3 từ gọn lỏn “Mẹ ghét tiền". Nếu còn thơ dại như ngày nào thì chắc con đã ngạc nhiên lắm. Nhưng giờ đây con cũng đồng ý với mẹ : con cũng ghét tiền. Bởi vì nó mà mẹ phải mệt mỏi rã rời sau mỗi lần đi chạy thận. Mẹ chạy thận 3 lần mỗi tuần, trước đây bố đưa đón mẹ bằng xe đạp nhưng rồi mẹ bảo đi thế khổ cả hai người, mà còn phải chờ đợi mất ngày mất buổi của bố nữa nên mẹ chuyển sang đi xe ôm. Nhưng đi xe ôm mất mỗi ngày mấy chục ngàn đồng, tốn tiền mà lại chẳng kiếm đâu ra, mẹ quyết định đi xe buýt. Mỗi khi về nhà, mẹ thở hổn hển, mẹ lăn ra giường lịm đi không nói được câu gì. Tám năm rồi, tám năm chứng kiến cảnh ấy nhưng con vẫn chưa bao giờ quen được. Con chỉ biết đứng từ xa nhìn mẹ, và nghiến răng ước “giá như có dăm chục ngàn cho mẹ đi xe ôm thì đâu đến nỗi !”.

Con bỗng nhớ khi mẹ còn nằm trong viện. Ba người bệnh chen chúc nhau trên một chiếc giường nhỏ trong căn phòng ngột ngạt của Bệnh viện Bạch Mai. Con đã ngây thơ hỏi mẹ : “Sao mẹ không vào phòng bên kia, ở đấy mỗi người một giường thoải mái lại có quạt chạy vù vù, có ti vi nữa ?” Mẹ chỉ nói khẽ ."Cha tổ anh. Đấy là phòng dịch vụ con ạ”. Rồi con cũng vỡ lẽ ra rằng đó là phòng mà chỉ những ai rủng rỉnh tiền thì mới được vào mà thôi. Mẹ thì không được. Con căm ghét đồng tiền vì thế.

Con còn sợ đồng tiền nữa. Con sợ nó vì sợ mất mẹ. Mẹ đã phải bốn lần đi cấp cứu rồi. Những người suy thận lâu có nguy cơ tử vong cao vì huyết áp dễ tăng, máu dồn vào dễ làm tắc ống khí quản và gây tắc thở. Nhiều người bạn mẹ quen trong “xóm chạy thận” đã phải chịu những cái kết bi thảm như thế. Nhiều đêm con bỗng choàng tỉnh dậy, mồ hôi đầm đìa mà lạnh toát sông lưng bởi vừa trải qua một cơn ác mộng tồi tệ...

Mỗi buổi mẹ đi chạy thận là mỗi buổi cả bố và con đều phấp phỏng, bồn chồn, lo lắng. Mẹ về muộn là lòng con nóng như lửa đốt, còn bố thì cứ đi đi lại lại và luôn hỏi “Bao giờ mẹ mày mới về ?”.

Con lo sợ hơn khi đọc báo thấy bảo có người không đủ tiền trả phần ít ỏỉ chỉ là 5% bảo hiểm y tế, tiền thuốc men mà phải về quê "tự điều trị”. Với những bệnh nhân phải chạy thận, như thế đồng nghĩa với nhận bản án tử hình. Con bỗng hoảng sợ tự hỏi nếu không còn bảo hiểm y tế nữa thì sao ? Và nếu ông mất thì sao ? Chỉ tiêu hằng ngày nhà mình giờ đây phần nhiều trông chờ vào tiền lương hưu của ông, mà ông thì đã già quá rồi. ..

Mẹ ơi, tiền quan trọng đến thế nào với gia đình mình thì chắc mẹ hiểu rõ hơn con. Cứ nghĩ đến tiền là con lại nhớ đến những đêm bố mất ngủ đến rạc cả người, nhớ đến những vết chích ven sưng to như quả trứng gà của mẹ, nhớ đến cả thìa đường pha cốc nước nóng con mang cho mẹ để mẹ uống bồi bổ mỗi tối. Mẹ chắt chiu đến mức sữa ông thọ rẻ tiền mà cũng không mua để tự bồi dưỡng sức khoẻ cho mình.

Con sợ tiền mà lại muốn có tiền. Con ghét tiền mà lại quý tiền, mẹ ạ. Đã có lúc con đòi đi lao động, làm gia sư hay bán bánh mì "tam giác" như mấy anh sinh viên con quen để kiếm tiền giúp mẹ nhưng mẹ cứ gạt phăng đỉ. Mẹ cứ một mực “tống” con đến trường và bảo mẹ chỉ cần con học giỏi thôi, con giỏi thì mẹ sẽ khoẻ.

Vâng, con xin nghe lời mẹ. Con vẫn đến trường. Con sẽ cố gắng học thật giỏi để mẹ và bố vui lòng. Nhưng hãy để con giúp mẹ, con đã nghĩ kĩ rồi, không làm gì thêm được thì con sẽ nhịn ăn sáng để tiết kiệm tiền. Không bán bánh mì được thì con sẽ ăn cơm với muối vừng. Hãy để con được chia sẻ sự túng thiếu tiền bạc cùng bố mẹ. Con khẩn thiết xin mẹ đừng la mắng con khi con nhịn ăn sáng. Mẹ đừng cấm đoán con khi con đi lấy chày, cối để giã lạc vừng. Dù đã sút 8 cân so với năm ngoái nhưng con tin rằng, với sự thấu hiểu lẫn nhau giữa những người trong gia đình thì nhà ta vẫn có thế sống yên ổn, để đồng tiền không thể đóng vai trò cốt yếu trong việc quyết định hạnh phúc nữa.

Đứa con ngốc nghếch của mẹ, Nguyễn Trung Hiếu."

(Theo Bài văn lạ của học trò nghèo gây “sốc" với giáo viên trường Ams, báo điện tử Dân trí, ngày 6 - 11 - 2011 )

3. Kết luận

Qua bài học các em cần nắm một số nội dung chính sau:

- Củng cố vững chắc hơn kiến thức và kĩ năng về các thao tác lập luận chứng minh, phân tích, giải thích, so sánh, bác bỏ, bình luận.

- Biết vận dụng kết hợp các thao tác lập luận để viết bài văn nghị luận.

- Trình bày suy nghĩ của cá nhân về tác dụng của việc vận dụng kết hợp các phương thức biểu đạt trong bài văn nghị luận.

Ngày:04/10/2020 Chia sẻ bởi:ngan

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM