Soạn bài Trích diễm thi tập Ngữ văn 10 đầy đủ

 - Năm nguyên nhân khiến sáng tác thơ văn của người xưa không được lưu truyền:

+ Thơ văn hay nhưng ít người am hiểu (chỉ bộ phận thi nhân).

+ Người có học thì bận rộn ít để ý đến thơ ca.

+ Người quan tâm đến thơ ca thì không có năng lực.

+ Chính sách in ấn của nhà nước còn nhiều hạn chế.

+ Thời gian và chiến tranh hủy hoại sách.

- Nghệ thuật lập luận chặt chẽ, rõ ràng và khúc chiết :

+ Liên tưởng, so sánh thơ văn như khoái trá, gấm vóc, sắc đẹp ngoài sắc đẹp…

+ Phương pháp lập luận quy nạp.

+ Câu hỏi tu từ : Làm sao giữ mãi … được mà không…

Tác giả đã sưu tầm thơ văn của hiền nhân :

• Tìm quanh, hỏi khắp : thu thập sưu tầm hết sức khó khăn, vất vả “hỏi quanh khắp nơi’,.

• Chọn lấy bài hay, chia xếp theo từng loại.

• Đưa thêm các tác phẩm của mình vào cuối tác phẩm.

a. Điều thôi thúc Hoàng Đức Lương vượt khó khăn biên soạn :

- Niềm tự hào văn hiến dân tộc.

- Ý thức trách nhiệm trước di sản bị thất lạc của cha ông.

- Tinh thần độc lập tự chủ và ý thức tự cường trong văn học.

-  Ý muốn lưu truyền văn hóa cho đời sau nghiên cứu, giữ gìn.

b. Cảm nghĩ về việc biên tập của tác giả:

- Là công việc hết sức khó khăn, gặp nhiều trở ngại

- Công việc đó thể hiện ý thức trách nhiệm rất cao trong việc giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa dân tộc

- Công việc đó có ý nghĩa lớn lao về mặt tinh thần và đáng được trân trọng.

Trước Trích diễm thi tập đã có Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi nói về văn hiến dân tộc :

"Như nước Đại Việt ta từ trước

Vốn xưng nền văn hiến đã lâu."

Ngoài bài tựa của Trần Đức Lương, bài Đại cáo bình Ngô của Nguyễn Trãi, còn nhiều tác phẩm của các tác giả khác như Nam quốc sơn hà của Lý Thường Kiệt (mặc dù chỉ là gián tiếp), Đại Việt sử kí của Lê Văn Hưu, Đại Việt sử kí toàn thư của Ngô Sĩ Liên, Hiền tài là nguyên khí quốc gia (Bài kí đề danh bia tiến sĩ khoa Nhâm Tuất, niên hiệu Đại Bảo thứ ba) của Thân Nhân Trung là những dẫn chứng chứng tỏ các nhà văn. nhà thơ thời xưa rất tự hào về nền văn hiến dân tộc.

Điền hình như một vài câu sau đây trong ‘Đại cáo Bình Ngô của Nguyễn Trãi:

- “Như nước Đại Việt ta từ trước

Vốn xưng nền văn hiến đã lâu”

- “Núi sông bờ cõi đã chia

Phong tục Bắc Nam cũng khác.