Tiếng Việt lớp 5 bài 32A: Em yêu đường sắt quê em

Nội dung bài học dưới đây nhằm giúp các em biết cách sử dụng dấu câu cho phù hợp. Đồng thời, bài học này còn cho các em thấy được sự dũng cảm của bạn nhỏ Út Vịnh. Mời các em cùng tham khảo nhé!

Tiếng Việt lớp 5 bài 32A: Em yêu đường sắt quê em

1. Hoạt động cơ bản

1.1. Giải câu 1 trang 143 SGK VNEN Tiếng Việt lớp 5

Câu hỏi: Quan sát tranh, trả lời câu hỏi:

a. Hai em nhỏ trong tranh đang chơi trò chơi gì? Ở đâu?

b. Tình huống trong tranh có gì nguy hiểm với hai em?

Hướng dẫn giải:

a. Hai em nhỏ đang chơi chuyền thẻ ở ngay trên đường ray tàu hoả.

b. Tình huống này vô cùng nguy hiểm cho các em vì đây là đường ưu tiên dành cho tàu hoả, tàu hoả có thể đi qua bất cứ lúc nào. Trong tranh, từ phía xa có một chiếc tàu hoả đang đi tới.

1.2. Văn bản "Út Vịnh"

Út Vịnh

Nhà Út Vịnh ở ngay bên đường sắt. Mấy năm nay, đoạn đường này thường có sự cố. Lúc thì đá tảng nằm chềnh ềnh trên đường tàu chạy, lúc thì ai đó tháo cả ốc gắn các thanh ray. Lắm khi, trẻ chăn trâu còn ném đá lên tàu.

Tháng trước, trường của Út Vịnh đã phát động phong trào Em yêu đường sắt quê em. Học sinh cam kết không chơi trên đường tàu, không ném đá lên tàu và đường tàu, cùng nhau bảo vệ an toàn cho những chuyến tàu qua. Vịnh nhận việc khó nhất là thuyết phục Sơn - một bạn rất nghịch, thường chạy trên đường tàu thả diều. Thuyết phục mãi, Sơn mới hiểu ra và không chơi dại như vậy nữa.

Một buổi chiều đẹp trời, gió từ sông Cái thổi vào mát rượi. Vịnh đang ngồi học bài, bỗng nghe thấy tiếng còi tàu vang lên từng hồi dài như giục giã. Chưa bao giờ tiếng còi lại kéo dài như vậy. Thấy lạ, Vịnh nhìn ra đường tàu. Thì ra hai cô bé Hoa và Lan đang ngồi chơi chuyền thẻ trên đó. Vịnh lao ra như tên bắn, la lớn:

- Hoa, Lan, tàu hỏa đến!

Nghe tiếng la, bé Hoa giật mình, ngã lăn khỏi đường tàu, còn bé Lan đứng ngây người, khóc thét.

Đoàn tàu vừa réo còi vừa ầm ầm lao tới. Không chút do dự, Vịnh nhào tới ôm Lan lăn xuống mép ruộng, cứu sống cô bé trước cái chết trong gang tấc.

Biết tin, ba mẹ Lan chạy đến. Cả hai cô chú ôm chầm lấy Vịnh, xúc động không nói nên lời.

Theo TÔ PHƯƠNG

1.3. Nội dung chính của văn bản

Văn bản "Út Vịnh" mang đến cho người đọc một tấm gương đáng để ca ngợi và noi theo, hình ảnh một cậu bé lao ra giữa đoàn tàu để cứu em bé nhỏ. Đây thực sự là một tấm gương dũng cảm của Út Vịnh. Cậu bé đã thuyết phục bạn mình không chơi trên đường ray tàu hỏa. Khi bé Hoa và bé Lan chơi trên đường ray, tàu đến, Vịnh không ngần ngại lao ra cứu bé Lan. Bố mẹ Lan xúc động tới cảm ơn Vịnh.

1.4. Giải thích các cụm từ khó trong bài

- Thanh ray: thanh thép hoặc sắt ghép nối với nhau thành hai đường song song để tạo thành đường cho tàu hoả, tàu điện hay xe goòng chạy.

- Xúc động: một trạng thái tình cảm của con người, như muốn vỡ òa khóc.

1.5. Thảo luận và trả lời các câu hỏi

Câu 1: Đoạn đường sắt gần nhà Út Vịnh mấy năm nay thường có những sự cố gì?

Hướng dẫn giải:

Đoạn đường sắt gần nhà Út Vịnh mấy năm nay thường gặp phải các sự cố:

- "Lúc thì, tảng đá nằm chềnh ềnh trên đường tàu chạy".

- "Lúc thì ai đó tháo cả ốc gắn các thanh ray".

- "Lắm khi trẻ chăn trâu  còn ném đá lên tàu".

Câu 2: Út Vịnh đã làm gì để thực hiện nhiệm vụ giữ gìn an toàn đường sắt?

Hướng dẫn giải:

Út Vịnh là thế hệ trẻ tương lai của đất nước gương mẫu và dũng cảm, Út Vịnh khuyên mọi người không chơi trên đường gay và để thực hiện nhiệm vụ giữ gìn an toàn đường sắt, Út Vịnh nhận nhiệm vụ khó nhất là thuyết phục Sơn - một bạn rất nghịch, thường chạy trên đường tàu thả diều.

Câu 3: Khi nghe thấy tiếng còi tàu hoả vang lên từng hồi giục giã, Út Vịnh nhìn ra đường sắt và đã thấy điều gì?

Hướng dẫn giải:

Khi nghe thấy tiếng còi tàu hoả vang lên từng hồi giục giã, Út Vịnh nhìn ra đường sắt và đã thấy hai cô bé Hoa và Lan đang ngồi chơi chuyển thẻ trên đó.

Câu 4: Út Vịnh đã hành động như thế nào để cứu hai em nhỏ đang chơi trên đường tàu?

Hướng dẫn giải:

Hành động cứu hai em nhỏ của Út Vịnh là một hành động vô cùng dũng cảm và không phải ai cũng làm được như vậy. Để cứu hai em nhỏ đang chơi trên đường tàu, Út Vịnh đã lao ra khỏi nhà như tên bắn, la lớn báo tàu hỏa đến. Hoa giật mình, ngã lăn khỏi đường tàu, còn Lan đứng ngây người, khóc thét. Đoàn tàu ầm ầm lao tới. Vịnh nhào tới ôm Lan, lao xuống mép ruộng.

Câu 5: Em học tập được gì ở Út Vịnh?

Hướng dẫn giải:

Điều mà bản thân em học tập được ở Út Vịnh đó là:

- Ý thức trách nhiệm, tôn trọng quy định về an toàn giao thông.

- Tình thần dũng cảm, nhanh trí khi giải cứu các em nhỏ.

2. Hoạt động thực hành

Câu 1: Đọc mẩu chuyện sau và trả lời câu hỏi: Có thể đặt dấu chấm hay dấu phẩy vào những chỗ nào ở hai bức thư trong mẩu chuyện sau?

Dấu chấm và dấu phẩy

Có lần, nhà văn nổi tiếng Bớc-na Sô nhận được tập bản thảo truyện gắn của một người đang tập viết văn, kèm theo một bức thư ngắn. Thư viết: "Thưa ngài tôi xin trân trọng gửi tới ngài một số sáng tác mới của tôi vì viết vội tôi chưa kịp đánh các dấu chấm dấu phẩy rất mong ngài đọc cho và điền giúp tôi những dấu chấm dấu phẩy cần thiết xin cảm ơn ngài".

Vốn là người có khiếu hài hước, Bớc-na Sô bèn viết thư trả lời: "Anh bạn trẻ ạ tôi rất sẵn lòng giúp đỡ anh với một điều kiện là anh hãy đếm tất cả những dấu chấm dấu phẩy cần thiết rồi bỏ chúng vào phong bì gửi đến cho tôi chào anh".                              

TRẦN MẠNH THƯỜNG sưu tầm

Hướng dẫn giải:

- Bức thư 1: “Thưa ngài, tôi xin trân trọng gửi tới ngài một số sáng tác mới của tôi. Vì viết vội, tôi chưa kịp đánh các dấu chấm, dấu phẩy. Rất mong ngài đọc cho và điền giúp tôi những dấu chấm, dấu phẩy cần thiết. Xin cảm ơn ngài”.

- Bức thư 2: “Anh bạn trẻ ạ, tôi rất sẵn lòng giúp đỡ anh với một điều kiện là anh hãy đếm tất cả những dấu chấm, dấu phẩy cần thiết rồi bỏ chúng vào phong bì, gửi đến cho tôi. Chào anh”.

Câu 2: Viết vào vở một trong hai bức thư trong mẩu chuyện trên sau khi đã đặt đúng dấu chấm, dấu phẩy (lưu ý viết đúng chữ cái đầu câu).

Hướng dẫn giải:

Bức thư 1: “Thưa ngài, tôi xin trân trọng gửi tới ngài một số sáng tác mới của tôi. Vì viết vội, tôi chưa kịp đánh các dấu chấm, dấu phẩy. Rất mong ngài đọc cho và điền giúp tôi những dấu chấm, dấu phẩy cần thiết. Xin cảm ơn ngài”.

Câu 3: Viết một đoạn văn khoảng 3 - 5 câu nói về các hoạt động của học sinh trong giờ ra chơi ở sân trường em?

Hướng dẫn giải:

(1) Tiếng trống trường vừa vang lên, học sinh từ các lớp ùa ra bên ngoài như ong vỡ tổ. Sân trường nhộn nhịp hẳn lên. (2) Góc này, một nhóm bạn đang chơi đá cầu. (3) Góc kia, một nhóm bạn đang chơi nhảy dây. (4) Dưới gốc câu bàng, hai ba bạn tụm lại trò chuyện ríu rít. (5) Giữa sân, các bạn đang xếp vòng tròn cùng nhau ca hát. (6) Tiếng nói, tiếng cười vang lên không ngớt.

Câu 4: Nêu tác dụng của từng dấu phẩy được dùng trong đoạn văn em vừa viết.

Hướng dẫn giải:

- Ngăn cách các bộ phận cùng chức vụ trong câu: câu 6.

- Ngăn cách trang ngữ với chủ ngữ và vị ngữ: câu 5, câu 2, câu 3, câu 4.

- Ngăn cách các vế câu trong câu ghép: câu 1.

Câu 5: Nhớ và viết vào vở 14 dòng đầu bài Bầm ơi.

Bầm ơi

Ai về thăm mẹ quê ta

Chiều nay có đứa con xa nhớ thầm…

 

Bầm ơi có rét không bầm?

Heo heo gió núi, lâm thâm mưa phùn

Bầm ra ruộng cấy bầm run

Chân lội dưới bùn, tay  cấy mạ non

 

Mạ non bầm cấy mấy đon

Ruột gan bầm lại thương con mấy lần

Mưa phùn ướt áo tứ thân

Mưa bao nhiêu hạt, thương bầm bấy nhiêu!

 

Bầm ơi, sớm sớm chiều chiều

Thương con, bầm chớ lo nhiều bầm nghe!

Con đi trăm núi ngàn khe

Chưa bằng muôn lỗi tái tê lòng bầm

Hướng dẫn giải:

Khi viết các em cần lưu ý:

- Viết đúng chính tả.

- Ngắt dòng phù hợp.

- Đặt dấu câu thích hợp.

Câu 6: Phân tích tên mỗi cơ quan, đơn vị dưới đây thành các bộ phận cấu tạo ứng với các ô trong bảng:

Hướng dẫn giải:

Câu 7: Viết vào vở tên các cơ quan, đơn vị sau đây cho đúng.

- Nhà hát tuổi trẻ.

- Nhà xuất bản giáo dục việt nam.

- Trường mầm non sao mai.

Hướng dẫn giải:

- Nhà hát Tuổi trẻ.

- Nhà xuất bản Giáo dục.

- Trường Mầm non Sao Mai.

3. Hoạt động ứng dụng

Câu hỏi: Cùng người thân, chơi trò chơi: Điền đúng dấu phẩy trong câu.

Hướng dẫn giải:

Một người đọc câu văn có chứa dấu phẩy, người kia ghi lại câu đó, chú ý điền dấu phẩy cho đúng.

4. Tổng kết

Sau khi học xong bài này, các em cần nắm một số nội dung chính như sau:

- Nắm được nội dung và ý nghĩa của văn bản "Út Vịnh".

- Rèn luyện kĩ năng tập đọc một văn bản.

- Trau dồi thêm một số từ ngữ phong phú.

- Đặt dấu câu một cách phù hợp.

Ngày:25/11/2020 Chia sẻ bởi:Tuyết

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM