Tiếng Việt lớp 5 bài 23B: Giữ cho giấc ngủ bình yên

Câu hỏi: Quan sát các bức ảnh dưới đây và trả lời câu hỏi:

a. Những người trong ảnh là ai?

b. Họ đang làm gì?

Hướng dẫn giải:

a. Những người trong tranh là các cô chú cảnh sát giao thông, công an, bộ đội, cảnh sát phòng cháy chữa cháy, dân quân tự vệ.

b. Hoạt động của họ trong mỗi bức tranh đó là:

- Tranh 1: Các chú cảnh sát giao thông đang tuần tra giao thông trên đường phố.

- Tranh 2: Cô công an đang phân luồng, điều khiển xe cộ giao thông trên đường phố để tránh ùn tắc.

- Tranh 3: Các chú bộ đội đang khắc phục lũ lụt cùng với người dân.

- Tranh 4: Các chiến sĩ cảnh sát phòng cháy chữa cháy đang cùng nhau dập tắt đám cháy.

- Tranh 5: Chú cảnh sát giao thông đang đưa một em bé qua đường.

- Tranh 6: Đội dân quân tự vệ đang giúp đỡ người dân trong những tình huống khẩn cấp.

Chú đi tuần

Thân yêu tặng các cháu học sinh miền Nam

Gió hun hút lạnh lùng

Trong đêm khuya phố vắng

Súng tròng tay im lặng,

Chú đi tuần đêm nay

Hải Phòng yên giấc ngủ say

Cây rung theo gió, lá bay xuống đường...

Chú đi qua cổng trường

Các cháu miền Nam yêu mến.

Nhìn ánh điện qua khe phòng lưu luyến

Các cháu ơi! Giấc ngủ có ngon không?

Cửa đóng che gió kín, ấm áp dưới mền bông

Các cháu cứ yên tâm ngủ nhé!

Trong đêm khuya vắng vẻ,

Chú đi tuần đêm nay

Nép mình dưới bóng hàng cây

Gió đông lạnh buốt đôi tay chú rồi!

Rét thì mặc rét cháu ơi!

Chú đi giữ mãi ấm nơi cháu nằm.

Mai các cháu học hành tiến bộ

Đời đẹp tươi khăn đỏ tung bay

Cháu ơi! Ngủ nhé, cho say...

TRẦN NGỌC

Văn bản "Chú đi tuần" ca ngợi những người chiến sĩ đã góp phần bảo vệ đất nước. Cụ thể bài thơ "Chú đi tuần" nói về chú bộ đội đi tuần, canh gác trong đêm. Chú không quản gió lạnh, đi tuần trong im lặng để bảo vệ mọi người. Chú ở Hải Phòng nhưng khi thấy các em nhỏ miền Nam ngủ trong trường nội trú, chú bộ đội rất thương. Các em ngủ yên giấc, ngày mai học hành chăm chỉ để xây dựng đất nước.

- Học sinh miền Nam: học sinh là con em cán bộ, nhân dân miền Nam ra miền Bắc, học ở các trường nội trú trong thời kì nước ta bị chia cắt (1954 – 1975).

- Đi tuần: đi quan sát, xem xét tình hình trong một khu vực nhằm giữ gìn trật tự, đề phòng bất trắc.

Câu 1: Người chiến sĩ đi tuần trong hoàn cảnh như thế nào?

Hướng dẫn giải:

Người chiến sĩ đi tuần trong một hoàn cảnh hết sức khắc nghiệt và cực khổ, thời gian người chiến sĩ đi tuần chính là vào đêm khuya, phố vắng, gió hun hút lạnh lùng và cả thành phố Hải Phòng đang say ngủ.

Câu 2: Đánh dấu X vào ô có nội dung đúng:

Hướng dẫn giải:

Câu 3: Kể một câu chuyện mà em đã nghe hoặc đã đọc về những người đã góp sức bảo vệ trật tự, an ninh.

Hướng dẫn giải:

- Câu chuyện tham khảo số 1:

Giữ gìn an ninh trật tự là nhiệm vụ của mỗi công dân để quê hương được thanh bình, mọi người được bình an và hạnh phúc. Qua câu chuyện về anh Lê Văn Lưu - Đội trưởng và anh Phan Thành Lực - Đội phó Đội xe thồ tự quản tỉnh Phú Yên, đã dũng cảm và mưu trí bắt cướp mà em được đọc qua báo Công an nhân dân, đã để lại trong em nhiều suy nghĩ.

Câu chuyện xảy ra vào một buổi sáng tháng 10 năm 2015. Như thường lệ, hai anh cùng đến nơi làm sớm để chuẩn bị cho công việc của ngày mới. Vừa lúc đó, có 5 thanh niên không đội mũ bảo hiểm, ngồi trên hai chiếc xe máy lao tới. Hai chiếc xe này đều không có chìa khóa xe, ổ khóa bị hỏng. Dáng điệu của các đối tượng này khiến hai anh thấy rất khả nghi. Các đối tượng nói với anh Lưu và anh Lực muốn bán hai chiếc xe máy này để lấy tiền gấp. Nếu hai anh giúp chúng bán được xe, sẽ thưởng cho các anh 1 triệu đồng.

Nghi vấn đây là hai chiếc xe trộm cắp nên anh Lưu liền bí mật ra hiệu cho anh Lực giữ chân bọn chúng, còn anh tìm cách nhanh chóng gọi điện báo cho các chiến sĩ công an phường gần đó. Trong lúc anh Lực đang nói chuyện tìm cách giữ chân bọn chúng thì chúng nghi ngờ bị phát hiện, nên đã nhanh chóng chia thành hai nhóm chạy trên hai chiếc xe về các hướng khác nhau. Vừa lúc đó, các chiến sĩ công an phường kịp thời có mặt và truy đuổi theo các đối tượng.. Anh Lưu cùng một cán bộ Công an thị trấn đuổi theo một đối tượng, ép hắn vào lề đường và bắt giữ được đối tượng cùng tang vật. Anh Lực và các chiến sĩ còn lại đuổi theo nhóm trộm cướp thứ hai. Qua đoạn đường đèo khó đi, cuối cùng hai đối tượng còn lại cũng đã bị bắt gọn.

Tại cơ quan công an, chúng đã khai nhận, do có hộ gia đình, sơ suất quên khóa cổng nên chúng đã lẻn vào lấy cắp hai chiếc xe máy. Sau đó, các chiến sĩ công an liên lạc với gia đình bị mất đến nhận lại tài sản.

Chiến công của hai anh đã được bà con nhân dân khen ngợi. Hành động mưu trí và dũng cảm của hai anh đã giúp triệt phá được nhóm cướp, ổn định tình hình trật tự tại địa phương. Tấm gương của hai anh thật đáng khen ngợi. Điều đó khiến em thêm cảm phục và sẽ cố gắng làm nhiều việc tốt, góp một phần công sức nhỏ bé của mình vào việc giữ gìn và bảo vệ an ninh trật tự phố phường.

Sưu tầm

- Câu chuyện tham khảo số 2:

Cách đây 5 năm, anh Lý con bác Thuận, học lớp 8 Trường Trung học cơ sở Lý Tự Trọng bị đuổi học về tội chui vào kho của trạm Nông nghiệp ăn trộm một bao phân đạm. Sự vụ đó ầm lên xóm trong, thôn ngoài. Anh Lý vác bao đạm về giấu trong buồng; mẹ anh biết đã bắt anh phải đem trả lại Trạm Nông nghiệp. Nhưng thầy Hiệu trưởng vẫn đuổi học. Thầy nói "Học sinh phải thật thà. Trộm cắp là một thói xấu. Phải đuổi học để làm gương". Bố mẹ anh Lý đến xin mãi, nhưng vẫn không được.

Dạo ấy, bác Hùng, sĩ quan Quân đội mới về hưu. Bác đã đứng ra thu xếp việc học cho anh Lý. Anh Lý phải làm bản kiểm điểm trước Ban giám hiệu nhà trường. Bố mẹ anh Lý đưa anh Lý đi làm việc đó. Bác Hùng đã đề nghị thầy Quang, Hiệu trưởng, cho anh Lý được chuyển trường sang học trường Đồng Minh của xã bạn. Một buổi sáng trời mưa to, bác Hùng đã dẫn anh Lý đi học trường mới. Chuyện anh Lý đã được bác Hùng báo cáo đầy đủ với thầy Hiệu trưởng và cô giáo chủ nhiệm trường Đồng Minh. Nhưng bác xin các thầy cô giáo "giữ kín cho cháu, để cháu có điều kiện tu dưỡng".

Anh Lý mang tiền đi nộp tiền học, không may bị mất. Số tiền là 80.000 đồng. Anh sợ bố đánh nên đã xảy ra chuyện tai tiếng đó. Bác Hùng đã phân tích, đã chỉ cho anh Lý thấy rõ khuyết điểm của mình, thường xuyên an ủi, động viên anh Lý tu dưỡng đạo đức và chăm chỉ học tập. Năm lớp 8, anh Lý được xếp đạo đức khá, đạt học sinh Tiên tiến. Từ năm lớp 9 đến lớp 12, anh Lý đều đạt học sinh có học lực Khá, xếp loại Tốt đạo đức. Kì thi đại học năm 2004 –2005, anh Lý trúng tuyển vào trường Đại học Nông nghiệp I Hà Nội. Trước khi ra Hà Nội học, anh Lý đến chào bác Hùng, bác đã cho anh 100.000 đồng để mua sách. Vỗ vai anh, bác bảo: "Cháu cố học giỏi. Quê mình còn cần nhiều kĩ sư nông nghiệp nữa đó...". Xã em có chợ Bào, những hôm chợ phiên, bọn cờ bạc tụ tập, nhiều lần đã xảy ra xô xát, đánh nhau, làm cho cảnh chợ búa ồn ào, lộn xộn. Bác Hùng đã giúp ủy ban xã tổ chức và quản lý lại chợ Bào ngày một khang trang, văn minh, không còn các tệ nạn như trước nữa. Gặp ai, bác Hùng cũng vui vẻ. Cả xã em, ai cũng kính nể Bác. Khi có việc gì khó khăn, cán bộ xã lại đến hỏi ý kiến bác.

Sưu tầm

Câu 2: Kể cho người thân nghe câu chuyện em đã kể ở lớp.

Hướng dẫn giải:

Khi kể các em cần lưu ý:

- Kể diễn cảm, thay đổi nhiều giọng điệu cho bài kể chuyện thêm sinh động.

- Ngắt, nghỉ phù hợp.

- Kể chuyện đúng chuẩn mực.

Sau khi học xong bài này, các em cần nắm một số nội dung chính như sau:

- Nắm được nội dung và ý nghĩa của văn bản "Chú đi tuần".

- Rèn luyện kĩ năng tập đọc một văn bản.

- Biết cách lập một chương trình hoạt động.