Tiếng Việt lớp 5 bài 8A: Giang sơn tươi đẹp

Quan sát một trong các bức ảnh sau và nói về vẻ đẹp của cảnh vật trong ảnh:

Hướng dẫn giải:

- Ảnh 1: Một thác nước thật hùng vĩ. Dòng nước trắng xoá đổ từ trên cao xuống như một toà lâu đài được buông hai chiếc màn trắng muốt trước cổng. Bọt nước tung mù cả chân thác, luồn lách theo các ghềnh đá với đủ hình thù độc đáo.

- Ảnh 2: Phong cảnh của vịnh thật nên thơ với vô số đảo nổi xanh um cây cối. Mặt nước vịnh nhuộm hai sắc xanh của mây trời và xanh của rừng cây. Từng chiếc thuyền buồm như vỏ sò khổng lồ, thuyền nan nhỏ tẹo, ghe chài to bản di chuyển qua lại trên mặt vịnh lăn tăn sóng gợn.

- Ảnh 3: Thảm lúa dày đặc như nhung, uốn lượng thành bậc của nhiều gam màu đẹp như tranh vẽ. Những thửa ruộng bậc thang miền Trung du mang một nét văn hoá đặc sắc của dân tộc vùng cao.

- Ảnh 4: Con rạch rợp bóng râm phủ một màu xanh của miền sông nước. Dãy đước thẳng tắp, xếp đều hai bên như một cổng chào được trải thảm xanh trên mặt nước lung linh ánh nắng; mời gọi du khách quẫy tay chèo trên thuyền độc mộc, đến với vườn cây ăn quả sum sê.

Kì diệu rừng xanh

Loanh quanh trong rừng, chúng tôi đi vào một lối đầy nấm dại, một thành phố lúp xúp dưới bóng cây thưa. Những chiếc ấm to bằng cái ấm tích, màu sặc sỡ rực lên. Mỗi chiếc nấm là một lâu đài kiến trúc tân kì. Tôi có cảm giác mình là một người khổng lồ đi lạc vào kinh đô của vương quốc những người tí hon. Đền đài, miếu mạo, cung điện của họ lúp xúp dưới chân.

Nắng trưa đã rọi xuống đỉnh đầu mà rừng sâu vẫn ẩm lạnh, ánh nắng lọt qua lá trong xanh. Chúng tôi đi đến đâu, rừng rào rào chuyển động đến đấy. Những con vượn bạc má ôm con gọn ghẽ chuyền nhanh như tia chớp. Những con chồn sóc với chùm lông đuôi to đẹp vút qua không kịp đưa mắt nhìn theo.

Sau một hồi len lách mải miết, rẽ bụi rậm, chúng tôi nhìn thấy một bãi cây khộp. Rừng khộp hiện ra trước mắt chúng tôi, lá úa vàng như cảnh mùa thu. Tôi dụi mắt. Những sắc vàng động đậy. Mấy con mang vàng hệt như màu lá khộp đang ăn cỏ non. Những chiếc chân vàng đang giẫm trên thảm lá vàng và sắc nắng cũng rực vàng trên lưng nó. Chỉ có mấy vạt cỏ xanh biếc là rực lên giữa cái giang sơn vàng rợi.

Tôi có cảm giác mình lạc vào một thế giới thần bí.

Theo NGUYỄN PHAN HÁCH

Nội dung chính của bài Tập đọc "Kì diệu rừng xanh" là: Tái hiện vẻ đẹp bí ẩn của rừng thẳm hiện lên qua mỗi bước chân. Những cây nấm đầy màu sắc như một lâu đài kiến trúc. Rừng chuyển động bởi những con vượn, con chồn sóc chuyền cành. Rừng lại từ âm u chuyển sang vàng rực bởi cây khộp. Rừng thật kì bí.

- Lúp xúp: ở liền nhau, thấp và sàn sàn như nhau.

- Ấm tích: ấm to bằng sứ dùng để đựng nước uống.

- Tân kì: mới lạ.

- Vượn bạc má: một loài vượn có chòm long trắng như bông ở hai má.

- Khộp: cây thân gỗ thẳng, họ dầu, lá to và rụng sớm vào mùa khô.

- Con mang (con hoẵng): loài thú rừng cùng họ với hươu, sừng bé có hai nhánh, lông màu vàng đỏ.

Câu 1.

a) Đọc từ ngữ và lời giải nghĩa

Lúp xúp: ở liền nhau, thấp và sàn sàn như nhau.

Tân kì: mới lạ.

b) Quan sát các bức ảnh và đọc từ ngữ bên dưới.

Vượn bạc má: một loài vượn có chòm long trắng như bông ở hai má.

Khộp: cây thân gỗ thẳng, họ dầu, lá to và rụng sớm vào mùa khô.

Con mang (con hoẵng): loài thú rừng cùng họ với hươu, sừng bé có hai nhánh, lông màu vàng đỏ.

Câu 2. Những cây nấm rừng đã khiến các bạn trẻ có những liên tưởng thú vị gì? Vì sao các bạn lại có những liên tưởng ấy?

Hướng dẫn giải:

Những cây nấm rừng đã khiến các bạn trẻ có những liên tưởng thú vị như sau:

- Các bạn trẻ thấy vạt nấm rừng như một thành phố nấm.

- Mỗi chiếc nấm là một lâu đài kiến trúc tân kì.        

- Bản thân mình như một người khổng lồ đi lạc vào kinh đô của vương quốc những người tí hon với những đền đài, miếu mạo, cung điện lúp xúp dưới chân.

Các bạn trẻ có những liên tưởng thú vị như vậy là vì quan sát hình dáng bé nhỏ lúp xúp của những cây nấm thật giống với những lâu đài tí hon.

Câu 3. Nhờ những liên tưởng ấy mà cảnh vật hiện lên như thế nào?

Hướng dẫn giải:

Nhờ những liên tưởng ấy mà cảnh vật trong rừng trở nên lãng mạn, thần bí như trong truyện cổ tích.

Câu 4. Những muông thú trong rừng được miêu tả như thế nào? Sự có mặt của chúng mang lại vẻ đẹp gì cho cảnh rừng?

Hướng dẫn giải:

Những muông thú trong rừng được miêu tả như sau:

- Những con vượn bạc má ôm con gọn ghẽ chuyền nhanh như tia chớp.

- Những con chồn sóc với chùm lông đuôi to đẹp vút qua không kịp đưa mắt nhìn theo.

- Mấy con mang vàng hệt như màu lá khộp đang  ăn cỏ non.

- Những chiếc chân vàng giẫm trên thảm lá vàng và sắc nắng cũng rực vàng trên lưng nó.

-> Sự xuất hiện thoắt ẩn thoắt hiện của muông thú làm cho cảnh rừng trở nên sống động, đầy những điều bất ngờ và kì thú.

Câu 5.

a. Vì sao rừng khộp được gọi là “giang sơn vàng rọi”?

Hướng dẫn giải:

Rừng khộp được gọi là “giang sơn vàng rợi” vì: có sự phối hợp của rất nhiều sắc vàng trong một không gian rộng lớn. Lá vàng như cảnh mùa thu ở trên cây và rải thành thảm dưới gốc, những con mang có màu lông vàng, nắng cũng rực vàng,…
b. 

Phát biểu cảm nghĩ riêng của em khi đọc bài Kì diệu rừng xanh.

(Viết cảm nghĩ vào vở)

Hướng dẫn giải:

Sau khi đọc xong bài Kì diệu rừng xanh em cảm thấy rất muốn đến thăm khu vườn kì diệu này. Nơi đây đúng là một món quà quý giá mà thiên nhiên ban tặng cho con người. Nơi có những cây nấm lúp xúp như những toà lâu đài, rừng khộp như “giang sơn vàng rợi” bởi mọi thứ ở nơi này đều tràn ngập sắc vàng. Và cả những loài động vật hoang dã sống trong khu rừng nữa. . Lạc vào nơi này thật không khác gì được bước chân vào một khu vườn cổ tích kì diệu.

Hướng dẫn giải:

Rừng khuya

Chúng tôi mải miết đi nhưng chưa kịp qua hết cánh rừng thì mặt trời đã xuống khuất. Màn đêm dần bao trùm mỗi lúc một dày đặc trên những ngọn cây. Gió bắt đầu nổi lên. Rừng khuya xào xạc như thì thào kể những truyền thuyết tự ngàn xưa. Tôi cố căng mắt nhìn xuyên qua màn đêm thăm thẳm với hi vọng tìm thấy một đốm lửa báo hiệu có một bản làng bình yên phía xa đang chờ đón.

- Trong những tiếng có âm đệm và có âm cuối, nguyên âm đôi iê được viết là yê: truyền thuyết. Dấu thanh được đặt ở chữ cái thứ hai của âm chính – chữ ê

b. 

Điền tiếng có vần uyên thích hợp với mỗi chỗ trống dưới đây:

Chỉ có …….. mới hiểu      

Biển mênh mông nhường nào

Chỉ có biển mới biết       

…..đi đâu về đâu.

(Theo Xuân Quỳnh)

Lích cha lích chích vành………..

Mổ từng hạt nắng đọng nguyên sắc vàng.

(Theo Bế Kiến Quốc)

Hướng dẫn giải:

- Chỉ có thuyền mới hiểu

Biển mênh mông nhường nào

Chỉ có biển mới biết

Thuyền đi đâu về đâu

- Lích cha lích chính vành khuyên

Mổ từng hạt nắng đọng nguyên sắc vàng

Câu 3.

Viết vào vở (theo mẫu) tên của loài chim trong mỗi tranh dưới đây:

(hải yến, yểng, đỗ quyên)

M: 1 – yểng

      2 – hải …..

      3 – đỗ ………

Hướng dẫn giải:

Em vận dụng kiến thức thực tế để hoàn thành bài tập này

1 – yểng

2 – hải yến

3 – đỗ quyên

Câu 4. Thực hiện các yêu cầu trong phiếu học tập.

(1) Dòng nào dưới đây giải thích đúng nghĩa từ thiên nhiên?

a. Tất cả những gì do con người tạo ra.

b. Tất cả những gì không do con người tạo ra.

c. Tất cả mọi thứ tồn tại xung quanh con người.

Hướng dẫn giải:

Chọn đáp án b

(2) Gạch dưới những từ chỉ sự vật, hiện tượng thiên nhiên trong các thành ngữ, tục ngữ sau:

a. Lên thác xuống ghềnh.

b. Góp gió thành bão.

c. Nước chảy đá mòn.

d. Khoai đất lạ, mạ đất quen.

Hướng dẫn giải:

2) a. Lên thác xuống ghềnh

b. Góp gió thành bão

c. Nước chảy đá mòn

d. Khoai đất lạ, mạ đất quen

Câu 5. Tìm những từ ngữ miêu tả không gian rồi viết vào phiếu hoặc vở (theo mẫu)

Hướng dẫn giải:

Đặt câu hỏi với từ vừa tìm được.

Cả nhóm nhận xét, góp ý câu của từng bạn trong nhóm

Hướng dẫn giải:

- Vườn ra rộng bát ngát lòng em thấy khoan khoái dễ chịu vô cùng.

- Trong nỗi nhà, tôi cảm thấy thời gian như đang kéo dài lê thê.

- Đỉnh núi cao chót vót.

- Hố vực sâu thăm thẳm, mới đi tới gần đã khiến chú Long lạnh cả người.

Câu 7. Đặt câu miêu tả sóng nước trong mỗi hình ảnh dưới đây:

Hướng dẫn giải:

Bức tranh 1: Sóng nước tức giận tung bọt trắng xóa, cuộn xoáy mạnh mẽ như muốn cuốn trôi đi tất cả mọi thứ.

Bức tranh hai: Màn đêm buông xuống, mọi vật chìm vào trạng thái tĩnh lặng, mặt biển dịu dàng, những gợn sóng lăn tăn nhẹ nhàng tấp vào bờ.

Câu 8. Sắp xếp các thẻ từ ngữ cho dưới đây vào bảng phân loại bên dưới

Hướng dẫn giải:

- Tả tiếng sóng: Ì ầm, rì rầm, rì rào, ầm ầm.

- Tả làn sóng nhẹ: Lăn tăn, dập dềnh, lững lờ.

- Tả đợt sóng mạnh: Cuồn cuộn, trào dâng, cuộn xoáy.

Câu 9. Mỗi em đặt một câu với một trong các từ ngữ ở hoạt động 8

Hướng dẫn giải:

- Những con sóng lăn tăn trên mặt nước

- Tiếng sóng rì rào vào bờ biển.

- Mỗi buổi sáng mùa hè, những con sóng trào dâng trên mặt nước.

Câu 1. Sưu tầm tranh (ảnh) về cảnh vật thiên nhiên.

Hướng dẫn giải:

Câu 2. Viết lời giới thiệu cho bức tranh (ảnh) em thích nhất

Hướng dẫn giải:

Quần đảo Cát Bà được xem như một kiệt tác mà thiên nhiên ban tặng cho Hải Phòng – thành phố Hoa Phượng đỏ. Tổng thể quần đảo bao gồm 388 đảo lớn nhỏ trên diện tích khoảng hơn 200 km2 đã tạo nên một quần thể đảo và hang động trên biển làm mê hồn du khách. Quần đảo Cát Bà là một danh lam thắng cảnh tiêu biểu cho các hệ sinh thái nhiệt đới và cận nhiệt đới ở Châu Á đặc biệt là Vườn Quốc gia Cát Bà. Đến với Cát Bà, tôi như được đắm chìm trong vẻ đẹp thiên nhiên thơ mộng của hệ sinh thái rừng nhiệt đới nguyên sinh, bãi tắm, tùng áng, vịnh biển, rạn san hô, rừng ngập mặn, quần đảo đá vôi lớn nhất châu Á, quần thể động vật đa dạng trên đảo và dưới biển. Vì nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa nên khí hậu trên đảo Cát Bà rất mát mẻ, trong lành, thích hợp cho du lịch nghỉ ngơi, tĩnh dưỡng cùng các sản phẩm du lịch đặc sắc gắn với những giá trị văn hóa bản địa.

Qua bài học này các em cần nắm một số nội dung chính sau:

- Nắm được nội dung cơ bản của bài Tập đọc "Kì diệu rừng xanh"

- Vận dụng giải bài tập SGK một cách nhanh chóng và chính xác nhất.