Soạn bài Cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống Ngữ văn 9 đầy đủ

Nhận xét chung về những đề bài đã cho:

a. Nhìn chung, chúng ta thấy những đề bài nghị luận đã nêu ra trong bài có những điểm chung, đó là nếu sự việc tốt thì đáng để biểu dương, ca ngợi và học hỏi theo. Và ngược lại những sự việc, hiện tượng không tốt thì phê phán, nhắc nhở. Các đề thường có mệnh lệnh làm bài: Nêu nhận xét, Nêu ý kiến, Bày tỏ thái độ...

b. Đề bài tương tự:

- Nêu nhận xét, suy nghĩ của em về hiện tượng hút thuốc lá trong trẻ vị thành niên ở Việt Nam những năm gần đây.

- Xã hội nước ta còn nhiều trẻ em lang thang vùng rừng núi không được đi học, chịu nhiều thiệt thòi. Em hãy nêu suy nghĩ của mình về hiện tượng đó.

Tìm hiểu đề và tìm ý: Hành động của Phạm Văn Nghĩa khiến Thành đoàn phát động phong trào “Học tập Phạm Văn Nghĩa” :

- Nhân vật Nghĩa là người học hành rất siêng năng, Nghĩa không lười biếng mà còn chăm chỉ, giúp đỡ mẹ rất nhiều như giúp mẹ làm việc đồng áng cho mẹ đỡ cực khổ hơn.

- Nghĩa biết kết hợp giữa học với hành.

- Nghĩa là người biết sáng tạo (làm cái tời để mẹ kéo nước đỡ mệt).

- Học tập Nghĩa là học cách thương mẹ, học lao động, học vận dụng những kiến thức vào cuộc sống.

Lập dàn bài cho đề: Con người và thái độ học tập của Nguyễn Hiền. Các em có thể tham khảo dàn bài sau:

a. Mở bài: Giới thiệu câu chuyện và vấn đề nghị luận.

b. Thân bài:

- Giải thích: Để có thể viết được bài văn nghị luận thuyết phục được người đọc, người nghe chúng ta cần nắm được những nét nổi bật về người học trò tên Nguyễn Hiền. Nguyễn Hiền con nhà nghèo, phải xin làm chú tiểu trong chùa.... (kể lại nội dung câu chuyện).

- Bàn luận:

+ Chúng ta có thể thấy đề bài nghị luận trên mang đến cho con người những thái độ sống đúng đắn hơn, những bài học ý nghĩa trong cuộc sống, đây là một hiện tượng tốt để lại nhiều tác dụng và ý nghĩa tích cực tới nhận thức và hành động của giới trẻ chúng ta.

+ Nguyễn Hiền là một cậu bé rất thông minh, nhà nghèo nhưng lại học rất giỏi, lại còn siêng năng giúp đỡ mẹ của mình cho mẹ mình đỡ cực khổ. Đó là một tấm gương vượt lên số phận, là biểu hiện của truyền thống hiếu học, cần cù, kiên cường của dân tộc ta. Truyền thống đó còn được biết đến qua những cái tên quen thuộc như anh Nguyễn Ngọc Ký, Nguyễn Văn Thước...

+ Nguyễn Hiền dù chỉ "nép bên cửa" học lỏm nhưng thông minh, mau hiểu. "Không có giấy, Nguyễn Hiền lấy lá để viết chữ, rồi lấy que xâu từng xâu kim găm xuống đất". Đến mùa thi thì xin thầy được đi thi... . Đây là một con người có nghị lực, ý chí, khát vọng và sức sống tinh thần mạnh mẽ. Bác sỹ Đặng Thùy Trâm từng viết: "Đời phải trải qua nhiều giông tố nhưng không được cúi đầu trước giông tố". Trong cuộc sống, mỗi chúng ta cần phải có bản lĩnh, có ý chí, nghị lực, không lùi bước trước thử thách, khó khăn thì chúng ta sẽ dễ dàng thành công.

+ Nguyễn Hiền là Trạng nguyên mới 12 tuổi mà đã có khẩu khí hơn người: "Đón Trạng nguyên mà không có võng lọng sao? Ông về tâu với vua xin cho đầy đủ nghi thức". Đây là biểu hiện của lòng dũng cảm, bản lĩnh, tự tin và là người trọng kẻ hiền tài, thông hiểu việc nước. Đây là dấu hiệu cho thấy một con người tài cao, đức trọng.

+ Chúng ta có thể thấy trong cuộc sống hằng ngày có rất nhiều những nhân tài đang nổ lực ngày đêm giúp cho đất nước phát triển nhưng có những thành phần lại đi phá hoại đất nước. Đó là hiện tượng học sinh - sinh viên, thanh thiếu niên lười học, ham chơi, sống không ước mơ, không lí tưởng, sống đua đòi, hưởng thụ... Thậm chí, vì lối sống tầm thường, ích kỉ đó mà phạm tội, làm hại người khác, làm đau lòng người thân, bạn bè và bản thân đánh mất tuổi trẻ, tương lai, rơi vào vòng lao lí...

- Bài học: Câu chuyện kể về Nguyễn Hiền là một biểu hiện của một hiện tượng có tính nhân văn cao đẹp. Vì vậy chúng ta cần có biện pháp để nhân rộng hiện tượng này.

c. Kết bài: Tổng kết lại vấn đề.