Soạn bài Tính thống nhất của chủ đề văn bản Ngữ Văn 8 tóm tắt

2. Tính thống nhất của chủ đề văn bản

Văn bản Tôi đi học nói lên những kỉ niệm của tác giả về buổi tựu trường đầu tiên căn cứ vào:

• Nhan đề
• Các từ ngữ: kỉ niệm, buổi tựu trường, lần đầu tiên đi đến trường, sách vở, bút thước, trường Mĩ Lí,...
• Các câu: "Hằng năm… nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường.", "Buổi mai hôm ấy…trên con đường dài và hẹp.", "Trước sân trường làng Mĩ Lí … vui tươi và sáng sủa.", "Ông đốc trường Mĩ Lí cho gọi mới đến đứng tôi đi vào lớp năm.", "Một mùi hương lạ xông lên trong lớp.", "Nhưng tiếng phấn của thầy tôi gạch mạnh lên bảng đen đã đưa tôi về cảnh thật. Tôi vòng tay lên bàn…"

=> Tất cả đều thể hiện chủ đề của văn bản.

a. Các từ ngữ chứng tỏ các kỉ niệm in sâu: Hằng năm, lòng tôi lại nao nao; Tôi quên thế nào được, lòng tôi lại tưng bừng rộn rã.

b. Từ ngữ, chi tiết nêu bật cảm giác mới lạ xen bỡ ngỡ của nhân vật:

• Con đường khác lạ so với lúc trước, cảnh vật đều thay đổi.
•  Ngôi trường trước xa lạ giờ xinh xắn oai nghiêm.

• Văn bản phải có tính mạch lạc, có đối tượng xác định. Tất cả những yếu tố đó đều tập trung thể hiện ý đồ và cảm xúc của tác giả.
• Tính thống nhất về chủ đề còn thể hiện ở nhan đề và quan hệ giữa các phần của văn bản qua các câu văn và từ ngữ thể hiện.

a.

- Đối tượng và vấn đề của văn bản:

• Đối tượng: rừng cọ quê tôi.
• Vấn đề: sự gắn bó giữa cuộc sống người dân sông Thao với rừng cọ.

-Trình tự trình bày của văn bản:

• Phần đầu của bài văn miêu tả đời sống của cây cọ.
• Phần sau nói đến mối quan hệ giữa cây cọ và cuộc sống, sinh hoạt của con người.
• Phần cuối nói về sự gắn bó giữa con người và cây cọ.

- Các phần ý lớn trong phần thân bài đã được sắp xếp rất rành mạch, liên tục. Vì vậy, theo em không thể thay đổi được sự sắp xếp này.

b. Chủ đề của văn bản trên là: rừng cọ và sự gắn bó giữa cuộc sống người dân sông Thao đối với rừng cọ.

c. Văn bản Rừng cọ quê tôi toát lên tình cảm gắn bó giữa người dân sông Thao với rừng cọ, thể hiện ở hai câu trực tiếp nói về tình cảm đó:

•  "Chẳng có nói nào đẹp như sông Thao quê tôi…"
•  "Người sông Thao đi đâu rồi cũng nhớ về rừng cọ quê mình…"

d. Các từ ngữ, các câu tiêu biểu thể hiện chủ đề của văn bản: rừng cọ, cây cọ, thân cọ, búp cọ, lá cọ, chổi cọ, nón lá cọ, mành cọ, làn cọ, trái cọ,…

Ý có khả năng làmcho bài viết lạc đề là: b và d.

Các ý không phù hợp với chủ đề được nêu ra trong đề bài là (c), (g).

Chủ thể của các cảm xúc là "tôi" - nhân vật của câu chuyện được kể trong văn bản Tôi đi học, chứ không phải của "tôi" - người phân tích; Cần điều chỉnh cách diễn đạt ý, chẳng hạn:

• Con đường vốn quen thuộc nhưng "tôi" lại cảm thấy lạ trong buổi đầu tiên đến trường.
• "Tôi" cảm thấy sân trường như rộng hơn, ngôi trường như cao hơn.