Soạn bài Thương vợ tóm tắt

- Hình ảnh bà Tú qua bốn câu thơ đầu:

+ Công việc: Buôn bán

+ Địa điểm: Ở mom sông -> Địa điểm làm ăn cheo leo, nguy hiểm, không ổn định.

+ “Quanh năm”: Suốt cả năm, từ năm nay đến năm khác, không trừ ngày nào, dù mưa hay nắng.

+ Hình ảnh ẩn dụ “thân cò”, trong không gian thời gian “khi quãng vắng”, tính chất công việc “lặn lội”: ”: Gợi nên không gian heo hút, rợn ngợp, chứa đầy âu lo, nguy hiểm và nỗi vất vả đơn chiếc của bà Tú.

+ Từ “eo sèo”, “đò đông” gợi cảnh chen chúc, bươn trải trên sông nước của những người bán hàng nhỏ. Sự cạnh tranh đến mức sát phạt nhau, lời qua tiếng lại với nhau. Hình ảnh “đò đông” còn ẩn chứa những sự bất trắc không ngờ.

=> Hoàn cảnh kiếm sống lam lũ, vất vả với một không gian sinh tồn bấp bênh, khó khăn. Sự vất vả, đơn chiếc, bươn trải trong cảnh chen chúc làm ăn của bà Tú.

- Đức tính cao đẹp của bà Tú:

+ Bà Tú là người đảm đang tháo vát, chu đáo với chồng con thể hiện qua câu thơ: “Nuôi đủ năm con với một chồng”.

+ Bà Tú là người giàu đức hi sinh, chịu thương chịu khó, hết lòng vì chồng con thể hiện qua câu thơ: “Năm nắng mười mưa dám quản công”.

- Lời chửi trong hai câu cuối là lời của nhà thơ Tú Xương.

- Ý nghĩa của lời chửi là tác giả thầm trách bản thân mình một cách thẳng thắn, nhận ra sự vô dụng của bản thân mình. Từ đó cho thấy ông là một người có nhân cách đẹp. Câu thơ còn là tiếng “chửi” của Tú Xương đối với xã hội, chửi cái thói đời đểu cáng, bạc bẽo để cho người vợ vất vả và chính xã hội biến mình thành ông chồng vô tích sự.

=> Lời chửi trong thâm tâm của sự yêu thương và có cả ngậm ngùi, chua xót.

- Nỗi lòng của nhà thơ:

+ Tình cảm yêu thương, quý trọng những nỗi vất vả, hi sinh của người vợ dành cho mình.

+ Tự trách mình là một người chồng nhưng lại “ăn lương vợ”. Trong câu “Nuôi đủ năm con với một chồng” cho thấy Tú Xương không khác gì một đứa con dại, vẫn phải nuôi lớn, chăm nom.

+ Lời chửi trong hai câu kết là Tú Xương đang tự chửi mình nhưng lại mang ý nghĩa xã hội sâu sắc. Ông chửi “thói đời”, đã khiến bà Tú phải khổ. Từ đó cho thấy tình cảm sâu nặng của ông với người vợ của mình.

- Về hình ảnh: Trong ca dao, hình ảnh con cò mang nhiều nét nghĩa. Có khi nó được dùng dể nói về thân phận của người phụ nữ lam lũ, vất vả, chịu thương chịu khó. Có khi lại tượng trưng cho thân phận người lao động lam lũ, vất vả. Như vậy, con cò trong ca dao vốn đã gợi nhiều cay đắng, xót xa. Song, khi ứng vào một thân phận cụ thể như trong bài thơ Thương vợ của Tú Xương, càng gợi lên sự xót xa, tội nghiệp. Hơn nữa, Tú Xương lại dùng cách nói “thân cò” càng để nhấn mạnh nỗi vất vả, gian truân của bà Tú.

- Về từ ngữ: Đáng chú ý nhất là thành ngữ “Năm nắng mười mưa” được vận dụng một cách sáng tạo. Cụm từ “năm nắng” chỉ sự vất cả. Các từ năm, mười là số lượng phiếm chỉ, để nói số nhiều, được tách ra rồi kế hợp với “nắng mưa” tạo nên một thành ngữ chéo. Qua đó, nói lên sự vất vả, gian lao đồng thời thể hiện được đức tính chịu thương, chịu khó, hết lòng vì chồng, vì con của bà Tú.