Hoá học 9 Bài 44: Rượu etylic

Công thức phân tử: C₂H₅OH

Phân tử khối: 46 g/mol

a) Khái niệm

- Rượu Etylic là chất lỏng không màu, nhẹ hơn nước.

- Sôi ở 78,3oC.

- Nhẹ hơn nước và tan vô hạn trong nước. Rượu Etylic hòa tan được nhiều chất như iot, benzen…

b) Độ rượu là gì? Cách tính độ rượu.

Độ rượu là số ml rượu Etylic nguyên chất có trong 100ml hỗn hợp rượu etylic với nước.

​

a) Dạng rỗng; b) Dạng đặc

Rượu Etylic có công thức cấu tạo thu gọn là CH₃ – CH₂ – OH

Trong phân tử rượu Etylic có một nguyên tử Hidro không liên kết với nguyên tử Cacbon mà liên kết với nguyên tử Oxi tạo ra nhóm – OH. Chính nhóm – OH này làm cho rượu có tính chất hóa học đặc trưng.

a) Rượu etylic có cháy không?

Rượu etylic tác dụng với oxi khi đun nóng theo phương trình  C₂H₆O(l) + 3O₂(k) → 2CO₂(k) + 3H₂O(h)

​b) Rượu etylic có tác dụng với Natri không?

Natri phản ứng với rượu etylic giải phóng khí H₂ theo phương trình 2CH₃-CH₂-OH  + 2Na → 2CH₃-CH₂-ONa + H₂

c) Phản ứng với axit axetic

Rượu etylic tác dụng với axit axetic tạo etyl axetat theo phản ứng

C₂H₅OH + CH₃COOH  CH₃COOC₂H₅ + H₂O

• Phương pháp 1: Tinh bột hoặc đường   \(\overset{len men}{\rightarrow}\) rượu Etylic

• Phương pháp 2: C2H4(k) + H2O(l)    \(\overset{Axit}{\rightarrow}\)  C2H5OH

Cho 11,2 lít khí etilen ( đktc) tác dụng với nước có axit sunfuric (H₂SO₄) làm xúc tác, thu được 9,2 gam rượu etylic. Tính hiệu suất phản ứng.

Hướng dẫn giải

Số mol khí etilen là: \({n_{{C_2}{H_4}}} = \frac{{11,2}}{{22,4}} = 0,5(mol)\)

Phương trình phản ứng: C2H4(k) + H2O(l)    \(\overset{Axit}{\rightarrow}\)  C2H5OH

                                    0,5 →                             0,5

Khối lượng rượu etylic thu được theo lí thuyết là: m = 0,5.46 = 23 gam

Đề bài cho khối lượng rượu etylic thu được thực tế là 9,2 gam

Hiệu suất phản ứng là: \(H = \frac{{{m_{tt}}}}{{{m_{lt}}}}.100 = \frac{{9,2}}{{23}}.100 = 40\%\)

Câu 1: Đốt cháy hoàn toàn 12 ml rượu etylic chưa rõ nồng độ. Cho toàn bộ sản phẩm vô nước vôi trong dư người ta thu được 40 gam kết tủa. Xác định độ rượu biết khối lượng riêng của Rượu etylic là 0,8 gam/ml.

Hướng dẫn giải

• Cách 1:

Ta có: \({n_{CaC{O_3}}} = \frac{{40}}{{100}} = 0,4(mol)\)

Phương trình phản ứng là:

C₂H₅OH + 3O₂ → 2CO₂ + 3H₂O (1)

 0,2                \(\leftarrow\) 0,4

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃\(\downarrow\) + H₂O (2)

0,4 \(\leftarrow\)                   0,4

Khối lượng của rượu etylic là: \({m_{{C_2}{H_5}OH}} = 0,2.46 = 9,2(gam)\)

Ta có: m = D.V ⇒ \(V = \frac{m}{D} = \frac{{9,2}}{{0,8}} = 11,5(ml)\)

Vậy độ rượu là: \(\frac{{11,5}}{{12}}.100 = {96^0}\)

• Cách 2:

Ta có: \({n_{CaC{O_3}}} = \frac{{40}}{{100}} = 0,4(mol)\)

Bảo toàn nguyên tố Cacbon theo sơ đồ phản ứng như sau:

C₂H₅OH → 2CO₂ → 2CaCO₃

 0,2                    \(\leftarrow\) 0,4

Khối lượng của rượu etylic là: \({m_{{C_2}{H_5}OH}} = 0,2.46 = 9,2(gam)\)

Ta có: m = D.V ⇒ \(V = \frac{m}{D} = \frac{{9,2}}{{0,8}} = 11,5(ml)\)

Vậy độ rượu là: \(\frac{{11,5}}{{12}}.100 = {96^0}\)

Câu 2: Cần bao nhiêu thể tích rượu nguyên chất cho vào 60 ml dung dịch rượu 40⁰ thành rượu 60⁰

Hướng dẫn giải

Chất tan thay đổi ,dung dịch thay đổi , nồng độ thay đổi.

Thể tích rượu nguyên chất trong dung dịch lúc đầu là:

Độ rượu = \(\frac{{{V_{ruou{\rm{ nguyen chat}}}}}}{{{V_{dd}}}}.100\) ⇒ VRượu nguyên chất = (Độ rượu.Vdd)/100 = \(\frac{{40.60}}{{100}} = 24(ml)\)

Thể tích dung dịch rượu nguyên chất sau khi pha là 24 + x (ml)

Thể tích dung dịch rượu lúc sau là: 60 + x (ml)

Thay vào công thức tính độ rượu lúc sau ta có:

 \(60 = \frac{{24 + x}}{{60 + x}}.100 \Rightarrow x = 30(ml)\)

Vậy nếu ta thêm 30 ml rượu nguyên chất vào 60 ml rượu 40^₀ thì sẽ thành rượu 60⁰

Câu 1: Trên các chai rượu đều có ghi các số, thí dụ 45^o, 18^o, 12^o.

a) Hãy giải thích ý nghĩa của các số trên.

b) Tính số ml rượu etylic có trong 500ml chai rượu 45^o.

c) Có thể pha được bao nhiêu lít rượu 25^o từ 500ml rượu 45^o.

Câu 2: Hòa tan m gam ancol etylic (D = 0,8 gam/ml) vào 216 ml nước (D = 1 gam/ml) tạo thành dung dịch A. Cho A tác dụng với Na dư thu được 170,24 lit (đktc) khí H₂. Dung dịch A có độ rượu bằng bao nhiêu?

Câu 3: Lên men 1 lit ancol etylic 23 độ thu được giấm ăn. Biết hiệu suất lên men là 100% và khối lượng riêng của ancol etylic là 0,8 gam/ml. Khối lượng axit axetic trong giấm là bao nhiêu?

Câu 4: Biết khối lượng riêng của C2H5OH là 0,8 gam/ml, khi đó khối lượng glucozo cần để điều chế 1 lit dd rượu etylic 40º với hiệu suất 80% là bao nhiêu?

Câu 1: Độ rượu là:

A. số ml rượu etylic có trong 100 ml hỗn hợp rượu với nước.

B. số ml nước có trong 100 ml hỗn hợp rượu với nước.

C. số  gam rượu etylic có trong 100 ml hỗn hợp rượu với nước.

D. số gam nước có trong 100 gam hỗn hợp rượu với nước.

Câu 2: Trong 100ml rượu 45^o có chứa:

A. 45 ml nước và 55 ml rượu nguyên chất. 

B. 45 ml rượu nguyên chất và 55 ml nước.

C. 45 gam rượu nguyên chất và 55 gam nước.

D. 45 gam nước và 55 gam rượu nguyên chất.

Câu 3: Rượu etylic là:

A. chất lỏng không màu, nhẹ hơn nước, tan vô hạn trong nước, hòa tan được nhiều chất như iot, benzen,… 

B. chất lỏng màu hồng , nhẹ hơn nước, tan vô hạn trong nước, hòa tan được nhiều chất như: iot, benzen,…

C. chất lỏng không màu, không tan trong nước, hòa tan được nhiều chất như: iot, benzen,…

D. chất lỏng không màu, nặng hơn nước, tan vô hạn trong nước, hòa tan được nhiều chất như: iot, benzen,…

Câu 4: Muốn điều chế 100ml rượu 65^o ta dùng: 

A. 100 ml nước hòa với có 65 ml rượu nguyên chất.

B. 100 ml rượu etylic nguyên chất có 65 ml nước.

C. 65 ml rượu etylic nguyên chất hòa với 35 ml nước.

D. 35 ml rượu nguyên chất với 65 ml nước.

Sau bài học cần nắm:

• Công thức phân tử, công thức cấu tạo, đặc điểm cấu tạo.
• Tính chất vật lí : Trạng thái , màu sắc, mùi vị, tính tan, khối lượng riêng, nhiệt độ sôi.
• Khái niệm độ rượu.
• Tính chất hóa học: Phản ứng với Na, với axit axetic, phản ứng cháy.
• Ứng dụng : làm nguyên liệu dung môi trong công nghiệp.
• Phương pháp điều chế ancol etylic từ tinh bột , đường hoặc từ etilen.