Bệnh vô sinh - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Vô sinh là bệnh gì?

Bệnh vô sinh hay còn gọi là hiếm muộn, là một thuật ngữ mô tả tình trạng không thể thụ thai ở các cặp vợ chồng, mặc dù đã quan hệ tình dục thường xuyên sau một năm hoặc 6 tháng ở phụ nữ trên 35 tuổi.

Thuật ngữ vô sinh cũng được sử dụng để chỉ tình trạng ở các phụ nữ có thể thụ thai nhưng không có khả năng mang thai tới khi sinh thai nhi.

Nguyên nhân gây vô sinh có thể do bạn hoặc bạn đời của bạn; hay do sự kết hợp của nhiều yếu tố ngăn chặn việc mang thai. May mắn thay, hiện nay đã có rất nhiều phương pháp điều trị an toàn và hiệu quả để khắc phục các nguyên nhân gây vô sinh và cải thiện đáng kể cơ hội có thai.

Những ai thường mắc phải bệnh này?

Bệnh vô sinh thường xảy ra ở những người nghiện hút thuốc và uống rượu. Ngoài ra, khả năng thụ thai ở phụ nữ trên 30 tuổi và nam giới trên 40 sẽ thấp hơn nhiều so với lứa tuổi trẻ hơn. Bạn có thể hạn chế khả năng mắc bệnh bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để biết thêm thông tin.

Những dấu hiệu và triệu chứng bệnh vô sinh là gì?

Dấu hiệu chính của hiếm muộn là không thể thụ thai dù đã quan hệ tình dục thường xuyên mà không sử dụng các biện pháp tránh thai trong vòng một năm.

Phụ nữ bị vô sinh có thể không có kinh nguyệt hoặc chu kỳ kinh nguyệt không đều. Trong khi đó, nam giới vô sinh có thể có các vấn đề nội tiết tố, chẳng hạn như thay đổi trong tốc độ tăng trưởng tóc, rối loạn chức năng cương dương, giảm ham muốn tình dục hoặc gặp các vấn đề về xuất tinh. Họ cũng có thể có tinh hoàn nhỏ hoặc bị sưng ở bìu.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Thông thường, bạn nên gặp một bác sĩ chuyên điều trị vô sinh nếu bạn và bạn đời đã cố gắng để thụ thai ít nhất một năm nhưng không thành công. Ngoài ra, bạn có thể liên hệ bác sĩ để được tư vấn rõ hơn nếu bạn là phụ nữ:

Bạn từ 35 đến 40 tuổi và đã cố gắng để thụ thai trong vòng sáu tháng hoặc lâu hơn Bạn đang trên 40 tuổi Bạn có kinh nguyệt không đều hoặc không có Bạn từng có những vấn đề về sinh nở Bạn từng được chẩn đoán là bị lạc nội mạc tử cung hoặc bệnh viêm vùng chậu Bạn từng bị sẩy thai nhiều hơn một lần Bạn đã từng điều trị ung thư trước đây.

Nếu bạn là nam giới, bạn có thể cần gặp bác sĩ khi:

Số lượng tinh trùng thấp hoặc các vấn đề khác về tinh trùng Sưng bìu Trước đây, bạn đã từng thắt ống dẫn tinh Từng phẫu thuật bìu hoặc vùng bẹn Tinh hoàn nhỏ hoặc gặp các vấn đề với chức năng tình dục Từng bị ung thư hoặc đã từng điều trị ung thư Mong muốn biết khả năng sinh sản của bạn.

Nguyên nhân gây vô sinh là gì?

Nguyên nhân gây vô sinh ở phụ nữ:

Khoảng 50-60% trường hợp vô sinh có liên quan đến các tình trạng của nữ giới. Các tình trạng này bao gồm bệnh về ống dẫn trứng, các rối loạn về buồng trứng (sự rụng trứng) và các yếu tố liên quan đến tử cung hoặc cổ tử cung. Các nguyên nhân gây vô sinh không rõ ràng khác chiếm từ 10-20%.

Những yếu tố có thể gây vô sinh ở phụ nữ bao gồm:

• Các vấn đề về chu kỳ kinh nguyệt;
• Tử cung hay cổ tử cung bất thường ;
• Ống dẫn trứng bị tổn thương hoặc tắc nghẽn;
• Hội chứng buồng trứng đa nang ;
• Rối loạn rụng trứng ;
• Suy buồng trứng sớm'
• Lạc nội mạc tử cung ;
• Dính vùng chậu ;
• U xơ cổ tử cung ;
• Các vấn đề về tuyến giáp;
• Ung thư và quá trình điều trị.

Nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới:

Khoảng 13-50% trường hợp vô sinh là do yếu tố từ nam giới như lượng tinh trùng thấp, hình dạng tinh trùng bất thường hoặc sự chuyển động bất thường tinh trùng (sự di động).

Những yếu tố có thể gây vô sinh ở nam giới bao gồm:

• Sự bất thường trong chức năng sản xuất tinh trùng: Yếu tố này có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau như tinh hoàn co rút, các khuyết tật di truyền, các bệnh lý như tiểu đường, quai bị, trước đây từng bị chấn thương hoặc phải phẫu thuật tinh hoàn hoặc vùng bẹn.
• Các vấn đề trong quá trình xuất tinh, chẳng hạn như xuất tinh sớm, xuất tinh ngược, một số bệnh di truyền như bệnh xơ nang, các vấn đề về cấu trúc bộ phận sinh dục như mào tinh hoàn. Tiếp xúc nhiều với một số hóa chất và chất độc như thuốc trừ sâu, bức xạ, khói thuốc lá, cần sa, rượu và steroid (bao gồm testosterone). Tổn thương gây ra do ung thư và quá trình điều trị.

Những ai thường mắc phải bệnh này?

Bệnh vô sinh thường xảy ra ở những người nghiện hút thuốc và uống rượu. Ngoài ra, khả năng thụ thai ở phụ nữ trên 30 tuổi và nam giới trên 40 tuổi sẽ thấp hơn nhiều so với lứa tuổi trẻ hơn. Bạn có thể hạn chế khả năng mắc bệnh bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để biết thêm thông tin.

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc bệnh vô sinh?

Nhiều yếu tố nguy cơ cho bệnh vô sinh ở cả nam và nữ đều giống nhau, bao gồm:

Độ tuổi: Khả năng sinh sản của người phụ nữ giảm dần theo tuổi tác và sự suy giảm này trở nên rõ rệt hơn ở sau tuổi 30. Vô sinh ở phụ nữ lớn tuổi có thể là do số lượng và chất lượng trứng hoặc do các vấn đề sức khỏe mà có thể ảnh hưởng khả năng sinh sản. Đàn ông trên 40 tuổi có khả năng sinh sản kém hơn những người trẻ hơn.

• Sử dụng thuốc lá: Cơ hội của một cặp vợ chồng thụ thai giảm đi nếu một trong hai người hút thuốc lá. Hút thuốc cũng làm giảm những lợi ích có thể có của điều trị vô sinh. Sẩy thai thường xuyên hơn ở những phụ nữ hút thuốc. Hút thuốc có thể làm tăng nguy cơ rối loạn chức năng cương dương và số lượng tinh trùng ít ở nam giới.
• Sử dụng rượu: Đối với phụ nữ, không có ngưỡng an toàn của việc sử dụng rượu bia khi đã thụ thai hoặc mang thai. Tránh uống rượu nếu bạn đang dự định có thai vì bạn có thể không nhận ra bạn đang mang thai trong vài tuần đầu tiên. Sử dụng rượu làm tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh, và nó cũng có thể làm cho khó khăn hơn trong việc mang thai. Đối với nam giới, việc sử dụng rượu nặng có thể làm giảm số lượng tinh trùng và khả năng vận động.
• Thừa cân: Một lối sống ít hoạt động và béo phì có thể làm tăng nguy cơ vô sinh. Ngoài ra, số lượng tinh trùng của một người đàn ông và mức độ testosterone có thể bị ảnh hưởng nếu bị béo phì.
• Thiếu cân: Phụ nữ có nguy cơ mắc các vấn đề sinh sản bao gồm: những người bị rối loạn ăn uống như chán ăn hoặc ăn vô độ, ăn theo một chế độ ăn uống hạn chế hoặc ít calo.
• Vấn đề tập thể dục: thiếu hoặc không tập thể dục đủ góp phần gây nên béo phì và làm tăng nguy cơ vô sinh. Việc tập thể dục quá mức ở những phụ nữ không thừa cân cũng có thể ảnh hưởng đến các vấn đề về rụng trứng.

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán bệnh vô sinh?

Các phương pháp chẩn đoán vô sinh dành cho phụ nữ:

Các phương pháp chẩn đoán sẽ giúp bác sĩ tìm ra vấn đề trong quá trình rụng trứng ở phụ nữ. Đầu tiên, bác sĩ sẽ khám lâm sàng và sau đó tiến hành các xét nghiệm như:

• Kiểm tra sự rụng trứng;
• Chụp buồng tử cung;
• Kiểm tra khả năng dự trữ của buồng trứng;
• Xét nghiệm hormone;
• Siêu âm vùng chậu.

Các phương pháp chẩn đoán vô sinh dành cho nam giới:

Các phương pháp chẩn đoán sẽ giúp bác sĩ tìm ra vấn đề trong quá trình sản xuất tinh trùng và xuất tinh ở nam giới. Đầu tiên, bác sĩ sẽ khám lâm sàng và sau đó tiến hành các xét nghiệm như:

• Phân tích tinh dịch Xét nghiệm hormone;
• Siêu âm bìu;
• Xét nghiệm di truyền;
• Sinh thiết tinh hoàn.

Những phương pháp nào dùng để điều trị vô sinh?

Việc điều trị dựa trên kết quả tìm thấy của bệnh vô sinh và vượt qua chúng để có thể mang thai. Các cách này bao gồm thay đổi lối sống (như giảm hoặc tăng cân), dùng thuốc (đối với các trường hợp bệnh), các loại hormone và thuốc như clomiphene citrate để buồng trứng bắt đầu rụng trứng. Phẫu thuật (như mở ống dẫn trứng) và các phương pháp khác như bơm tinh trùng vào tử cung hoặc thụ tinh trong ống nghiệm cũng có thể được thử nghiệm.

Các phương pháp điều trị dành cho phụ nữ

Kích thích sự rụng trứng bằng các loại thuốc giúp thụ thai. Thuốc giúp thụ thai là phương pháp điều trị chính cho phụ nữ bị vô sinh do rối loạn rụng trứng. Phẫu thuật: các vấn đề ở tử cung như polyp nội mạc tử cung, vách ngăn tử cung hoặc mô sẹo trong tử cung có thể được điều trị hồi phục khả năng sinh sản thông qua phẫu thuật tử cung.

Các phương pháp điều trị dành cho nam giới

• Dùng thuốc: Thuốc có thể được sử dụng để điều trị một số vấn đề ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới như mất cân bằng hormone và rối loạn chức năng cương dương.
• Phẫu thuật: Phương pháp phẫu thuật có thể có thể giúp điều trị tắc nghẽn trong ống dẫn tinh hoặc giãn tĩnh mạch ở tinh hoàn.

Ngoài các phương pháp trên, bạn còn có thể áp dụng các phương pháp hỗ trợ sinh sản (ART). Đó bao gồm tất cả các phương pháp chữa trị chứng vô sinh, trong đó cả trứng lẫn tinh trùng đều được sử dụng. Một số phương pháp thông dụng là:

Phương pháp bơm tinh trùng trực tiếp và tử cung (IUI) Phương pháp tiêm thẳng tinh trùng vào trứng (ICSI) Phương pháp thụ thai trong ống nghiệm (IVF) Sử dụng tinh trùng hoặc trứng được hiến tặng.

Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của bệnh vô sinh?

Bạn có thể kiểm soát tình trạng bệnh của mình nếu bạn lưu ý vài điều sau:

Tái khám đúng lịch hẹn để được theo dõi diễn tiến các triệu chứng cũng như tình trạng sức khỏe. Nghe theo hướng dẫn của bác sĩ, không được tự ý uống thuốc không được chỉ định hoặc tự ý bỏ thuốc trong toa được kê cho bạn. Nói chuyện với bác sĩ nếu bạn lo lắng về việc mang thai. Ăn uống lành mạnh và tập thể dục điều độ. Tập thể dục quá mức và sụt cân có thể gây ra các vấn đề về vô sinh bằng cách can thiệp vào sự rụng trứng và chu kì kinh nguyệt. Không để tiến trình cố gắng mang thai ảnh hưởng đến các mối quan hệ của bạn. Không hút thuốc hoặc uống rượu, bia nếu bạn đang cố gắng thụ thai.

Trên đây là một số thông tin liên quan đến bệnh vô sinh, hy vọng bài viết sẽ hữu ích cho các bạn trong quá trình tìm hiểu và điều trị bệnh!