Soạn bài Bài học đường đời đầu tiên Ngữ văn 6 tóm tắt

a. Truyện được kể bằng lời của nhân vật Dế Mèn, tức là kể theo ngôi thứ nhất.

b. Bài văn có thể chia làm hai đoạn

- Đoạn 1: Từ đầu đến “sắp đứng đầu thiên hạ rồi” => Miêu tả vẻ đẹp cường tráng của Dế Mèn.

- Đoạn 2: Còn lại => Câu chuyện bài học đường đời đầu tiên đối với Dế Mèn.

a. Chi tiết miêu tả vẻ đẹp ngoại hình của và hoạt động của Dế Mèn:

- Ngoại hình:

+ Đôi càng mẫm bóng.

+ Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứng dần và nhọn hoắt.

+ Đôi cánh thành áo dài kín xuống tận chấm đuôi.

+ Đầu to ra, nổi từng mảng rất bướng.

+ Hai cái răng đen nhánh, nhai ngoàm ngoạp.

+ Sợi râu dài, uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng.

- Hành động:

+ Thử sự lợi hại của những chiếc vuốt.

+ Đi đứng oai vệ.

+ Cà khịa với tất cả mọi bà con trong xóm.

b. Nhận xét:

- Tính từ miêu tả hình dáng: "Cường tráng, bóng mẫm, nhọn hoắt, hủn hoẳn, giòn giã, bóng mỡ, đen nhánh, ngoàm ngoạp".

- Tính từ miêu tả tính cách: "Bướng, hãnh diện, trịnh trọng, khoan thai, oai vệ, tợn, ghê gớm".

- Có thể thay thế bằng những từ: "rất to, ngắn ngủn, mập bóng, ngắn cũn cỡn, đen thui, ngang tàng".

c. Nhân vật Dế Mèn đã nhận thức được sức mạnh, vẻ đẹp của bản thân nên đã có thói tự phụ, kiêu căng và không coi ai ra gì.

Thái độ của Dế Mèn đối với Dế Choắt là trịch thượng, khinh thường, không quan tâm giúp đỡ, điều này được biểu hiện ở các chi tiết sau:

- Cách xưng hô: tao - chú mày.

- Khi nghe Dế Choắt thỉnh cầu giúp đỡ thì “hếch răng xì lên một hơi rõ dài” và lớn tiếng mắng mỏ.

- Điệu bộ khinh khỉnh, mắng mỏ Dế Choắt.

- Diễn biến tâm lí và thái độ của Dế Mèn trong việc trêu Cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt:

+ Khi hát trêu chị Cốc: xấc xược, hỗn láo... -> Hung hăng tự cao tự đại chẳng sợ ai.

+ Hát trêu chị Cốc xong: chui tọt vào hang nằm khểnh, vắt chân... -> Đắc ý, láu cá.

+ Sợ hãi khi nghe Cốc mổ Dế Choắt: "Khiếp nằm im thin thít”.

+ Hốt hoảng lo sợ, bàng hoàng vì cái chết của Dế Choắt.

+ Ân hận, xót thương, sám hối chân thành... nghĩ về bài học đường đời đầu tiên.

- Bài học đường đời Dế Mèn: Bài học về tác hại của thói kiêu căng và sự nông nổi.

- Tác giả Tô Hoài đã mang đến cho người đọc một bức tranh vô cùng sinh động và chân thực về hình ảnh những con vật được miêu tả trong truyện, những hình ảnh ấy giống với hình dáng của chúng ở ngoài thực tế. Có những đặc điểm giống với con người biết nói năng, suy nghĩ, có tình cảm.

- Tác phẩm có cách viết tương tự: “Ếch ngồi đáy giếng”, “Đeo nhạc cho mèo”.

Tôi thật sự thấy rất ân hận và tội lỗi vì chính sự hống hách của tôi đã gây ra cái chết đầy bi kịch cho Dế Choắt, phải chi tôi biết suy nghĩ hơn. Tôi nhận ra sự tai hại ở cái thói huênh hoang, hống hách của mình. Càng nghĩ đến lời anh Choắt, tôi càng thấy thấm thía hơn. Hôm nay, tôi thoát nạn nhưng anh Choắt đã phải trả giá bằng mạng sống quí giá thay cho tôi. Còn tôi, nếu không cố mà sửa cái thói hung hăng bậy bạ đi thì khéo rồi tôi cũng sẽ tự rước hoạ vào mình. Sự việc hôm nay quả thực đã dạy cho tôi một bài học đường đời quá lớn. Chắc cho đến mãi sau này, tôi cũng không thể nào quên anh Choắt trong giờ phút hấp hối và lời trăng trối của anh. Anh Choắt ơi, cho tôi tạ tội với anh, đứng trước mộ anh, Mèn tôi xin hứa sẽ trở thành người có ích.