Soạn bài Bến quê Ngữ văn 9 tóm tắt

- Hoàn cảnh nhân vật Nhĩ thời trẻ đi nhiều, không sót một nơi nào trên Trái Đất, khi bệnh tật không đi được nữa anh mới phát hiện ra vẻ đẹp của bãi bồi bên kia sông, vẻ đẹp của người vợ cực nhọc.

- Tác giả muốn nhắn nhủ mọi người: cuộc sống và số phận con người đầy bất thường, nghịch lí, nên biết trân trọng những giá trị tốt đẹp quanh mình.

- Trong những ngày cuối đời của cuộc đời mình Nhĩ nhận ra rằng quê hương mình cũng có những vẻ đẹp đáng trân trọng, chính lúc này Nhĩ có khao khát là muốn đặt chân lên bãi bồi bên kia sông. Nhĩ khao khát như vậy vì anh chợt nhận ra mình đã bỏ quên những vẻ đẹp bình dị, gần gũi ngay quê mình, anh nuối tiếc về quãng đời của mình. Sự thức tỉnh về những giá trị bền vững, bình thường mà con người hay bỏ quên.

- Những ngày cuối đời, Nhĩ đã thấy ngoài cửa sổ có vòm trời như cao hơn, bông hoa bằng lăng cuối mùa, sông Hồng màu đỏ nhạt, bãi bồi màu mỡ...

Phân tích sự miêu tả tâm lí nhân vật Nhĩ:

- Tâm trạng nhân vật Nhĩ được nhà văn Nguyễn Minh Châu miêu tả rất cụ thể, đầu tiên là phát hiện ra vẻ đẹp bên kia sống, khao khát muốn đến đó, tâm trạng Nhĩ còn được thể hiện từ những cử chỉ ngại ngùng “không dám nhìn vào mặt con”, đến những câu hỏi Liên vì sợ rằng mình trở thành gánh nặng cho gia đình. Ngượng nghịu khi nói ra yêu cầu kì quặc của mình đối với đứa con trai. Lo sợ đứa con trai vì mải chơi mà không kịp chuyến đò. Tưởng tượng mình là đứa con trai đang ở trên chuyến đò đó. Thu nhặt hết chút sức lực cuối cùng để nhô mình ra ngoài cửa sổ, khoát khoát đứa con trai.

- Tinh thần nhân đạo: Dù trong hoàn cảnh hiểm nghèo, nhân vật vẫn ánh lên hi vọng được đi đến bãi bồi bên kia. Qua đó thể hiện tình yêu quê hương của nhân vật Nhĩ.

- Chân dung nhân vật Nhĩ: "Anh đang cố thu nhặt hết mọi chút sức lực cuối cùng còn sót lại để đu mình nhô người ra ngoài, giơ một cánh tay gầy guộc ra phía ngoài cửa sổ khoát y như đang khẩn thiết ra hiệu cho một người nào đó”.

- Nguyễn Minh Châu muốn nhắn nhủ mọi người rằng cuộc đời đây những quanh co, gấp khúc nhưng những vẻ đẹp bình dị luôn tồn tại xung quanh chúng ta.

Một số hình ảnh, chi tiết mang tính biểu tượng:

- Những hình ảnh nhân vật Nhĩ quan sát được là những hình ảnh thiên nhiên bình dị, quen thuộc trong cuộc sống, đó còn là những hình ảnh ẩn dụ cho cuộc đời của con người.

- Đứa con trai ham chơi gợi suy nghĩ về sự chùng chình, vòng vèo của đường đời.

- Đoạn văn thể hiện chủ đề là: "Không khéo rồi thằng con trai lại trễ mất chuyển đò trong ngày, Nhĩ nghĩ một cách buồn bã, con người ta trên đường đời thật khó tránh đửợc những cái điều vòng vèo hoặc chùng chình, vả lại nó đã thấy có cái gì đáng hấp dần ở bên kia sông đâu? Họa chăng chỉ có anh đã từng trải, đã từng in gót chân khắp mọi chân trời xa lạ mới nhìn thấy hết sự giàu có lẫn mọi vẻ đẹp của một cái bãi bồi sông Hồng ngay bờ bên kia, cả trong những nét tiêu sơ, và cái điều riêng anh khám phá thấy giống như một niềm say mê pha lẫn với nỗi ân hận đầu đời, lời lẽ không bao giờ giải thích hết”.

-> Thể hiện một triết lí mà nhà văn muốn gửi gắm về con người khó tránh khỏi những điều vòng vèo, chùng chình, đồng thời thức tỉnh về những giá trị và vẻ đẹp đích thực của đời sống.

- Nghệ thuật miêu tả thiên nhiên của tác giả đặc sắc, có sự sử dụng những hình ảnh thực, quen thuộc trong cuộc sống, từ những hình ảnh đó toát lên những ý nghĩa về sự sống của nhân vật Nhĩ vào những ngày cuối đời.

- Nêu cảm nghĩ về đoạn văn đã cho như sau: Nhìn chung, đoạn văn trên như một lời cảnh tỉnh cho mọi người về cách nâng niu giá trị của sự sống, trân trọng những cảnh đẹp của quê hương để sau này không phải hối tiếc, đoạn văn còn gửi gắm tâm tư của tác giả về triết lý cuộc đời qua dòng suy nghĩ của nhân vật Nhĩ. Dòng suy nghĩ đánh thức trong lòng người đọc về nghịch lý cuộc sống. Con người ta không thể thoát khỏi những chùng chình, vòng vèo khiến ta quên lãng đi giá trị hạnh phúc, lâu bền ở ngay cạnh ta. Tuổi trẻ, ai cũng chăm chăm kiếm tìm giá trị hạnh phúc ở nơi xa mà không nhận ra rằng chính quê hương, gia đình là giá trị, vẻ đẹp đích thực. Tới khi nhận ra được chân lí này thì cũng đã muộn.