Soạn bài Con cò Ngữ văn 9 tóm tắt

- Con cò trong bài thơ của Chế Lan Viên chính là biểu tượng cho tình mẫu tử thiêng liêng, người mẹ đã hi sinh, vất vả vì đứa con của mình. Lời ru ấy cứ thấm dần vào tâm hồn con, tự nhiên âu yếm như dòng suối ngọt ngào, như dòng sữa thơm. Con cò trở thành người bạn, người anh, người em, cò còn là biểu tượng cho người mẹ luôn đồng hành cùng con trên khắp nẻo đường.

- Bài thơ được chia làm ba đoạn:

+ Đoạn 1: Hình ảnh con cò trong những câu ca dao đến với em bé qua những lời ru của mẹ.

+ Đoạn 2: Hình ảnh con cò theo em nhỏ trên suốt chặng đường đời.

+ Đoạn 3: Từ hình ảnh con cò, suy ngẫm và triết lí về ý nghĩa của lời ru và lòng mẹ đối với cuộc đời của mỗi con người.

-> Chúng ta có thể nhận thấy hình ảnh con cò có sự phát triển theo thời gian từ ca dao xưa đến lời ru của người mẹ hát ru con ngủ, hình tượng con cò còn phát triển từ trong lời ru thơ ấu, rồi theo dấu trên những chặng đường đời, cuối cùng khơi nguồn cho những triết lí sâu xa về lòng mẹ và lời ru.

Những câu ca dao được vận dụng là:

- Con cò bay lả bay la

Bay từ cổng phủ, bay ra cánh đồng.

- Con cò bay lả bay la

Bay từ cửa phủ bay về Đồng Đăng.

- Con cò mày đi ăn đêm

Đậu phải cành mềm, lộn cổ xuống ao

Ông ơi ông vớt tôi nao

Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng

Có xáo thì xáo nước trong

Đừng xáo nước đục, đau lòng cò con.

-> Từ những câu ca dao quen thuộc, tác giả đã tổng hợp, xâu chuỗi, chọn lọc lấy cái tinh thần của ca dao làm thành biểu tượng vừa lạ vừa quen biểu hiện chủ đề khái quát mang tính triết lí cao.

- Đó là một quy luật tình cảm bền vững và sâu sắc, thể hiện tình cảm yêu thương vô bờ bến của người mẹ. Dù ở đâu, bên mẹ hay đến phương trời khác, dù còn nhỏ hay đã lớn khôn thì con vẫn được mẹ hết lòng thương yêu, che chở. Dù con có đi đâu thì lòng mẹ vẫn mãi theo con.

- Câu thơ cuối chúng ta thấy hình ảnh người mẹ trở nên vô cùng thiêng liêng, đó là sự hi sinh cao cả, thầm lặng qua hình ảnh biểu tượng, cụ thể là cánh cò vỗ qua nôi như dáng mẹ đang nghiêng xuống chở che, đang nói với con những lời tha thiết của lòng mẹ. Hình ảnh con cò tần tảo, vất vả, hi sinh như tấm lòng yêu thương, che chở của người mẹ đã đem đến cho con cuộc đời.

- Chúng ta có thể nhận thấy Chế Lan Viên đã sử dụng thể thơ mới đó là tự do nhằm có thể chuyển tải những tình cảm một cách tự do và thoải mái nhất. Cùng với giọng điệu triết lí suy ngẫm, nhịp điệu bắt vần tạo âm hưởng như lời hát ru con. Việc thể hiện tư tưởng, cảm xúc của tác giả nhất quán, đa dạng và sáng tạo.

Vận dụng của bài thơ "Khúc hát ru những em bé lên trên lưng mẹ" và bài thơ "Con cò" là:

- Khúc hát ru những em bé lên trên lưng mẹ: Lời ru thể hiện ước mơ của người mẹ về cuộc sống ấm no, hạnh phúc, tự do song song với nó là niềm tin vào cuộc kháng chiến của dân tộc sẽ toàn thắng.

- Con cò: Lời ru mang tinh thần nhân văn, nâng đỡ những tâm hồn trẻ thơ.

- Viết đoạn văn bình về những câu thơ đã cho: Hình ảnh biểu tượng cánh cò dường như luôn gắn liền với lời ru của mẹ. Có gì cao hơn núi, có gì sâu hơn biển và có gì bao la bằng lòng mẹ thương con. Dù trong hoàn cảnh nào, giàu có hay khốn khó, người mẹ thành thị hay nông thôn thì vẫn đều thương con rất mực. cho dù khoảng cách địa lí là gần hay xa, không gian ấy có cách trở hay con có thể đi xa mẹ, đến chân trời góc biển của mọi miẽn Tổ quốc thì mẹ vẫn luôn dõi theo con như một quy luật bất biến. Khi khôn lớn, dù con là vĩ nhân hay người bình thường nhưng con vẫn mãi là đứa cọn bé bỏng của mẹ mà thôi.