Soạn bài Hoàng Lê nhất thống chí Ngữ văn 9 tóm tắt

1. Soạn câu 1 trang 72 SGK Ngữ văn 9 tóm tắt

- Đại ý: Qua hồi này, tác giả đã dựng lên hình ảnh người anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ và sự thất bại thảm hại tất yếu của bọn xâm lược và lũ vua quan phản nước, hại dân một cách chân thực, sinh động.

- Bố cục:

• Đoạn 1: Bắc Bình Vương Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế và thân chinh cầm quân dẹp giặc.
• Đoạn 2: Cuộc hành quân thần tốc và chiến thắng lẫy lừng của vua Quang Trung.
• Đoạn 3: Sự đại bại của quân tướng nhà Thanh và tình trạng thảm hại của vua tôi Lê Chiêu Thống).

2. Soạn câu 2 trang 72 SGK Ngữ văn 9 tóm tắt

  - Hình ảnh người anh hùng dân tộc Quang Trung – Nguyễn Huệ :

• Mạnh mẽ, quyết đoán (sau khi lên ngôi liền xuất chinh), có kiến thức, am hiểu lịch sử, bình dị, gần gũi (mở cuộc duyệt binh, phủ dụ tướng sĩ).
• Có tài năng quân sự : hành quân thần tốc, có phán đoán tài tình, mưu kế kì diệu.
• Sáng suốt trong việc dùng người, nhìn xa trông rộng : hiểu rõ bản chất Sở, Lân và kế lui quân của Ngô Thì Nhậm, định sẵn mưu lược, tính kế lâu dài.
• Thấu tình đạt lí : tha tội cho tướng Lân, Sở dù họ thua trận, đánh giặc vì đại nghĩa.

   - Nguồn cảm hứng chi phối ngòi bút tác giả : tư tưởng trung quân của Nho giáo trong tác giả với nhà Lê. Cùng đó là sức mạnh của phong trào Tây Sơn và người anh hùng áo vải bên cạnh vua quan hèn hạ.

3. Soạn câu 3 trang 72 SGK Ngữ văn 9 tóm tắt

- Sự thảm bại của quân tướng nhà Thanh:

Khi quân Tây Sơn đánh đến nơi, tướng thì “sợ mất mật, ngựa không kịp đóng yên, người không kịp mặc áo giáp… Cả đội binh hùng tướng mạnh, chỉ quen diễu võ dương oai giờ đây mạnh ai nấy chạy, “đêm ngày đi gấp, không dám nghỉ ngơi”.

- Số phận của bọn vua tôi phản nước, hại dân:

Lê Chiêu Thống vội vã cùng mấy bề tôi thân tín chạy bán sống bán chết, cướp cả thuyền dân để qua sông.

- Lối trần thuật: Tất cả đều là tả thực, với những chi tiết cụ thể, nhưng âm hưởng lại rất khác nhau.

4. Soạn câu 4 trang 72 SGK Ngữ văn 9 tóm tắt

- Ngòi bút miêu tả hai cuộc tháo chạy:

• Cuộc tháo chạy của quân tướng Nhà Thanh được miêu tả với nhịp nhanh, mạnh hối hả, hả hê trước sự thảm hại của bọn cướp nước.
• Cuộc tháo chạy của vua Lê Chiêu Thống được miêu tả sau, với nhịp văn chậm hơn, tỉ mỉ hơn, giọng văn ngậm ngùi, xót xa trước sự thảm hại của vương triều nhà Lê.

- Có sự khác biệt qua hai cách miêu tả hai cuộc tháo chạy: Kẻ thù chính của dân tộc là quân Thanh còn bè lũ vua lê Chiêu Thống chỉ là "bù nhìn", là tay sai cho chúng. Hơn nữa các tác giả đều là những bề tôi cũ của nhà Lê nên không tránh khỏi sự ngậm ngùi, chua xót của tác giả trước sự sụp đổ của vương triều.

5. Soạn câu luyện tập trang 72 SGK Ngữ văn 9 tóm tắt

Chỉ trong vòng chưa tới mười ngày mà năm đạo quân dưới sự chỉ đạo của vua Quang Trung đã tạo nên chiến thắng thần tốc, dẹp tan quân Thanh, khiến vua tôi Lê Chiêu Thống phải bỏ trốn trong tình cảnh thảm hại. Trước tiên, quân của vua Quang Trung tấn công nghĩa binh trấn thủ ở sông Gián, bắt sống không để sót một tên, ngăn chúng báo tin cho những đạo quân Thanh ở Hà Hồi và Ngọc Hồi. Nửa đêm ngày mồng 3 tháng Giêng năm Kỉ Dậu, vua Quang Trung cùng binh lính vây chiếm làng Hà Hội mà không cần đổ máu, tước hết khí giới và lương thực của kẻ thù. Mờ sáng ngày mồng 5, vua Quang Trung cho quân dàn trận chữ nhất, phòng thủ, tấn công đều chặt chẽ, cộng với kế nghi binh, bủa vây tứ phía, tiến sát đồn Ngọc Hồi. Nhờ vào trí lược bày binh bố trận của vua Quang Trung, sự đồng lòng, dũng cảm của binh lính, cùng với sự giúp sức của trời đất, quân Thanh đại bại. Giữa trưa hôm ấy, vua Quang Trung tiến binh đến Thăng Long, rồi kéo vào thành, vua tôi nhà Lê bất ngờ, tháo chạy trong tình cảnh tủi nhục, thảm hại.