Soạn bài Khái quát VHVN từ TK X đến hết TK XIX Ngữ văn 10 tóm tắt

- Điểm chung: đều tồn tại lâu dài trong thời kì văn học trung đại và đều đạt được những thành tựu to lớn cho nền văn học dân tộc.

- Điểm riêng:

+ Văn học chữ Hán: xuất hiện sớm, tồn tại suốt quá trình phát triển văn học trung đại; thể loại tập trung chủ yếu vào các thể loại văn học từ Trung Quốc; đạt được thành tựu to lớn trên mọi loại hình thơ, văn xuôi, trữ tình, chính luận.

+ Văn học chữ Nôm: ra đời và tồn tại từ cuối thế kỉ XIII đến hết thời kì văn học trung đại; chủ yếu tập trung vào thể loại thơ và là các thể thơ dân tộc; đạt nhiều thành tựu to lớn.

- Chủ nghĩa yêu nước:

+ Chủ nghĩa yêu nước là nội dung chủ yếu, xuất hiện nhiều trong văn học trung đại Việt Nam.

+ Chủ nghĩa yêu nước trong văn học trung đại gắn liền với tư tưởng “trung quân ái quốc”.

+ Chủ nghĩa yêu nước biểu hiện rất phong phú, đa dạng, là âm điệu hào hùng khi đất nước chống ngoại xâm.

- Chủ nghĩa nhân đạo:

+ Chủ nghĩa nhân đạo trong văn học trung đại vừa bắt nguồn từ truyền thống nhân đạo của người Việt Nam.

+ Truyền thống nhân đạo của người Việt Nam biểu hiện qua những nguyên tắc đạo lí, những thái độ ứng xử tốt đẹp giữa người với người...

+ Chủ nghĩa nhân đạo trong văn học trung đại rất phong phú, đa dạng, biểu hiện ở lòng thương người,...

- Cảm hứng thế sự:

+ Biểu hiện rõ nét từ văn học cuối thời Trần, phản ánh cuộc sống đau khổ của nhân dân.

+ Văn học viết về thế sự phát triển trong hai thế kỉ XVIII và XIX; nhiều tác giả hướng tới hiện thực cuộc sống, hiện thực xã hội đương thời.

Nghệ thuật văn học thế kỉ X - hết thế kỉ XIX có những đặc điểm như sau:

- Đặc điểm lớn và chủ yếu trong các sáng tác văn học thời kì này là tính quy phạm và sự phá vỡ tính quy phạm, khuynh hướng trang nhã và xu hướng bình dị, tiếp thu và dân tộc hóa tinh thần tinh hoa văn học nước ngoài.

- Văn học cổ nói nhiều tới chí khí, đạo lí trong phép ứng xử hàng ngày của con người.

- Văn học hiện đại đi sâu vào thế giới, sự biến chuyển nội tâm nhân vật.

- Văn học cổ:

+ Xem trọng tính quy phạm (nắm vững tính quy phạm như niêm, luật rong thơ Đường, đánh giá đúng mức tính sáng tạo khi phá vỡ quy phạm).

+ Chú trọng tới vẻ đẹp trang nhã, đánh giá đúng mực xu hướng bình dị hóa, gần gũi với đại chúng, nhân dân lao động…

+ Chú ý đến tính dân tộc (hình thức, nội dung).